Yunus Emre Özel Dosya

Onları dilimizin büyük şairlerinden biri olarak değerlendiriyorum.
Daha biz bir şey söylemeden Ejder Ol söze başlıyor:
- Yunus Emre Azerbaycan’daki Türklerin ve Türkiye
Türklerinin, Oğuzların ortak bir sanatkârıdır.
13. asırda dillerimizin sınırları ayrı değildi. Yunus
Emre’yi biz öz şairimiz sayıyoruz, siz de öz şairiniz
sayıyorsunuz. Siz de bizimkisiniz biz de sizinkiyiz.
Aynı köktür. Fuzuli gibi, Nesimi gibi bir Türk şairidir,
diyor. Etkileniyoruz, Ömer Hoca alıp başını gidiyor
İmdat Hoca ile. Duman vakti gelmiştir.
Bu arada Reşad Macid Yunus’tan mısralarla giriyor
söze:
-Beni bende deme bende değilem
Bir ben var bende benden içerü”
Çocukluğumuzdan biz bu mısraları öğrenmişiz.
Yunus Emre’yi bir Azeri şairi olarak kabul etmişiz.
Yunus Emre öyle bir değerdir ki bütün Türk dünyasının
ortak bir şairidir. Orta Asya’da da Türkiye’de de
biraz bilgisi olanlar onun dilini anlayabilirler. Ayrıca
Yunus Emre’nin Azerbaycan’da mezarı da vardır.
Yunus’un bir irfan ve tasavvuf şairi olduğundan
bahsediyor konuklarımız. Reşad Macid devam ediyor:
-Azerbaycan şiirinde Yunus Emre’nin şiirinin büyük
tesiri vardır. Yunus Emre fikrimce Türk dünyasında
genişçe tanıtılmalıdır. Biz hepimiz onu aynı derecede
seviyoruz, muhabbet besliyoruz. O Türk kültür
dünyasının öyle bir yüce zirvesi yüce dağdır ki bütün
Türk dünyasından o yüce dağı görmek mümkündür,
diyor.
Anar Hoca:
-Ben isterim ki bir gün Bakü’de de Yunus’un abidesi
yücelsin. Çünkü o bizim ortak şairimizdir.
Konuklarımız ağız birliği etmişçesine ayrı sözcüklerle
aynı şeyleri söylüyorlar.
Ömer Hoca tek başına dönüyor.
-Yunus’u büyük bir coğrafyada tanıtan ve evrensel
yapan değerler nelerdir, diyorum.
Ejder Ol cevap veriyor:
-Yunus bildiğiniz gibi öz halkını güzel bir şekilde
ifade eden, yazan, gösteren bir sanatkâr hem de evrensel
bir sanatkârdır. Öz halkının sevdiği sanatkârı
dünya da seviyor. Sohbet insandan gelir ve insan her
yerde insandır. Yunus Emre’nin dili çok sade, güzel ve
şirindi ki her sade insan onun dilini anlayabiliyordu.
Yunus’un fikri de aydındı sözü de. Yunus Emre su gibi,
hava gibi, toprak gibi doğaldı.
Rejad Macid de görüşlerini ortaya koyuyor:
-Türk dünyası için değeri dilinin kolaylıkla anlaşılmasıdır.
Onun şiirinin felsefi, derin özellikleri var.
Mevlana seviyesinde bir hayata bakış ve sistem söz
konusu Yunus Emre’de. Her mısrası insanı felsefi derinliklere
çekmektedir. Bu sebeple büyük düşünceler
sistemini taşıyor mısraları. Dünya da insanın içine
seslenen bu tür söyleyişlere daha çok ilgi gösteriyor.
Ve giderek de artıyor.
Anar Hoca son noktayı koyuyor:
-Celaleddin-i Rumî’den de gelen değerlerdir bunlar.
İnsanlığı barışa çağıran fikirlerdir. Dünyanın
faniliği hakkında “Biz gider olduk kalanlara selam
olsun.” düşüncesi ile yaşamak düşüncesi Yunus için
de karakteristik bir seciyedir.
“Söz ola kese savaşı / Söz ola kestire başı
Söz ola ağulu aşı /Yağ ile bal ede bir söz”
dörtlüğü ile söze girip bu dizeler hakkında ne düşündüklerini
soruyoruz konuklarımıza:
-İnsanın düşüncesi sözünde ortaya çıkar. Ne düşünürse
onu sözle söyler. Bütün savaşları da söz başlatır,
silahlar değil. Bir ateş emri verilir, sonra vuruş
başlar. Nitekim dünya da sözle başlar “ ol” der Rabbimiz
ve dünya yaratılır. Sulhlar da sözle başlar. Neredeki
aşk var, sulh var, Allah aşkı var, orada Yunus
Emre var. Savaşın, kinin olduğu yerde de Yunus emre
yoktur, diyor Ejder Ol.
Anar Hoca, Şairlerimiz, Nesimi, Fuzuli, Yunus
Emre söz hakkında çok şiirler söylemişler. Ben de
bunları paylaşıyorum, diyor ve Yunus’tan etkilenerek
yazdığı şiiri okuyor bize:
Geçip gitti ömrüm benim
Yeller esip geçmiş gibi,
Ömrün sonu kaçınılmaz
Felek kefen biçmiş gibi.
İstedim deryada yüzem
Kartal gibi gökte süzem
Öyle bildim ölümsüzem
Ab-ı hayat içmiş gibi.
Yıllar geçti bir an gibi
Cellât yoktur zaman gibi
Hayat bir uykuymuş meğer
Bize gelir olmuş gibi
Anar Hoca: Yunus’un şiirlerinin dili Dede Korkut
diline yakındır. “Hanım hey” ifadesi hem Yunus’ta
hem de Dede Korkut’ta vardır. Her ikisinin dilinde de
Arapça sözleri çok azdır. Dilin temizliği bakımından
Yunus Emre Dede Korkut’a çok yakındır, diyor.
Dil ile başlıyoruz söze ve dil ile bitiriyoruz sözü.
Anar Hoca’ya, Ejder Ol ve Reşad Macid’e teşekkür
ediyoruz. ■
104
haziran-temmuz-ağustos
2012