17temelini oluşturmaktadır (Baysal,vd.1994:74; Beyhan, vd.1995:136; Beyhan,1998:45, Kutluay,vd.1989:66).Menü başlıca iki fonksiyonu yerine getirir. Bunlardan ilki, kurum için gerekliihtiyaçların belirlenmesi; ikincisi ise yönetim fonksiyonları arasında uygunluğusağlayan temel bir eşgüdüm aracı olmasıdır. Daha ayrıntılı bir biçimde incelenecekolursa, menü başlıca şu görevleri yerine getirir:1. Kuruma hangi yiyeceklerin satın alınması gerektiğini belirler.2. Yiyeceklerin enerji ve besin öğeleri içeriğini gösterir.3. Personel istihdamına ve yönetimine ışık tutar.4. Gerekli araç-gereç ihtiyacını belirler.5. Kurumun tesis planı ve yer gereklerini belirler.6. Kurumun dekorasyonuna yön verir7. Maliyet kontrol işlemlerini belirler.8. Üretim gereklerini belirler.9. Servis gereklerini belirler.10. Pazarlama planını belirler (Beyhan,1998:45).Kısacası toplu beslenme sitemlerinde her şey menü <strong>planlama</strong> <strong>ile</strong> başlar.Toplu beslenme sistemlerinde menü <strong>planlama</strong>nın bu denli önemli olması, bu konudaeğitim görmüş kiş<strong>ile</strong>rin olmasını gerektirir. Meslek grubu olarak diyetisyenlerceyapılan menü <strong>planlama</strong>, rastgele değil, birçok etmenin göz önünde bulundurularakgerçekleştirilmesi gereken bir işlemdir (Beyhan,1998:46).1.5. Menü Planlamaya Etki Eden EtmenlerMenü planlanırken, toplu beslenme sistemlerinde beslenme servisi örgütü <strong>ile</strong>tüketici yönünden menü <strong>planlama</strong>yı etk<strong>ile</strong>yen birçok etmen göz önündebulundurulmalıdır (Beyhan vd.1995:138).Menüler beslenme servisi örgütünün tipine, amaç ve hedeflerine uygunşekilde planlanmalıdır. Kurumun amaç ve hedefleri, temelde ticari ya da kurumsalbir nitelikte olup olmadığına bağlı olarak değişmektedir. Örneğin hastanelerde temel
18amaç hastaları tedavi etmek olduğundan menülerin enerji ve besin öğeleri içeriğidaha çok üzerinde durulan bir etkendir. Restaurantlarda ise temel amaç kar eldeetmek olduğundan, müşter<strong>ile</strong>rin yeterli ve dengeli beslenmesini sağlamanın yanı sırayemek satışlarını arttıran, karlı menülerin planlanması söz konusudur (Beyhan,vd.1995:138).Başarılı bir menü planı için menü maliyetinin ve bu maliyetin kurum bütçesiiçindeki yerinin çok iyi belirlenmesi ve kontrolünün etkin bir şekilde yapılmasıgerekir. Yiyecek için harcanan para her kurumda farklıdır (Baysal,vd.1994;77).Özellikle kamu kuruluşlarında bu iş için ayrılan bütçe sınırlı olduğundan, yemekmaliyetleri göz önünde bulundurularak menü planlanır. Maliyeti yüksek ve düşükyemekler gün ve öğünlere dengeli bir şekilde dağıtılır. Örneğin; bir öğünde maliyetiyüksek olan büyük parça et yemeği bulunuyorsa, diğer öğünde maliyeti daha düşükolan kıymalı sebze, kurubaklagil vb. yemekler tercih edilmelidir(Beyhan,vd.1995:138).İklim, mevsim, coğrafik konum vb. etmenler yiyecek piyasasını etk<strong>ile</strong>r.Hava değişimi tüketic<strong>ile</strong>rin yiyecek tercihlerini etk<strong>ile</strong>r. Soğuk havalarda daha sıcak,enerjisi yüksek yiyeceklere ağırlık verilirken; sıcak havalarda taze, soğuk ve çiğyiyeceklere ağırlık ver<strong>ile</strong>rek menüler oluşturulmalıdır (Acımış,1996:34, Bolat1995:55).Yiyecek bulma olanağı mevsimlere göre ayrıcalık gösterir. Yazın bulunan biryiyecek kışın, kışın bulunan yazın bulunmayabilir. Bu nedenle menü mevsimleregöre değişik biçimde hazırlanır. Menüdeki mevsimsel değişikliklerden ise en çokmeyve ve sebzeler etk<strong>ile</strong>nmektedir (Baysal vd. 1994:78, Beyhan,vd.1995:141).Bugün seracılığın gelişmesi <strong>ile</strong> pek çok meyve ve sebzeyi mevsimi dışında bulmaolanağı vardır. Ancak bu tür meyve ve sebzeler, tabii olanlara oranla besin değeri vekalitesi daha düşüktür. Ayrıca hem daha lezzetsiz hem de daha pahalıdır (Baysal,vd.1994:78, Gisslen, 2004:66). Çizelge 2.1’de taze sebze ve meyvelerin bol bulunduğuaylar gösterilmiştir (Beyhan,vd.1995:147).
