Download (929Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

9
2.3 Para Kurulu’nun Uygulanabilirlik Koşullarõ
Para kurulunun işleyebilmesi için bazõ temel özelliklerin uygulanmasõ
gerekmektedir. Bunlar; Sabit döviz kuru, konverbilite, tam karşõlõk ve sadece faizden
senyoraj gelirinin elde edilmesi ilkeleridir.
2.3.1. Sabit Kur İlkesi
Para kurulu sisteminde sabit kur dõş rezerv oranõnda uygulanmakta ve hiçbir
koşul altõnda değiştirilmemektedir. Genel olarak, para kurulu % 100 oranõndaki dõş
rezervler karşõlõğõnda sabit kur ilkesini gerçekleştirmektedir. 17 Para kurulunun bu
özelliği yasalarla zorunlu hale getirilmiştir. Değişim paritesi ancak parlamento
kararõyla çok zor koşullarda değiştirilmektedir. (Arjantin Örneği) 18 Bu durum diğer
kur rejimlerinde olan, döviz kurunun gerekli görüldüğünde değiştirilmesi gibi bir
durumu ortadan kaldõrmaktadõr.
Para kurulu sisteminde sabit döviz kurunun sürekliliği anayasal bir
düzenleme ile güvence altõna alõnmaktadõr. Böylece sisteme olan güvenin daha da
arttõrõlmasõ amaçlanmaktadõr. Sabit döviz kuru denildiğinde, mutlaka 1 = 1 şeklinde
belirlenmiş bir döviz kurunun geçerli olduğunun anlaşõlmamasõ gerekmektedir.
Döviz kuru bire bir belirleneceği gibi başka oranlarla da belirlenebilir. Nitekim
Arjantin ve Brunei Sultanlõğõ 1 = 1 döviz kuru kullanmõşken, Cibuti, Estonya ve
Hong Kong’da sõrasõyla 1 = 177,72; 1 = 8 ve 1 = 7 şeklinde belirlemişlerdir. 19
2.3.2.Tam Konvertibilite İlkesi
Konvertibilite kelime olarak anlamõna baktõğõmõzda herhangi bir ülke
parasõnõn diğer ülke parasõ ile sõnõrsõz değişimi ve uluslararasõ piyasalarda işlem
görmesini ifade etmektedir. 20
17 SCHULER, Kurt, a.g.e., s. 2.
18 DEVEREUX Michael, “What is Currency Board System”, Private Economic Issues,
, (03.01.2004).
19 AKYAZI Haydar, a.g.e., s. 58.
20 KARLUK Rõdvan, Uluslararasõ Ekonomi, Dördüncü Baskõ, Beta Basõm Yayõn Dağõtõm AŞ.,
İstanbul, 1996, s. 293-296.