5İhtilali ve Sanayi devrimi sonrasında “antisemitizm” boyutuna ulaşmış ve dünyadagenel bir Yahudi düşmanlığı oluşmuştur. 20 Bu uygulamalara maruz kalanYahudilerin bir kısmı ise Osmanlı topraklarına sığınmışlardır. Osmanlı Devleti,kendi topraklarına sığınan bu Yahudilerin sayısını hiçbir zaman bölgede yaşayanMüslüman nüfusunun önüne geçirmemiştir. 21Dünyada yeni bir çığır açan Fransız İhtilali, beraberinde birçok milletleriyurtlarından ettiği gibi bazılarına da bağımsızlık için bir sebep oluşturmuştur. Bubağlamda Filistin bölgesine yerleşen Yahudiler, zamanla milli bir şuur yakalayarakörgütlenmiş ve Siyonizm’in de temellerini atmışlardır. Sonrasında gelişen olaylar,Yahudilerin de bulundukları bölgelerden sürülmesini beraberinde getirmiştir. Bukonuda en ciddi antisemitizm, Rusya’da bulunan 3 milyon Yahudi’nin kitlelerhalinde dünyanın değişik ülkelerine dağıtılmasıdır. 22 Bu bağlamda yaklaşık 5 binYahudi de Filistin’e yerleşerek burayı yurt edinmişlerdir.Dünyada Yahudilere karşı beslenen antisemitik dalga, onların daörgütlenmesine neden olmuş ve “Zion’u Sevenler” adı altında bir örgüt kurmuşlardır.Bu örgüt, ilk etapta Yahudilerden yeteri kadar destek görmemiş ancak Macar asıllıYahudi olan Theodor Herzl’in davaya sahip çıkmasından sonra; var olanantisemitizm için en iyi çözümün yeni bir Yahudi Devleti kurularak çözülebileceğigerçeğini ortaya koymuştur. 23 Bu sayede dünyada dağınık halde bulunan Yahudilerde birleşerek Tevrat’ta Allah’ın İbrahim’e “Nil’den Fırat’a kadar olan topraklarısenin emrine veriyorum” 24 denildiğini iddia ederek, ‘Vaat edilmiş Toprak’takihaklarını bu iddiaya dayandırarak bölgeye yerleşmeye başlamışlardır. 252021kurmalıydı. Paul JOHNSON, Yahudi Tarihi, Çev: Filiz ORMAN, Pozitif Yayınları, İstanbul,2004, s. 75.Mim Kemal ÖKE, Kutsal Topraklarda Siyonistler ve Masonlar İhanetler KomplolarAldanmalar, Çağ Yayınları, İstanbul, 1991, s. 27–28.Türkkaya ATAÖV, “Filistin Sorununun Ardındaki Gerçek: İsrail’in Kuruluşuna Kadar,” AnkaraÜniversitesi SBF Dergisi, Cilt.25, No:3, 1970, s. 30.22 Tayyar ARI, Geçmişten Günümüze Orta Doğu Savaş, Siyaset ve Diplomasi, Alfa Yayınları,İstanbul, 2005, s.112.23 Walter LAQUEUR, Barry RUBİN, The İsrail-Arap Reader, Penguin Boks, U.S.A, 2001, s 4.24 Kıvanç Galip ÖVER, Vaat Edilmiş Topraklarda Ölüm Kokusu: Kuzey Irak Dosyası, İstanbul,1999, s. 92.25 Laura Zittrain EISENBERG, Neıl CAPLAN, Negotiating Arap-Israeli Peace: Pattens, Problems,Possibilities, Indiana <strong>University</strong> Press, USA, 1984, s. 11–14.
6Theodor Herzl, bu bağlamda yaptığı çalışmalar sonucunda 1897’deİsviçre’nin Basel Kentinde Birinci Dünya Yahudi Kongresini toplamış, kurulanDünya Siyonist teşkilatının başına getirilerek, Yahudilerin yurt edinebilmelerikonusunda da ilk somut adımı atmıştır. Aynı şehirde 1898 tarihinde yapılan ikincikongrede, çeşitli şirketler, dernekler ve fonlar oluşturulması için bir bankanınkurulması kararlaştırılmıştır. 26 Herzl, Filistin’i yurt edinebilme konusunda AlmanKayzer’i II. Wilhelm’den, 1898 yılında Osmanlı Devletine yaptığı gezi sırasındaSultan Abdülhamit’e ricada bulunmasını teklif etmiş, ancak Wilhelm bu teklifiSultan’a iletmemiştir. 271901 ve 1902 yıllarında Herzl, Filistin’i yurt edinebilme isteğini bu kezkendisi Sultan’a ulaştırarak, teklifinin kabul edilmesi durumunda Osmanlı’nın dışborçlarının Yahudi Bankerler tarafından ödeneceğini söylemiştir. Buna karşılıkSultan II. Abdülhamit, imparatorluğun parçalanması halinde belki orayı karşılıksız daalabileceklerini, ancak canlı olarak kesilmeye razı olmayacağını belirterek, Herzl’inbu teklifini reddetmiştir. 28Bunun üzerine İngiltere’ye yönelen Yahudilere yerleşim yeri olarak önce El-Ariş teklif edilmiş, ancak Mısır ve Osmanlı Devletinin karşı çıkması ile Uganda’yayönelinmiştir. Sonrasında Herzl’in ölümü üzerine yerine geçen Rus asıllı ChaimWeizman döneminde, Filistin’den başka bir yeri kabul etmeyeceklerini bildirmişlerve 1905 yılında yapılan Yedinci Yahudi Kongresinden bu yönde bir kararlaayrılmışlardır. Devam eden süreçte Yahudiler, henüz büyük devletlerin desteğinialamadığı için bu fikirlerini eyleme dökememiş, sonrasında aradıkları desteği I.Dünya savaşında somut olarak görmüşlerdir. 29Birinci Dünya Savaşı ile beraber, Osmanlı İmparatorluğu toprakları gizliantlaşmalara konu olmuştur. Bu kapsamda Ortadoğu toprakları, İngiliz hükümetiadına Mark Sykes ile Fransız hükümeti adına Georges Picot tarafından imzalanan 1626 Hasan KARAKÖSE, “Yahudilerin Filistin’e Yerleşme Girişimleri ve Süleyman Fethi BeyinLayihası (1911)”, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt.5, Sayı.1, 2004, s. 50.27ARI, Geçmişten Günümüze......, s.114.28 Ergun GÖZE, Siyonizmin Kurucusu Theodor Herzl’in Hatıraları ve Sultan Abdülhamid,Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 2002; Ayrıca bkz: H.V.F. WİNSTONE, Ortadoğu Serüveni: 1898–1926 Yılları Arasında Ortadoğu’daki Siyasi ve Askeri İstihbaratın Öyküsü, Çev: FuatDAVUTOĞLU, İstanbul, 1999, s. 40; Tayyar ARI, Geçmişten Günümüze... s. 116.29 ATAÖV, a.g.m., s.39.
- Page 5 and 6: vABSTRACTTHE ROLE OF JORDAN IN THE
- Page 7: vii3.2.1. İran-Irak Savaşı......
- Page 10 and 11: 1GİRİŞOrtadoğu olarak adlandır
- Page 12 and 13: 3petrolün çıkarılış maliyetin
- Page 16 and 17: 7Mayıs 1916 tarihli Sykes Picot an
- Page 18 and 19: 9yıllarda seksen dört bin olan Ya
- Page 20 and 21: 11toprak anlaşmazlıkları, 14 May
- Page 22 and 23: 13Ürdün ve diğer Arap Devletleri
- Page 24 and 25: 151922’de Ürdün olarak tanımla
- Page 26 and 27: 17Ürdün Devletinin, İngiltere’
- Page 28 and 29: 19Ortadoğu’nun odak noktası ola
- Page 30 and 31: 21devletinin kurulmasının temelin
- Page 32 and 33: 23Bu kriz, Mısır’ın Arap düny
- Page 37: 28Haşimi Krallığı kamu hizmeti
- Page 40 and 41: 31diasporada düşledikleri toprakl
- Page 42 and 43: 33öldürülmüş, kalanlar ise Sur
