Download (929Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

29
gelir kaybõnõn telafi edilmesi gerekecektir. Para kurulu sistemine geçişle birlikte
zaman içinde para arzõnõn ve bununla birlikte enflasyon oranõnõn merkez bankasõ
sistemine göre önemli oranda düşeceği beklenildiğine göre, senyoraj ve enflasyon
vergisi gelirlerindeki kaybõn da giderek artacağõ söylenebilir. 69
2.5.2.4. Para Yönetiminde Etkisizlik Etkisi
Para kurulu pasif bir yönetim sistemine sahiptir. Aktif para politikasõ
izleyememesi ekonomik konjonktürü destekleyici bir unsur haline gelebilir. Kurulun,
sabit kur izlemesi sonucunda ekonomik aktivitelerin canlandõğõ dönemlerde döviz
girişi artõşõnõn para arzõ artõşõna ve faiz oranlarõ düşüşüne yol açmasõ ekonomide
canlanmayõ zirveye çõkarmaktadõr. Zirve noktasõndan sonra faiz oranlarõ artõşõ, sabit
kur sisteminde mekanizmayõ tersine çevirmektedir. Para kurulunun konjonktürü
destekleyip, desteklememesi para arzõnõn yaratõlmasõ sürecinde hane halkõ ve
bankalarõn davranõş biçimlerine bağlõdõr. Bu birimlerin davranõş biçimlerinin kontrol
edilmesinin güçlüğü, konjonktürü artõcõ etkide bulunmaktadõr. 70
Ayrõca para kurulu sisteminin varlõğõ halinde, hükümetin, gerektiğinde mali
piyasalara doğrudan müdahale olanağõ da sõnõrlanmaktadõr. Yurtiçi faiz hadlerinin
rezerv para ülkesinin faizlerinin etkisinde olmasõ, hükümetin mali piyasalarda ortaya
çõkabilecek spekülatif durumlarõ kontrol etmesini zorlaştõrõr.
Bütün bunlarõn õşõğõnda, sistemin uygulanmasõnõn kolay olmasõ, para ve
maliye politikalarõnõn güvenirliğini arttõrdõğõ, döviz kuruna istikrar kazandõrdõğõ, faiz
oranlarõnõ birleştirdiği ve finansal derinliği arttõrdõğõ söylenebilir. Bunun yanõnda
para kurulu sisteminde bankalar daha duyarlõ hale gelmekte, mali politikalar üzerine
sõnõrlama gelmekte ve nominal kurlar esnekliğini kaybetmektedir. Bu sistemin
uygulanacağõ ekonomide güçlü bir kamu finansmanõ, sağlõklõ bir finansal yapõ ve
yeterli miktarda döviz kaynaklarõ gerekli görülmektedir. 71
69 AKYAZI Haydõr, a.g.e., s. 72.
70 BARIŞIK Salih, a.g.m., s. 10.
71 ÖZDEMİR K.Azim, Gülbin ŞAHİNBEYOĞLU, “Alternatif Döviz Kuru Sistemleri”, TCMB.
Araştõrma Genel Müdürlüğü Tartõşma Tebliği, Eylül 2000.