Download (929Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

More documents

Recommendations

Info

1 BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ Günümüzde, birçok gelişmekte olan ülkede kronikleşen enflasyon ve onun getirdiği ciddi sõkõntõlar olduğu bilinmektedir. Türkiye’de bunlardan birisidir. Özellikle 1980 sonrasõ ciddi enflasyon, ödemeler dengesi sorunu, kamu finansman dengesinin bozulmasõ ve mali disiplinsizliklerle karsõ karsõya kalõnmõştõr. Kuşkusuz yaşanõlan bu sorunlarda, problemin kaynağõnõ çeşitli faktörler ile açõklamak ve hepsinin ayrõ payõnõn olduğunu söylemek mümkündür. Ancak en büyük paya sahip olan faktörün para otoritesi olan merkez bankasõ olduğu açõktõr . Merkez bankalarõnõn para arzõ ve yabancõ para rezervlerinin yönetimi, hükümetin ve ticari bankalarõn bankasõ olma, finansal kurumlarõn yönetimi ve para kredi politikasõnõn yürütülmesi gibi görevleri vardõr. Para otoritesi olarak merkez bankalarõnõn siyasi baskõ ve otoriteye boyun eğmesi durumunda, sorumsuz ve ölçüsüz para genişlemesi olacağõ açõktõr. Dolayõsõyla, siyasi baskõlara acõk ve bağõmsõz görev yapamayan merkez bankalarõnõn parasal disiplini sağlamasõnõ beklemek oldukça zordur. Merkez bankasõnõn temel görevi fiyat istikrarõnõ sağlamaktõr. Ancak özellikle 1980 sonrasõ Türkiye’de uygulanan politikalar ve istikrarsõzlõklar Merkez Bankasõ’nõ bu görevini yapamaz hale getirmiştir. İyi niyet ve kararlõlõkla hazõrlanan programlarda bile siyasi müdahale ve siyasi istikrarsõzlõklarõn olumsuzlarõ olmuştur. Bunlarõn sonucu olarak Türkiye’de Merkez Bankasõ’nõn enflasyonla mücadelede yetersiz kaldõğõnõ ve etkin politikalar uygulayamadõğõnõ görmekteyiz. 1994 krizi sonrasõ, Türkiye’de fiyat istikrarõnõ sağlamaya yönelik yeni ve alternatif politikalar ortaya çõkmõştõr. Bunlardan biri de para kuruludur. Para kurullarõ oldukça basit işleyen yapõsõ, enflasyonu ve faizi kõsa sürede düşürebilmesi, mali disiplini sağlayabilmesi, kriz olasõlõğõnõ azaltabilmesi ve sisteme geçişin kolay olmasõ gibi etkilerle çabuk kabul gören bir sistemdir. Ayrõca işleyiş itibariyle parasal disiplini otomatik olarak sağladõğõndan para kurullarõ her türlü politik baskõdan uzak bir kurum niteliği taşõmaktadõr. Bağõmsõzlõğa sahip olmayan ve dolayõsõyla politik
2 otoritenin her türlü direktif ve telkinlerine açõk olan merkez bankalarõ dikkate alõndõğõnda para kurullarõnõn açõk bir üstünlüğünün olduğu görülebilmektedir. Türkiye’de enflasyonun düşürülmesi amacõyla hazõrlanan istikrar programlarõnda para kurulu benzeri sistemler uygulanmõş ve başarõlõ sonuçlar alõnmõştõr. Para kurulu sistemi işleyişine benzer yöntemler uygulanan bu programlarda, merkez bankasõna işlerlik, basitlik ve bağõmsõzlõk kazandõrmak amaç edinilmiştir. Türkiye geldiği bu noktada, istikrar programlarõnõn başarõsõ için, kesintisiz program uygulamalarõna devam etmesi uygun olacağõ kanaatindeyim. Hazõrlamõş bulunduğumuz bu çalõşmada para kurulu sisteminin ne olduğu, nasõl işlediği, olumlu ve olumsuz yanlarõ, dünyadaki uygulama alanlarõ ve Türkiye’de uygulanabilirliği durumundan söz edilmiştir. İkinci bölümde para kurulu sisteminin tanõmõ, kapsamõ, tarihçesi, özellikleri ve olumlu, olumsuz yanlarõ anlatõlmõştõr. Para kurulu, yasal olarak belirlenmiş sabit bir kur üzerinden yerli parayõ yabancõ, yabancõ parayõ yerli paraya çeviren oldukça basit bir kurumdur. Bu basit yapõsõ sayesinde 1849’lu yõllardan günümüze kadar ulaşmõş bir sistemdir. Sistemin işleyişinin basit bir mekanizmasõ olmasõ sebebiyle, merkez bankasõnõn para kuruluna göre bazõ farklõlõklarõ ortaya çõkmaktadõr. Üçüncü bölümde para kurallarõnõn dünyadaki çarpõcõ örnekleri anlatõlmõştõr. Enflasyonu kõsa sürede düşürülmesiyle ve krizleri çabuk atlatmasõyla Bulgaristan, küçük ölçekli ama dõşa açõk ekonomi barõndõran Hong Kong ve yine enflasyonu kõsa sürede düşüren ve daha sonrasõnda krizlere yenik düşen Arjantin ekonomilerinin para kurullarõ incelenmiştir. Bu ülkeleri incelememizdeki amaç, para kurullarõ uygulamalarõndaki olumlu ve olumsuz yanlarõ en iyi biçimde anlaşõlabilecek ülkeler olmalarõdõr. Dördüncü bölümde para kurulu ve merkez bankacõlõğõ sistemlerinin karşõlaştõrõlmasõ, birbirlerine karşõ üstünlükleri ve zayõf yönleri ile merkez bankasõ bağõmsõzlõğõ kavramõ incelenmiş, TC Merkez Bankasõ’nõn ne kadar bağõmsõz olduğu ve bağõmsõzlõğõ yönünde kat edilen mesafeler ele alõnmõştõr. Bir sonraki bölümde ise Türkiye ekonomisinin 1980 sonrasõ genel görünümü, krizler ve istikrar programlarõ işlenmiştir. Özellikle 1994 sonrasõ gündeme gelen para