- Page 44 and 45: 35çekilmesini istemiştir. Lübnan
- Page 46 and 47: 37Bunda FKÖ içerisinde ılımlı
- Page 48 and 49: 39İKİNCİ BÖLÜMORTADOĞU SORUNL
- Page 50 and 51: 41şekilde bir tavır sergilemesini
- Page 52 and 53: 433.1.2. Ürdün-Filistin İlişkil
- Page 54 and 55: 45Kara Eylül’ü izleyen aylarda
- Page 56 and 57: 47yardımın amacına ulaşmaması,
- Page 58 and 59: 49Mülteciler konusunda belirtilmes
- Page 60 and 61: 51Ürdün’de 24 Nisan’da Halidi
- Page 62 and 63: 53gösterdiğimiz Şatt-ül Arap su
- Page 64 and 65:
55Irak’ı Kuveyt’ten derhal çe
- Page 66 and 67:
57olarak adlandırdığı bölgeyi
- Page 68 and 69:
59uluslararası kararları uygulama
- Page 70 and 71:
613.3. Ortadoğu’da Mevcut Su Sor
- Page 72 and 73:
63Irak da Fırat ve Dicle konusunda
- Page 74 and 75:
65Suriye ve Lübnan başka su kayna
- Page 76 and 77:
67ÜÇÜNCÜ BÖLÜMORTADOĞU’DA
- Page 78 and 79:
69uzlaşıyı 9 Aralık 1969’da a
- Page 80 and 81:
71aracılık çabaları ile İsrail
- Page 82 and 83:
73gerektiğini ve gerekirse kendisi
- Page 84 and 85:
75-(a) Yerleşik halka tam otonomi
- Page 86 and 87:
77ABD bu süreçte Camp David Antla
- Page 88 and 89:
79yorumlanmış ve devreye Amerika
- Page 90 and 91:
81tanınması konusunda Arap ülkel
- Page 92 and 93:
83—Güvenlik Konseyi kararların
- Page 94 and 95:
85Yaralıların bulunduğu Şifa Ha
- Page 96 and 97:
871988’de işgal edilen topraklar
- Page 98 and 99:
89kurulmasını önlemesi ve hatta
- Page 100 and 101:
91Madrid Konferansı’nda İsrail,
- Page 102 and 103:
93Washington'daki ikili görüşmel
- Page 104 and 105:
95ulaşım, ticaret, endüstri, iş
- Page 106 and 107:
975.3.2.1. Gazze-Eriha (Kahire) Ant
- Page 108 and 109:
99sayılı kararlarına atıfta bul
- Page 110 and 111:
101—Bu maddeler sonrasında; mül
- Page 112 and 113:
103—Su konusunda İsraillilerin F
- Page 115 and 116:
106geliyordu ki bu da Arafat’ı h
- Page 117 and 118:
108—Gazze Havaalanı: Gazze’de
- Page 119 and 120:
110—10 Eylül 2000’de nihai bar
- Page 121 and 122:
112Camp David görüşmelerinde en
- Page 123 and 124:
114Bu ikinci İntifada yeni bir dö
- Page 125 and 126:
116yapımına başladığı, Batı
- Page 127 and 128:
118O güne kadar Ortadoğu’da bar
- Page 129 and 130:
120Cenin’deki insani yardım örg
- Page 131 and 132:
122Ortadoğu Yol Haritası, Filisti
- Page 133 and 134:
124Planı denilmiştir. Bu plan, 2
- Page 135 and 136:
126Ortadoğu’da barışı tesis e
- Page 137 and 138:
1285.8. Barış Görüşmelerinde S
- Page 139 and 140:
130hükümetleri, işgal ettiği to
- Page 141 and 142:
132Bu doğrultuda özellikle Ürdü
- Page 143 and 144:
134“Demokratik süreçte yer alma
- Page 145 and 146:
136üzere hiçbir ülke dur diyemem
- Page 147 and 148:
138ABD Dışişleri Bakanı Condole
- Page 149 and 150:
140SONUÇOrtadoğu coğrafyasının
- Page 151 and 152:
142durum ileride adı Ürdün olup
- Page 153 and 154:
144olacağı görüşü hâkimdir.
- Page 155 and 156:
146BULLOCH, J. ve A. DARWISH, Su Sa
- Page 157 and 158:
148MACADAM, I., (Ed.), World Events
- Page 159 and 160:
150TALHAM, G. H., Palestinian Refug
- Page 161 and 162:
152GÜREL, Ş. S. ve Ö. G. ERGÜN,
- Page 163 and 164:
154BALCI, K. ve A. BİLİCİ, Türk
- Page 165 and 166:
156Uluslararası Hukukta Filistinli
- Page 167 and 168:
158KOÇ, H., Pazarlık Gücünün E
- Page 169 and 170:
EK-1 Ortadoğu Haritası160
- Page 171 and 172:
EK-3 1923 Yılı İngiliz Mandası
- Page 173 and 174:
EK-5 Ürdün Nehir Havzası Haritas