Download (929Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

11
Para kurulu sisteminde, para kurulu bankalardaki mevduatlarõn kredi parasõna
konvertibilitesini garanti etmemektedir. Bu nedenle bankalarõn kredi mevduat
pozisyonuna göre belli bir karşõlõk sistemi oluşturmalarõ zorunluluk olmuştur.
Hükümetlerin belirli rezerv oranõ bulundurma ile ilgili bir düzenlemesi yoksa,
bankalarõn bu konuda daha dikkatli olmalarõ gerekmektedir. Para kurulu sisteminde
para kurullarõnõn yanõ sõra bankalar da rezerv para bulundurabilirler. Bu da
konvertibilitenin doğrudan doğruya mudi ile banka arasõnda yapõlmasõna olanak
sağlar. 24 2.3.3. Tam Karşõlõk İlkesi:
Para kurulu sisteminde, kurul parasõna % 100 karşõlõk bulundurulmasõ
gerekmektedir. Öncelikle hangi pasiflerin yada yükümlülüklerin karşõlõk sistemine
dahil edildiğine açõklõk getirmemiz gerekmektedir. En Ortodoks anlamda para
kurulunun % 100 karşõlõk sisteminde referans olacağõ büyüklük dolaşõmdaki
banknotlardõr. Ancak son yõllarda para kuruluna geçen ve bankacõlõk sektörü
yeterince gelişmiş ülkeler, ya bankalara para kurulunda munzam karşõlõk
bulundurmak yükümlülüğü getirmişler yada para kuruluna bankalararasõ takas
işlemlerini yürütme görevini vermişlerdir. Her iki durumda da para kurulu pasiflerine
ticari banka mevduatlarõ da eklenecektir. 25
Yarõ para kurulu sistemlerinde karşõlõk rezervi olarak faiz getirisi yüksek
yerli, yabancõ tahvil-bono ve altõn gibi değerli madenler tutulmasõ ile kurulun döviz
gereksinimi azaltõlmaktadõr. Yarõ para kurulu sisteminde üç türde karşõlõk rezervi
tutulmaktadõr. Bunlar; % 30-50 arasõnda değişen oranlarda nakit (likit) rezervler, %
50-70 arasõnda yatõrõm (kõsa ve uzun vadeli tahvil-bono gibi nakite çevrilebilir
varlõklar) rezervler ve % 5-10 arasõnda ihtiyat amacõyla tutulan atõl rezervlerdir. 26
Buradan da anlaşõlacağõ gibi karşõlõk oranlarõ ile ilgili herhangi bir katõ kural
bulunmamaktadõr.
24 ENGİN Cem, a.g.e., s.15.
25 AKYAZI Haydar, a.g.e., s.58.
26 BARIŞIK Salih, a.g.m., s. 4.