Download (14Mb) - Suleyman Demirel University Research ...

Hristiyanları kurtarmak için giriĢtiği Prut SavaĢı‘nda Osmanlı ordusuna yenililince 29
Karadağ‘a verdiği desteğin önü kesilmiĢtir 30 . Buna rağmen Rus Çarı I. (Deli) Petro
zamanında yeterli geliri olmayan Karadağ‘a maddi yardım yapılmıĢtır 31 . AnlaĢılacağı
üzere bu dönemden itibaren Karadağ üzerindeki Rus etkisi giderek artıĢ göstermiĢtir.
III. Ahmed (1703–1730) döneminde Köprülüzâde Numan PaĢa, Rus Çarı I.
Petro‘nun Karadağ‘ı kendi haline bırakmasını fırsat bilerek, Karadağ‘a sefer
düzenlemiĢtir. Bunun üzerine Karadağlılar Dalmaçya kıyılarına kaçmıĢ ve Venedik‘e
sığınmıĢlardır. Osmanlı- Venedik Harbi (1714) sonunda Numan PaĢa Çetine‘ye tekrar
girmiĢtir. Böylece Venedik‘e yardım eden Karadağlılar bunun bedelini ağır
ödemiĢlerdir 32 . Pasarofça AntlaĢması‘ndan sonra 1714‘te Danilo affedilmiĢ ve
Karadağ‘a geri dönmesi sağlanmıĢtır 33 .
Osmanlı Devleti 1730-1789 yılları arasında beĢ padiĢah değiĢtirirken, (I.
Mahmud (1730–1754), III. Osman (1754–1757), III. Mustafa (1757–1774) I.
Abdülhamid (1774-1789) ve III. Selim (1789–1807)) aynı dönemde Karadağ‘ın baĢında
Sava Petroviç yeralmıĢtır. Sava Petroviç devrinde (1735–1782) Karadağ; Rus-Osmanlı-
Venedik politikaları doğrultusunda yönlendirilmeye çalıĢılmıĢ ve etki altında
bırakılmıĢtır. 1771 yılında Rusların kıĢkırtmasıyla ayaklanan Karadağlıların üzerine
Bosna Valisi Silahdar Mehmet PaĢa, baĢarılı bir sefer düzenlemiĢtir 34 .
Sultan Birinci Abdülhamid döneminde (1774 – 1789) Rusların Balkanlar‘daki
etkisi belirginleĢmiĢtir. Osmanlı-Rus SavaĢı‘nın devam ettiği bir sırada baĢa geçen
29 Ġsmail Hakkı UzunçarĢılı, Osmanlı Tarihi (Karlofça AntlaĢmasından XVIII. yy‟ın Sonlarına
Kadar), Cilt IV. Kısım 1. TTK, Ankara 1995, s. 78
30 Parmaksızoğlu, a.g.m. s. 266. Georges Castellan, Balkanların Tarihi, Çev: AyĢegül Yaraman-
BaĢbuğu, Miliyet Yayınları, Ġstanbul 1995, s. 314-315.
31 Georgeos Castellan, age, s. 315.
32 Mustafa Nuri PaĢa, Netâyic-ül Vukuat, C. III-IV, Haz. Prof. Dr. NeĢet Çağatay, TTK, Ankara 1979, s.
31
Pasarofça AntlaĢması, 1714-1717 Osmanlı-Avusturya-Venedik Harbi‘ne son veren ve 21 Temmuz
1718'de imzalanan antlaĢmadır. Ġsmail Hakkı UzunçarĢılı, age, Cilt IV. Kısım 1, s. 142-146. Ayrıca bkz.
Encyclopædia Britannica, ―Treaty of Passarowitz” . (25 Oct. 2008).
33 Parmaksızoğlu, agm, s.266.
34
Silahdar Mehmet PaĢa, bu baĢarılarından sonra Sultan III. Mustafa (1757–1774) tarafından
sadrazamlığa getirilmiĢtir. Parmaksızoğlu, agm, s. 266.
6