Download - Suleyman Demirel University Research Repository

17Ürdün Devletinin, İngiltere’den ve dolayısıyla batıdan kopmasının mümkünolmayacağını da göstermiştir. 53Bölge ülkelerinin kendi içerisindeki birliktelikleri ve Ürdün’ün bu ortaklığadâhil edilmemesi, Ürdün’ün 1960’lı yıllarda da dışarıya bağımlılığının devametmesine neden olmuştur. Bu bağlamda özellikle İngiltere ve ABD’den gelenyardımlar, ülke içerisinde ulaşım ve haberleşme gibi önemli altyapı eksiklikleriningiderilmesine harcandığı gibi, bu yardımlarla ülkenin daha modern bir görünüme desahip olmasına da çalışılmıştır. Öyle ki Ürdün, bölgedeki petrol üretmeyen ülkeleriçerisinde kişi başına düşen gayri safi milli hâsılası en üst seviyede bir ülkekonumuna getirilmiştir.1970’li yıllar yine Ürdün’ün kaos içerisine çekilmeye çalışıldığı yıllar olmuş;Kral Hüseyin tahttan indirilmek istenmişse de, yine dış güçler buna engel olarakÜrdün’ün bölgedeki etkinliği korunmaya çalışılmıştır. Arap birliğinin bir üyesi veİsrail’in de komşusu olması bakımından Ürdün, bölgesel sorunların merkezinde yeralmaya devam etmiş ve zaman zaman da batılı güçler tarafından kilit rol deoynattırılmıştır.Yetmişli yıllarda petrol fiyatlarındaki artışla birlikte Ürdün, yüzünü Körfezülkelerine döndürmüş ve seksenli yılların ortalarına kadar da bu zengin Arapülkelerinden gelen yardımlarla ekonomisini ayakta tutmuştur. I. Körfez Savaşı’ndaIrak’ın yanında yer almasının ardından mali kaynakları kuruyan Ürdün, İsrail ilebarış sürecine girdikten sonra ABD ile ilişkilerini düzelterek, bu ülkeden aldığı yıllıkyardımı 2000 yılı itibarıyla yaklaşık 200 milyon dolara yükseltmiştir. 54Şu an itibariyle, 1994’te İsrail ile imzalanan barış antlaşması sonrası Ürdün,Mısırdan sonra bu ülkeyi tanıyan ikinci Arap ülkesi durumundadır. Şüphesiz budurumun en temel sonucu, dış yardımlara bağımlı bulunan ülkenin bu barış sonrasıBatı ülkelerine yakın siyaseti olmuştur. Bu süreç 1999’da tahta geçen Kral II.Abdullah döneminde de devam etme eğilimindedir.53 Erol MÜTERCİMLER, Mim Kemal,ÖKE, Düşler ve Entrikalar: Demokrat Parti Dönemi TürkDış Politikası, Alfa Yayınları, İstanbul, 2004, s. 224-227; Ayrıca bkz: ARI, GeçmiştenGünümüze..., s. 288-289.54 , (12.04.06).