Download (929Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

27
nominal döviz kurlarõ bu farklõlõklarõ yansõtacak düzeyde olmayõp; bu seviyenin
üstünde veya altõnda olabilmektedir. Eğer nominal döviz kurlarõ, iki ülke arasõndaki
nispi fiyat farklõlõklarõnõ yansõtan ve olmasõ gereken kur olarak nitelendirilen döviz
kuru seviyesinin altõnda ise ulusal paranõn aşõrõ değerlenmesi, üzerinde ise eksik
değerlenmesi söz konusudur. Paranõn aşõrõ değerlenmesine bağlõ olarak ihracat
azalacağõndan ödemeler dengesi açõğõ artabilmektedir. Para kurulunda her ne kadar
enflasyonu düşürmede başarõlar elde edilmekteyse de, bu belli bir sürenin sonunda
olmaktadõr. Şöyle ki, dõş ticarete konu olmayan mallarõn fiyatlarõndaki farklõlõklar,
enflasyonla ilgili beklentilerin tam olarak önlenememesi ve ücretler ile fiyatlardaki
esnekliklere bağlõ olarak fiyatlardaki azalõşlar yavaş seyredilebilmektedir.
Dolayõsõyla sabit döviz kuru uygulamasõna geçilmesiyle, belirtilen unsurlara bağlõ
olarak, enflasyonun rezerv paralõ ülkeye yakõnlaşmasõ süreci uzayabilir. Bu durumda
ulusal paranõn aşõrõ değerlenmesinin etkileri de uzun süreli olacak ve böylece ihracata
konu olan mallarda rekabet gücünün azalmasõyla ödemeler bilançosu olumsuz yönde
etkilenecektir. Günümüzde para kurulu uygulayan ülkelerde yaşanan problem, ulusal
paranõn aşõrõ değerlenmesi nedeniyle ortaya çõkan cari işlemler açõğõdõr. 65
Para kurulu sisteminin uygulandõğõ bir ortamda ekonominin iç dengelerini dõş
dengelerden yalõtmanõn olanağõ yoktur. Beklenmedik düzeyde sermaye hareketlerini
sterilize ederek kõsa dönemde ekonomideki etkilerini yumuşatmak para kurulu
sisteminde olanaksõzdõr. Tam kapasiteye yaklaşmõş olan bir ekonomide sermaye
girişlerinin yaratacağõ parasal genişleme enflasyonist baskõlara yol açar. Öte yandan,
hükümetin elinde ülkeden sermaye çõkõşõnõ yavaşlatacak bir araç olmadõğõ için,
rezerv kaybõna uğrayan finans sektörü hõzlõ bir daralmaya girer. Sonuçta, para
arzõnda meydana gelen daralma, reel konjonktüre de yansõmakta gecikmez ve
ekonomi kriz koşullarõnõ yaşamaya başlar.
Çok sayõda ödemeler bilançosu problemi olan ülkelerin bu problemi
çözünceye kadar dalgalõ döviz kuru rejimi uyguladõklarõ ve daha sonra sabit döviz
65 AKYAZI Haydar, a.g.e., s. 79-80.