Download (14Mb) - Suleyman Demirel University Research ...

Formio AntlaĢmasıyla Avusturya‘ya verilmesinden sonra Adriyatik‘le bağlantısı
kalmamıĢtı.
Karadağ vladikası** Bishop II. Petar (1830–1851), 1838 yılında, sınırlarını
geniĢletmek ve Osmanlı Devleti‘nden intikam almak için o bölgede yaĢayan reayayı
ikna ederek isyan etmiĢtir. Karadağlılar, Osmanlı Devleti‘nin elinde bulunan
Podgorica‘ya ve ĠĢboz‘a saldırmıĢtır. Ayrıca Karadağ vladikasının Bosna‘ya gönderdiği
Karadağlılar, Osmanlı cizyedârını öldürerek birçok hayvanı gasp etmiĢlerdir.
Grahova‘daki halkın tepkisine Karadağ vladikasının destek vermesiyle, gasp, isyana
dönüĢmüĢtür 77 . Bu isyan, 1838 yılında Osmanlı kuvvetlerinin Hersek sancakbeyi
önderliğinde Karadağ‘a girmesiyle sonuçlanmıĢ ve isyan bastırılmıĢtır 78 .
Yapılan antlaĢmayla Hersek-Dalmaçya sınırı yakınlarındaki Grahovo ayrı bir
―voyvodalık*‖ haline getirilerek tarafsız bölge ilan edilmiĢtir. 79 Tarafsız bölge, Grahova
arazisi Bosna valisi ve Karadağ Prensi tarafından onaylanan bir voyvoda tarafından
yönetilecektir. Her ne kadar ĠĢkodra Gölü üzerinde bulunan Vranina ve Lessandria
adalarına Türklerin yerleĢme giriĢimi Karadağlıları kızdırsa da, genel itibarıyla
sükûnetin hâkim olduğu birkaç yıl geçirilmiĢtir 80 .
C. TANZĠMAT DÖNEMĠ OSMANLI-KARADAĞ ĠLĠġKĠLERĠ
Sultan I. Abdülmecid (1839-1861)‘in tahta geçmesinden hemen sonra 3 Kasım
1839'da Sadrazam Mustafa ReĢit PaĢa tarafından okunan Tanzimat Fermânı, Osmanlı
Devleti‘nde demokratikleĢme için atılan en büyük adımlardan biridir. Avrupa'nın
olmuĢtur. Elizabeth Roberts, Realm Of The Black Mountain: A History Of Montenegro, Cornell
Universtiy Press, Ithaca-Newyork 2007, s. 9.
76 Georgeos Castellan, age, s. 316.
**Vladika, Karadağ‘da 1852 yılına kadar devletin ve kilisenin baĢı olan kiĢidir. Bazen de Prince-Bishop
ile aynı anlamda kullanılmaktadır.
77 BaĢbakanlık Osmanlı ArĢivi (BOA), HAT, 1154/45787/H.
78 BOA, HAT, 1154/45787/Ġ.
* Voyvoda kumandan ya da prens anlamına gelir. Eflak ve Boğdan, voyvodalığa baĢka bir örnektir.
PadiĢah tarafından görevlendirilen valilere de voyvoda denmektedir. Sancak beylerine denktirler. Reis,
subaĢı gibi anlamlarada gelmektedir. Voyvodalık Osmanlı Devleti‘nde 17.yy‘dan itibaren kullanılmaya
baĢlamıĢtır. Mehmet Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. III, MEB
Ġstanbul 2004, s. 598
79 Nenad Moacanin, agm, s. 385. Parmaksızoğlu, agm, s. 266.
80 Besim Darkot, ―Karadağ‖ ĠA, C. 6, MEB, Ġstanbul 1967, s. 226.
16