menü planlama sorununa karma tamsayılı programlama modeli ile ...

1GİRİŞBeslenme; büyüme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması içinbesinlerin vücuda alınıp kullanılmasıdır (Baysal, 2004:6). Beslenmede amaç; bireyinyaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel durumuna göre gereksinmesi olan enerji ve besinöğelerinin her birini yeterli miktarlarda alabilmek, bunların kaynağı olan besinleribesleyici değerlerini kaybetmeden ve sağlık bozucu duruma getirmeden işleyiptüketebilmektir (Baysal, 1996:14). Ulusların ve onu oluşturan bireylerin, sağlıklı vegüçlü olarak yaşamasında, ekonomik ve sosyal yönden gelişmesindeki temelkoşullardan birisinin yeterli ve dengeli beslenme olduğu tartışmasız kabul edilen birgerçektir (Haznedaroğlu, 2001:38). Gelişmekte olan toplumlarda yetersiz vedengesiz beslenmenin önemli bir halk sağlığı sorunu olarak yer aldığı, gelişmiştoplumlarda ise aşırı beslenme ve dengesiz beslenme sonucu birçok dejeneratifhastalıklara zemin hazırladığı görülmektedir (Köksal, 2001:55).Bir ülkenin çağı yakalayabilmesi ve gelişmişlik düzeyine ulaşabilmesi içinsağlıklı, zihinsel ve bedenen gelişmiş, yetenekli ve nitelikli insan gücüne gereksinimivardır (Beyhan, 1995:5). Bu insan gücü içerisinde işçilerin, çalışan nüfusun büyükçoğunluğunu oluşturması açısından yeri önemlidir (Bilici, 2006:6). Her yöndensağlıklı, verimli ve üretken işçilerin olmasının temel koşulu ise yeterli ve dengelibeslenmedir.İşçilerin en az bir öğünlerini işyerlerinde yedikleri düşünülürse, yeterli vedengeli beslenmeleri açısından, buradaki toplu beslenme hizmetlerinin önemibüyüktür (Beyhan, 1995:31;Beyhan, 2001:142).Toplu beslenme, insanların ev dışında bir arada bu hizmeti veren kuruluşlartarafından sunulan yiyecek veya yemeklerle beslenmesi olarak tanımlanmakta ve buhizmeti veren kuruluşlarda “toplu beslenme yapılan kuruluşlar” veya “toplubeslenme sistemleri” olarak adlandırılmaktadır. Toplu beslenme sistemlerindeyiyeceklerin sağlanmasından, tüketilip, artıkların kaldırılmasına kadar pek çok işlembasamağı vardır. Tüm bu işlemlerin merkezini ise “menü yönetim ve denetimi”oluşturmaktadır.Menü, kısaca toplu beslenme sistemlerinde servis edilen yemeklerin listesiolarak tanımlanabilir. Menüler çalışan personelin hangi yemekleri üretip servis