- Page 1: T.C.ISPARTA SÜLEYMAN DEMİREL ÜN
- Page 5 and 6: iiABSTRACTSOLUTION OFFER WITH MIXED
- Page 7 and 8: iv3. DİYET PROBLEMİNİN ÖZELLİK
- Page 9 and 10: viÇİZELGELER DİZİNİÇizelge 2.
- Page 11 and 12: 2edeceğini belirleyen; tüketici/m
- Page 13 and 14: 4BİRİNCİ BÖLÜM1. GENEL BİLGİ
- Page 15 and 16: 6hızın göstergesidir. Bu nedenle
- Page 17 and 18: 8beraberinde su, potasyum, kalsiyum
- Page 19 and 20: 10halinde sadece retinole dönüş
- Page 21 and 22: 12Bu vitamin hücrelere zarar veren
- Page 23 and 24: 142. Günde bir öğün de olsa, su
- Page 25: 163. Güneş altında uzun süre ç
- Page 29 and 30: 20yönde etkilenir. Menü planlayı
- Page 31 and 32: Çizelge 2.2. Türkiye için öneri
- Page 33 and 34: 24(kategoriler) altında sınıflan
- Page 35 and 36: 261.6.5. Dönüşümlü MenülerDö
- Page 37 and 38: 28İKİNCİ BÖLÜM2. LİTERATÜR A
- Page 39 and 40: 30aralarındaki etkileşimi göz ö
- Page 41 and 42: 32Modelin kurulması aşamasında y
- Page 43 and 44: 34şekilde temsil edip etmediği ve
- Page 45 and 46: 36biçiminde doğrusal eşitsizlikl
- Page 47 and 48: 38kurumlarda yemek standartlaştır
- Page 49 and 50: 40Menü planlamada çok amaçlı mo
- Page 51 and 52: 42tamsayılı programlama modeli il
- Page 53 and 54: 44‣ Çorbaların yanına komposto
- Page 55 and 56: 462: Rosto Et.....j : öğünler1:
- Page 57 and 58: 48Çizelge 3.4. Pilav ve makarnalar
- Page 59 and 60: 50Karar Değişkenleri:xijk : 1 k.
- Page 61 and 62: 5248∑ xijki = 45≤ 1 j = 2 , 3 ,
- Page 63 and 64: 5412∑ xijki = 1≤ 1 j = 2 , 3 ,
- Page 65 and 66: 5677 3∑ ∑ y x ≤ 200i ijkk = 1
- Page 67 and 68: 5830∑ x ≥ 8ijkj = 2 , 3 , i = 3
- Page 69 and 70: 60Çizelge 3.13. 100 g ekmeğin ene
- Page 71 and 72: 62diğer çalışmalarda elde edile
- Page 73 and 74: 64Menülerin ekonomik olabilmesi i
- Page 75 and 76: 66Modelle elde edilen menüler, mod
- Page 77 and 78:
68öğelerinin alım miktarları sa
- Page 79 and 80:
70WHITNEY, E.N. ve ROLFES, S.R., Un
- Page 81 and 82:
72Seminerleri: 5-9 Ekim 1998, Ankar
- Page 83 and 84:
74EK-1.1 Et YemekleriSöğüş Etİ
- Page 85 and 86:
76EK-1.3 Et YemekleriFırın Köfte
- Page 87 and 88:
78EK-1.5 Et YemekleriPiliç Şnitze
- Page 89 and 90:
80EK-2.1 Etli Sebze YemekleriKıyma
- Page 91 and 92:
82EK-2.3 Etli Sebze YemekleriKıyma
- Page 93 and 94:
84EK-2.5 Etli Sebze YemekleriEtli K
- Page 95 and 96:
86EK-3.2 Zeytinyağlı Sebze Yemekl
- Page 97 and 98:
88EK-4.1 ÇorbalarDomates Çorbası
- Page 99 and 100:
90EK-4.3 ÇorbalarUn Çorbasıİçi
- Page 101 and 102:
92EK-5.1 Pilav ve MakarnalarFırın
- Page 103 and 104:
94EK-6.2 BöreklerIspanaklı Böre
- Page 105 and 106:
96EK-7.2 TatlılarŞekerpareİçind
- Page 107 and 108:
98EK-8.2 SalatalarPatates Salataİ
- Page 109 and 110:
100EK-9.2 MeyvelerKavunBir Porsiyon
- Page 111 and 112:
102EK-10 Kış Aylık Yemek Listesi
- Page 113 and 114:
10411.GünKahvaltı Öğle Yemeği
- Page 115 and 116:
10621.GünKahvaltı Öğle Yemeği
- Page 117 and 118:
108EK-11 İlkbahar Aylık Yemek Lis
- Page 119 and 120:
11011.GünKahvaltı Öğle Yemeği
- Page 121 and 122:
11221.GünKahvaltı Öğle Yemeği
- Page 123 and 124:
114EK-12 Yaz Aylık Yemek Listesi (
- Page 125 and 126:
11611.GünKahvaltı Öğle Yemeği
- Page 127 and 128:
11821.GünKahvaltı Öğle Yemeği
- Page 129 and 130:
120EK-13 Sonbahar Aylık Yemek List
- Page 131 and 132:
12211.GünKahvaltı Öğle Yemeği
- Page 133 and 134:
12421.GünKahvaltı Öğle Yemeği
- Page 135:
126ÖZGEÇMİŞ19.07.1984 tarihinde