Download (929Kb) - Suleyman Demirel University Research ...
Download (929Kb) - Suleyman Demirel University Research ...
Download (929Kb) - Suleyman Demirel University Research ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
31<br />
ekonomik istikrarsõzlõklardõr. 1991 yõlõndan beri beş hükümet göreve gelmiş ve iş<br />
hayatõnõ düzenleyen yasalarda sürekli olarak değişiklikler yapõlmõştõr. 73<br />
3.1.1. Para Kurulu Öncesi Durum<br />
Para kurulu öncesinde 1996 yõlõnõn sonlarõnda Bulgaristan, bankacõlõk krizi ve<br />
bunun meydana getirdiği hiperenflasyon süreci ile karşõ karşõya kalmõştõr. Hükümetin<br />
desteği azalmõş, seçim için önemli adõmlar atõlmõştõr. Daha önceki istikrar<br />
programlarõnõn başarõsõz olmasõ, yeni istikrar programõnõ kurula dayalõ, para kurulu<br />
gibi bir sistem olmasõ gerektiğini ortaya çõkarmõştõr. Bunlara rağmen Bulgaristan’õn<br />
karşõ karşõya kaldõğõ ekonomik ve finansal problemlerle başa çõkmasõ o dönem için<br />
oldukça zor görünmektedir.<br />
Yaşanõlan kriz özellikle 1996 yõlõnõn sonlarõ ve 1997 yõllarõnda ciddi<br />
boyutlara ulaşmõştõr. 1997 Ocak ayõnda yõllõk bazda enflasyon neredeyse yüzde 500’e<br />
ulaşmõş ve bu rakam mart ayõnda 2000 rakamõnõn üzerine çõkmõştõr. Enflasyondaki<br />
hõzlõ artõş, zayõf düşmüş bankacõlõk sistemine faizlerinde yükselmesiyle önemli<br />
miktarda likitide aktarõlmasõna neden olmuş ve merkez bankasõ sürekli olarak bütçe<br />
açõklarõnõ finanse eder hale gelmiştir. Buna bağlõ olarak Bulgar Levasõ’na olan güven<br />
giderek azalmõştõr. 74<br />
Bulgaristan’õn 1995 yõlõnda başlayan bankacõlõk krizinin sonucu oldukça ağõr<br />
olmuştur. 1996 yõlõnda yapõlan bir incelemede 10 devlet bankasõnõn 9 tanesinin öz<br />
varlõklarõnõn eksi hale gelmiş olduğu görülmektedir. Bu devlet bankalarõ toplam<br />
banka sektörünün yüzde 80 kadarõnõ oluşturmaktadõr ve verdikleri kredilerin yarõdan<br />
fazlasõ batõk haldedir. Ayrõca Bulgar parasõ Leva’nõn içine düştüğü süreç oldukça<br />
ilginçtir. 1995 yõlõndaki 1 Dolar eşit 71 Leva değerinden, 1997 yõlõnõn sonunda 1<br />
Dolar eşit 1776 Leva değerinde düşmüştür. 75<br />
Bulgaristan Merkez Bankasõ bu dönemde döviz kurundaki düşüşü<br />
yavaşlatmak üzere uluslar arasõ rezervlerini önemli ölçüde eritmek zorunda kalmõştõr.<br />
73 Büyüteç, “Bulgaristan’õn Para Kurulu Deneyimi”, Ankara Sanayi Odasõ Aylõk Yayõn Organõ<br />
(ASOMEDYA), Temmuz 2001, s. 1.<br />
74 GULDE Anne-Marie, “The Role of the Curreny Board in Bulgaria’s Stabilization”, Finance and<br />
Development, Cilt:36, No:3, Eylül 1999, s. 1.<br />
75 GÖKÇE Deniz, “Bankacõlõk – Bulgaristan – Türkiye!”,<br />
, (10.02.2004).