Download - Suleyman Demirel University Research Repository

41şekilde bir tavır sergilemesinin doğru olmayacağını, çözümün İsrail’in tüm işgalettiği topraklardan çekilmesine dayalı olduğunu belirtmiştir. Bu süreçte Ürdün,Kahire Büyükelçisini geri çekerek tepkisini ortaya koymuştur. 1373.1.1. Ürdün-İsrail İlişkileriÜrdün dış politikası büyük oranda Filistin sorunu tarafından etkilenmektedir.Ancak öncelikli olarak belirtmemiz gereken, sorunun en büyük taraflarından İsrail ileolan ilişkilerde tüm dönemlerde bir homojenlik olmamasıdır. Ürdün, Filistinsorununun ortaya çıkışıyla ve BM’nin taksim kararını kabul etmesiyle, Arap ülkeleriile girişimlerinde bu kararın kabul edilmesini savunmuştur. Bağımsız İsrail’in Batıtarafından desteklenmesi, dolayısıyla güç dengesinin Yahudilerden yana olması,Ürdün’ün bu politikasında belirleyici olmuştur. Ancak Arap ülkelerinin böyle birçözüme yanaşmamaları ve 1948 itibariyle bağımsız bir Yahudi devletine tamamıylakarşı olmaları 1948’de Ürdün’ün de katıldığı I. Arap-İsrail savaşına neden olmuş,dolayısıyla Ürdün de, İsrail ile savaş potansiyelinde olan ülkelerden biri halinegelmiştir.İsrail ve Ürdün arasında var olan savaşlar dışında, Filistin sorunu nedeniylezaman zaman iki ülke arasında sınır çatışmaları da meydana gelmiştir. 1965’teÜrdün, BM Genel Sekreteri’ne bir mektup göndererek İsrail’in Kudüs’teki mütakeresınırında kışkırtıcı faaliyetlerde bulunduğunu şikâyet etmiştir. İsrail ise buna karşılık1 Mart 1965’te Genel Sekreter’e bir mektup göndererek Ürdün sınırından İsrail’esızmalar olduğunu ve İsrail topraklarında sabotajlar yapıldığını, bundan Ürdün’ünsorumlu olduğunu belirten şikâyetlerde bulunmuştur. 138İsrail ile 1967’de yapılan III. Arap-İsrail savaşı, Ürdün’ün en fazla zarargördüğü savaş olmuştur. İsrail bu savaşta Ürdün’ün toprakları olan Doğu Kudüs veBatı Şeria’yı ele geçirmiş ve savaş sonunda 9 Haziran 1967’de İsrail ve Ürdün,ateşkes anlaşması imzalamasına rağmen İsrail ile sorunlar devam etmiştir. Bununsonucunda kabul edilen işgal altındaki topraklardan çekilmeyi öngören BM kararlarıİsrail tarafından hiçbir zaman uygulanmamıştır.137 Walter LAQUEUR, Barry RUBİN, The İsrail-Arap Reader, Penguin Boks, U.S.A, 2001, s. 482;139 Türel YILMAZ, Uluslararası Politikada Ortadoğu: Birinci Dünya Savaşından 2000’e, AkçağYayınları, Ankara, 2000, s. 149.