Page 1 and 2: T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİ
Page 3 and 4: ii ABSTRACT CURRENCY BOARD SYSTEM,
Page 5 and 6: iv 2.5.1. Para Kurulu Üstünlükle
Page 7 and 8: vi 5.2. Türkiye’nin Temel Makroe
Page 9 and 10: viii TÜFE US vd. : Tüketici Fiyat
Page 11: x ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa No Şe
Page 15 and 16: 4 İKİNCİ BÖLÜM PARA KURULU Sİ
Page 17 and 18: 6 etmiştir. Zaman zaman sõnõrlam
Page 19 and 20: 8 şaşõrtõcõ biçimde iyi işle
Page 21 and 22: 10 Latince kökenli kelime olan kon
Page 23 and 24: 12 2.3.4. Sadece Faizden Senyoraj G
Page 25 and 26: 14 güçlükler nedeni ile Amerikan
Page 27 and 28: 16 bankasõnõn para kuruluna dön
Page 29 and 30: 18 Litvanya bankasõna paranõn de
Page 31 and 32: 20 yüksek olacaktõr. İkinci husu
Page 33 and 34: 22 Top.harcamalar daralõr Dõş ti
Page 35 and 36: 24 2.5.2.1. Ulusal Para Biriminin A
Page 37 and 38: 26 olarak rezerv paranõn değeri d
Page 39 and 40: 28 kuruna geçtikleri görülmekted
Page 41 and 42: 30 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM PARA KURULUNU
Page 43 and 44: 32 1996 yõlõnda gayri safi milli
Page 45 and 46: 34 girmesini sağlama amacõna yön
Page 47 and 48: 36 Şekil 3.1. Bulgaristan’daki E
Page 49 and 50: 38 Çizelge 3.1. Bulgaristan’daki
Page 51 and 52: 40 revalüe etmiş ve devalüasyonu
Page 53 and 54: 42 yükleyebilme yetkisine sahiptir
Page 55 and 56: 44 Hong Kong ekonomisinde Asya kriz
Page 57 and 58: 46 1987 - 1990 dönemleri arasõnda
Page 59 and 60: 48 Çizelge 3.3. Arjantin’in Baz
Page 61 and 62: 50 Çizelge 3.4. Arjantin’de 91-9
Page 63 and 64:
52 ve kamu finansman dengesinin boz
Page 65 and 66:
54 Çizelge 3.6. Arjantin Krizinin
Page 67 and 68:
56 veya düşük olan enflasyon, 20
Page 69 and 70:
58 Çizelge 4.1. Para Kurulu ile Me
Page 71 and 72:
60 amacõyla açõk piyasa işlemle
Page 73 and 74:
62 Cari açõk dengededir ↓ İtha
Page 75 and 76:
64 yapõlarõnõ para kurulu işlem
Page 77 and 78:
66 4.2.2. Merkez Bankasõ Bağõms
Page 79 and 80:
68 Çizelge 4.4. Bazõ Ülkelerin M
Page 81 and 82:
70 yüzde 17 ile Yugoslavya, Norve
Page 83 and 84:
72 hükümetler ile merkez bankalar
Page 85 and 86:
74 açõklarõnõ doğrudan finanse
Page 87 and 88:
76 Temel amacõna ulaşmak için Ba
Page 89 and 90:
78 105 ve Statü’nün 2’nci mad
Page 91 and 92:
80 reeskont işlemlerinin, likidite
Page 93 and 94:
82 tercihlerine doğrudan müdahale
Page 95 and 96:
84 yürüteceği hükme bağlanmõ
Page 97 and 98:
86 Bankasõ’nõn Para Politikasõ
Page 99 and 100:
88 hedeflerinin hükümetle ortakla
Page 101 and 102:
90 bankasõnõn kişisel bağõmsõ
Page 103 and 104:
92 BEŞİNCİ BÖLÜM PARA KURULU S
Page 105 and 106:
94 Para kurulu yaklaşõmõ 1994 ek
Page 107 and 108:
96 istihdamõnda, yeni personel al
Page 109 and 110:
98 eurodan oluşan, günlük olarak
Page 111 and 112:
100 140 120 100 80 60 40 20 1988 19
Page 113 and 114:
102 Ancak dõşsal faktörler, geli
Page 115 and 116:
104 finansman sağlamasõ olumsuz i
Page 117 and 118:
106 5.2. Türkiye’nin Temel Makro
Page 119 and 120:
108 Çizelge 5.4. Türkiye’de Tü
Page 121 and 122:
110 senesinde % 3.9’a gerilemiş,
Page 123 and 124:
112 para politikalarõnõn temeller
Page 125 and 126:
114 milli gelire oranõ ortalama y
Page 127 and 128:
116 döviz kur sepeti artõş oran
Page 129 and 130:
118 ALTINCI BÖLÜM SONUÇ VE ÖNER
Page 131 and 132:
120 Türkiye ekonomisi 1980’li y
Page 133 and 134:
122 KAYNAKÇA Kitaplar: AKTAN Can C
Page 135 and 136:
124 BLUSTEİN Paul, “Türkiye’d
Page 137 and 138:
126 Press Realities, “Strengtheni
Page 139:
128 ÖZGEÇMİŞ Kişisel Bilgiler
show all

Download (929Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?