Download (14Mb) - Suleyman Demirel University Research ...

önemi yoktur. “Bu insanlara nerede durmaları gerektiği öğretiliyordu. Hatta bu, onlara
zorla kabul ettiriliyordu 49 .” ifadelerini kullanan Justin Mc Carty, Balkanlar‘da geliĢen
milliyetçiliğin dıĢ destekli olduğunu vurgulamaktadır. Zaten Balkanlarda Slav
milliyetçiliği; kilisenin, geliĢen ticaret burjuvazisinin ve köylülerin desteğiyle artmıĢ ve
belli bir noktaya gelmiĢtir 50 .
Kemal Karpat‘ın ifadesiyle Karadağ, yakın komĢuları ve Avrupalılar tarafından
yalnız bırakılmıĢtır. Karpat, Karadağ‘ın diğer Balkan ülkelerindeki milliyetçilik
anlayıĢıyla kıyaslandığında gerçek bir milliyet duygusu olmadığını savunmaktadır 51 .
Sarp dağlar nedeniyle insanların dıĢ dünyayla iliĢkisi az olduğundan sahip oldukları
kültürü uzun yıllar muhafaza edebilmiĢlerdir 52 . Özellikle 19 yy‘da Batılı seyyahların ve
yazarların müthiĢ ilgi duyduğu bir yer haline gelen Karadağ, bunun öncesinde Avrupa
kamuoyu tarafından bilinmeyen ve tanınmayan bir yerdir. 1890‘lı yıllarda bölgeye
seyahat eden Ġngiliz yazar William Miller‘in Ġngiliz halkının ―Monte-Negro‖ ismi
nedeniyle ―orada siyahlar mı yaĢıyor? Ya da Çetine Bulgaristan‘ın mı baĢkenti?‖ gibi
tuhaf sorularla karĢılaĢması, Karadağ‘ın diğer devletlerden ―izole‖ bir konumda olduğu 53
düĢünüldüğünde, hiç de ĢaĢırtıcı değildir. Karadağlılar hakkında Batıya bilgiler aktıkça
Avrupalıların gözünde Karadağlılar ―William Wallece‖, ―Robin Hood‖ romantikliğiyle
ele alınmaya baĢlanmıĢtı 54 . Slav yazarlarının ise Karadağlıları büyük ordulara karĢı
cesurca savaĢan ―Spartalılar‖a benzettikleri vâkidir. 55
19 yy‘a kadar Balkanlar‘da milliyetçilikten söz edilemezdi. Küçük bir ordu, bir
kilise ve geliĢmemiĢ bir bürokrasiden oluĢan bir gücü elinde bulunduran dil ve etnik
birliği olan hânedanlar vardır. Osmanlı Devleti Balkanlar‘da millet sistemiyle farklı
etnik gruba mensup insanların cemaatlere bağlılıklarını güçlendirmiĢtir. Dolayısıyla, her
49 Justin Mc Carty, age s. 82
50 Ġlber Ortaylı, Ġmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, ĠletiĢim yay, Ġstanbul 2005, s. 62
51 Kemal Karpat, Balkanlarda Osmanlı Mirası Ve Ulusçuluk, Ġmge Kitabevi, Ġstanbul 2004, çev, Recep
Boztemur, s. 42
52 Kemal Karpat, ―Balkanlar‖ DĠA, C.5, TDVY, Ġstanbul 1992, s. 25
53 William Miller, age, s. 41
54 John Mcdonald, Turkey And The Eastern Question, Dodge Publishing, NY 1912, s. 39
55 Çetine‘yi gören kimi yazarlar adeta Avrupa‘da yüzlerce yıl bozulmadan yaĢamıĢ bir medeniyeti
keĢfetmenin sevincini yaĢıyarak Ġngitere‘de kaybolmaya yüz tutmuĢ bazı erdemlerin hala korunabildiği bir
yer olarak tasvir etmiĢlerdir. Barbara Jelavish, Balkanlar, C. 1, Küre Yay. Çev: Ġhsan Durdu, HaĢim Koç,
Gülçin Koç, Ġstanbul 2006, s. 168
10