Download (929Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

17
Sabit döviz kurunun belirlenmesinde, piyasa şartlarõ altõnda oluşan veya buna
yakõn düzeyde döviz kurunun belirlenmesi uygun olacaktõr. Ancak piyasalarda
belirsizlik durumu mevcut ise bu durumda uygun döviz kurunun seçimi biraz zor
olmaktadõr. Yani amaç belirlenecek döviz kurunun aşõrõ değerlenmiş bir kur
olmaktansa eksik değerlenmiş bir kur olmasõ daha uygun olacağõ kabul görmektedir.
Çünkü aşõrõ değerlenmiş döviz kuru ithalat baskõsõ yaratacağõ ve dõş ticaret açõğõ
oluşturacağõ kesindir. Sabit döviz kurunun piyasa şartlarõna göre oluşmasõ
savunulmakta ise de uygulamaya koyulduğunda bazõ ülkelerin 1 = 1 şeklinde döviz
kuru belirlediği görülmektedir. Örneğin, geçmişte Arjantin 1 Dolar = 1 Peso olarak
belirlemiştir. Bu şekilde sabitlemesi, hesaplarda kolaylõklar sağlamakla birlikte ülke
parasõnõn aşõrõ değerlenmesi sorununu da ortaya çõkarmaktadõr. 40
2.4.4. Para Kurulu Sistemine Katõlabilecek Olanlarõn Saptanmasõ
Para kurulu sistemine doğrudan katõlabilecek olanlarõn seçimi bir diğer
önemli konuyu teşkil etmektedir. Bu seçim ülkeden ülkeye değişme göstermektedir.
Para kurulu sistemini benimsemiş ülkelerin çoğu, sisteme katõlabilme hakkõnõ
bankalarla ve bazõ finansal kurumlarla sõnõrlamaktadõr. Cibuti ve Litvanya’da para
kuruluna giriş döviz işlemleri yapabilen bankalarla sõnõrlõ iken, Hong Kong’da
sadece banknot ihracõ yetkisine sahip bankalar para kurulu sistemine girebilmektedir.
Bu ülkede bu hakka sahip olan bankalar ellerinde bulundurduklarõ Hong Kong
Dolarõ’nõ kambiyo fonunda Amerikan Dolarõ’na kolaylõkla çevirebilmektedirler. Bir
dönem para kurulu uygulamasõnda bulunan Arjantin’de ise ilke olarak başvuruda
bulunan herkes elinde tuttuğu Peso’yu değiştirme hakkõna sahiptir. Ancak
uygulamada sadece bankalar para kurulu ile işlem yapabilir. Estonya’da para
kurulunun sadece başlangõç aşamasõnda herkesin banknotlarõnõ para kurulunda
değiştirmesine izin verilirken daha sonra yapõlan yasal düzenleme ile sõnõrlamaya
gidilmiştir. Şimdi ise Estonya’da sadece bankalar para kurulu sistemine
katõlabilmektedirler. Ayrõca değişim için Estonya komisyon almamasõna karşõn
40 AKYAZI Haydar, a.g.e., s. 66.