Download (14Mb) - Suleyman Demirel University Research ...

yaptıkları ayaklanmaları Fransız milliyetçiliğiyle açıklayabileceğimiz tek örnek Yunan
bağımsızlık savaĢıdır 60 .
Balkanlar‘daki etnik toplulukların bir milliyet olarak ortaya çıkmasındaki
etkenlerin bir diğeri de ekonomik boyuttur. Balkanlar‘daki toprak sisteminde baĢ
gösteren bozulmaların ve toprak sahipleri ile yöneticilerin baskıcı tutumlarının,
milliyetçiliğin yükselmesine belli bir oranda yardımcı olduğu söylenebilir. Ayrıca
bağımsızlığa sürükleyen isyanlarda, dinsel birtakım etkilerin sonucu olarak, kendi
dininden olmayanı öteleme anlayıĢının da milliyetçiliğin yükselmesinde ki etkisi
yadsınamaz.
Balkanlar‘daki milliyetçi isyanların -Bulgar, Yunan, Sırp isyanlarının- baĢarıya
ulaĢmasındaki en büyük etkilerden biri, Avrupalı devletlerin desteğidir. Özellikle
Rusya‘nın bu konudaki etkisi tartıĢılmazdır 61 . Balkanlar‘daki ayaklanmaları Karadağlılar
gibi güneydeki halkların ayaklanmalarını ―modern milliyetçilik‖ ile açıklamak ne kadar
mümkündür? Habsbown bu soruya “Zorunluluğun ve isteğin olduğu yerde yerel idareye
ve zayıflamakta olan bir Türk imparatorluğuna karşı isyan etmekten doğal ne olabilir?
62 ” sorusuyla cevap vermektedir.
Netice itibariyle Fransız Ġhtilali‘nin Karadağ milliyetçiliğine doğrudan etkisi
tartıĢılsa da dolaylı yoldan etkisinin olduğu ve Karadağ ayaklanmalarına ivme
kazandırdığı aĢikardır.
B. PANSLAVĠZM‟ĠN KARADAĞ MĠLLĠYETÇĠLĠĞĠNE ETKĠSĠ
Slav toplumlarının tek bir çatı altında toplanmasını amaç edinen ve
pangermanizmden etkilenerek ortaya çıkan Panslavizm; edebiyat, etnografya, tarih ve
diğer kültür dallarında yapılan bu çalıĢmalarla Slovenler, Bulgarlar, Hırvatlar, Sırplar ve
Karadağlılar arasında etki alanı bulmuĢtur. Ruslar ise bu hareketi siyasi bir doktrin
60 XIX. yy‘da Balkan halkları arasında ilk kalkıĢma olan, domuz tüccarı Kara George‘un ayaklanması
Sultana karĢı değil oradaki yerel yöneticilere karĢı olduğu savunulmaktadır. Sultana karĢı olmak bir tarafa,
sultana destek mahiyetinde bir ayaklanma olduğu söylenmektedir. Eric Hobsbawm, Devrim Çağı (1789–
1848), Dost yay. Ankara 2005, s. 155–156
61 Justin Mc Carty, age, s. 101
62 Hobsbawm, age, s 155
12