14 Kamu Hizmetleri - TOBB

TÜRKİYE’DE KAMU HİZMETİ ve İMTİYAZIN DÖNÜŞÜM ÖYKÜSÜ
kukunda her kavram› evvela kendisini do¤uran siyasal, sosyal ve iktisadi neden ve
etkenler bak›m›ndan tahlil etmek ve aç›klamaya çal›flmak en uygun yöntemdir.”
42 ‹flte, bu çal›flmada ulaflmaya çal›flt›¤›m›z bafll›ca hedef, kamu hizmeti ve
imtiyaz kavramlar›n›n arka plan›ndaki izdüflümleri, tarihi perspektifi ve bu kavramlar
üzerinden kurgulanan aslî koruma mekanizmalar›n› irdelemeye gitmek suretiyle
daha genifl bir perspektiften ele almak ve konuyu olabildi¤ince aç›kl›¤a kavuflturmaya
hizmet etmektir.
Dolay›s›yla, kamu hizmeti kavram›n›n salt hukuki yönden analizine iliflkin çok say›da
ve yetkin hukuki çal›flman›n halihaz›rda yap›lm›fl oldu¤u gerçe¤inden hareketle,
analizimizi daha ziyade bahsekonu kavram›n di¤er disiplinlerle örtüfltü¤ü
alanlara yo¤unlaflt›rmay› ve bu meyanda disiplinler aras› bir incelemeyi esas k›lmay›
öngörüyoruz. Zira, kamu hizmeti sözkonusu oldukta, do¤ru bir alg›lamaya gidebilmek
için teknik yaklafl›mlar›n ötesine geçebilmek bize göre temel kofluldur.
Özellikle iktisadi boyutu olan konularda hukuk ile di¤er alanlar›n örtüflmesi, “... çok
yönlü bir bak›fl ve kavray›fl› gerektirmektedir.” 43 Bu gereklili¤in, daha 1970’lerde
çarp›c› biçimde ifade edidi¤i görülmektedir; “... Fransa’da yeni bir “ekonomik
yarg›”... kurulmas›n› öneren Sfez, ayn› zamanda iktisatç›, hukukçu ve sosyolog
olan yeni bir yarg›ç tipinin yarat›lmas› gere¤ini ... savunmakta(yd›).” 44 Bu ba¤lamda,
“... bugüne kadar yanl›fl bir kavray›flla geliflmifl bulunan s›n›rland›r›c› ve (giderek)
körlefltirici hukuk yaklafl›m›n›n s›n›rlar›n› zorlamaya çal›flmak bir zorunluluktur”
ve dolay›s›yla bu anlamda “... disiplinler aras› bir gezintiye ç›kmak zorun(lulu¤u
vard›r).” 45 Bununla beraber, “... ülkemizde hukuk ile ekonomi aras›nda bir denge
kurulabildi¤ini söylemek çok güç” oldu¤u gibi, “Türkiye’nin yürütme erki hiçbir flekilde
ekonomik hukuk devleti ilkelerine uygun de¤ildir.” 46
Bu itibarla, kamu hizmeti imtiyaz sözleflmelerini bizatihi kendi külliyat› içerisinde
incelemifl ve kimi sözleflmelerin müzakerelerini gerçeklefltirmifl biri olmak s›fat›yla,
tezimizde ele ald›¤›m›z konular› finans-ekonomi perspektifi ›fl›¤›nda irdelemeyi kaç›n›lmaz
derecede gerekli görüyoruz. “Ekonomi politi¤in biçimlendi¤i 18. yüzy›l-
42 Onar, ‹dare Hukukunun Umumî Esaslar›, op. cit., s. 119.
43 Tan, Turgut; Ekonomik ‹dari Kararlar›n Yarg›sal Denetimi, A‹D, C. 8, Sy. 2, Haziran 1975, s. 49.
44 L. Sfez, l’Administration prospective, A. Colin, Paris, 1970, s. 199’dan aktaran: Tan, Ekonomik ‹da-
ri Kararlar›n Yarg›sal Denetimi, op. cit., s. 49.
45 Karahano¤ullar›, Kamu Hizmeti (Kavramsal ve Hukuksal Rejim), op. cit., s. 9.
46 Yakupo¤lu, Mukadder; Rekabet Kültürü ve Rekabet Hukuku, Perflembe Konferanslar›, RK Yay›n›,
Ankara, fiubat-Mart 2001, s. 129.
12
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği