menü planlama sorununa karma tamsayılı programlama modeli ile ...
menü planlama sorununa karma tamsayılı programlama modeli ile ...
menü planlama sorununa karma tamsayılı programlama modeli ile ...
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
41ÜÇÜNCÜ BÖLÜM3. DİYET PROBLEMİNİN ÖZELLİKLERİ VE ÖNERİLEN MODEL3.1. Diyet ProblemiTemelinde <strong>karma</strong> tamsayılı doğrusal <strong>programlama</strong> <strong>modeli</strong> <strong>ile</strong> menü<strong>planlama</strong>yı amaçlayan bu araştırma, 24 saat durmadan 3 vardiya olarak çalışan birfirmada yapılmıştır.Araştırmada <strong>karma</strong> tamsayılı <strong>programlama</strong> <strong>modeli</strong> kullanılmıştır. Bu<strong>programlama</strong> <strong>ile</strong> yaşları 19-30 arasında değişen, orta aktiviteli işç<strong>ile</strong>r için 3,4 veya 5kaplı, set-seçimsiz, 3 öğünlük (kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeği), sonbaharkış-ilkbahar-yazolmak üzere dört mevsimlik menü <strong>modeli</strong> geliştirilmiştir. Modelinoluşturulması aşamasında öncelikle yemekler belirlenmiş ve bunlar hangi günver<strong>ile</strong>ceği karar değişkenleri olarak tanımlanmıştır. Daha sonra modele menü<strong>planlama</strong>da göz önünde bulundurulan kurallar, yapısal kısıt olarak ilave edilmiştir.3 öğündeki enerji ve besin öğeleri ihtiyacını karşılaması ve mevsimlik olarakhazırlanan menülerin maliyetinin minimum olması amaçlanmıştır. Çalışmada besinöğeleri olarak, Türkiye için öner<strong>ile</strong>n besin öğeleri tüketim standartlarında yer alan;protein, kalsiyum, demir, A vitamini, tiamin, riboflavin, niasin ve C vitamini elealınmıştır. Kısıtların tanımlanabilmesi için; yemeklerin her birinin, enerji ve besinöğeleri değerleri saptanmış ve yiyecek maliyetleri hesaplanmıştır. Kişi başınayemeklerin maliyetinde kullanılan satın alma fiyatları, 2009 Eylül-2010 Ağustostarihleri arasına ait olup Meteksan Matbaacılık ve Teknik Sanayi Ticaret AŞ.’denalınmıştır. Mevsimlere göre oluşturulan modeller, Lingo 8.0 paket programı <strong>ile</strong>çözdürülmeye çalışılmıştır. Fakat modeldeki karar değişkeni sayısı 6930 adet ve5470 adet kısıt olmasından dolayı, problem Lingo 8.0 paket yazılımı <strong>ile</strong>çözdürülememiştir. Problemin çözümü için daha çok değişken tanımlamasıyapılab<strong>ile</strong>n optimizasyon yazılımı olan CPLEX 12.0 programı kullanılmıştır. Çözümaşamasında her bir mevsim için kullanılan model; önce her mevsimin ilk ayı içinçözülmüş, arkasından aynı menünün diğer aylar için tekrar etmesi sağlanmıştır.Yemeklerin mümkün olduğunca çeşitli olması ve birbirleri <strong>ile</strong> uyumlu olması <strong>ile</strong>ilgili de kısıtlar getir<strong>ile</strong>rek çözümler alınmıştır. Sonuç olarak geliştir<strong>ile</strong>n <strong>karma</strong>
Change language