75 - Yeni Ümit

içeren fitne, Hz. Adem’den Efendimiz Hz. Muhammed(sallallahu aleyi vesellem)’e kadar her çeşidiyle insanlığınmaruz kaldığı, ondan sonra da kıyametin kopacağı ana kadarmaruz kalacağı bir hakikattir. Bu nedenledir ki Efendimiz(s.a.s.) pek çok hadisleriyle ümmetini fitne konusundauyarmıştır.Burada şunu belirtmeliyiz ki, hadiste geldiği üzerePeygamber Efendimiz (s.a.s.) Yüce Allah’tan bazı isteklerdebulundu. Yüce Allah bunlardan üçünü kabul ettive bir tanesini kabul etmedi. Kabul edilmeyen bu istek,ümmeti arasında fitnelerin yani sosyal çalkantıların vebirbirine düşme gibi birtakım fitnelerin vuku bulmasınadair idi (Bkz. Müslim, es-Sahih, IV, 2216). Efendimiz’inbu son isteğinin kabul edilmemesinin sebebi, bu işintamamen insan iradesine dayalı bir husus olmasındankaynaklanmaktadır. İnsanlar bu fitneyi ortadan kaldırmakiçin ellerinden geldiği kadar çaba ve gayret gösterecekler,karşılaştıkları zorluklara göğüs gerecekler,asla yılmayacaklar ve iradelerinin hakkını vereceklerdir.Daha açığı emr-i bi’l-ma’ruf ve nehy-i ani’l-münkeri ifadanbir lahza uzak kalmayacaklardır. Buna gücü yetmeyenler,her şeyden önce fitnelere karışmayacaklar, dillerinitutacaklar, fitneye vesile olacak her türlü girişimdenuzak duracaklar, ellerini Rahman’a açarak dua dua yalvaracaklardır.Peygamber Efendimiz’den bu anlamlarıiçeren birçok hadis rivayet edilmiştir. Günümüzde teknikve teknolojiyi ve iletişim vasıtalarını da kullanarakhem elle, hem dille, hem de yazıyla emr-i bi’l-ma’ruf venehy-i ani’l-münkerde bulunma imkanı mevcuttur. Birköşeye çekilip de bu ulvi vazifeden uzak kalma gibi birortam söz konusu değildir.e. Mânevî Yok Oluş AzabıKur’ân-ı Kerim ve dinler tarihine bakıldığında emr-ibi’l-ma’ruf ve nehy-i ani’l-münkeri ifa etmeyen ümmetlerinmaddî veya fizikî yok oluşla karşı karşıya kaldıkları görülür.Ancak Hz. Peygamber’in duası sonucu Allah bu ümmetitamamen yeryüzünden silinme gibi bir azaba maruzbırakmamış ve bırakmayacaktır. Ne var ki, bunun yerinimânevî yok oluş almış ve alacaktır.Bunun anlamı şudur: Ümmet-i Muhammed, maddîyok oluşa sebep oluşturacak günahları işleseler de hayattakalacaklar, tamamen yok olma gibi bir azapla karşılaşmayacaklardır.Bununla birlikte sayıları, malları, servetlerive her türlü dünyevî imkânları bol olduğu halde, hemAllah katında hem de diğer milletler arasında herhangibir ağırlığa sahip olmayacaklardır. Düşmanları onlardankorkmadıkları gibi, dostlarından da saygı görmeyeceklerdir.Dünya çapında alınan kararlarda kimse onları dikkatealmayacak, yeniden şekillenen dünya muvâzenesindedeğil onların gözleri içine bakmak, umursanmayacaklarbile. Dolayısıyla sözü hep başkaları söyleyecek, turrayıbaşkaları basacak ve hükmü de başkaları verecektir. Müslümanlarındünya muvazenesinde hak ettikleri yerdençok aşağılarda bulunmalarının en önemli sebeplerindenbiri bu olsa gerektir.Acaba Kur’ân gibi bir Kitab’a, İslâm gibi bir dine veHz. Muhammed gibi bir peygambere sahip olan böyle birümmet için bundan daha büyük bir azap olabilir mi?Allah’ım! Bizi emr-i bi’l-ma’ruf ve nehy-i ani’l-münkerhakikatine uyar ve bu şuurla aşk ve şevkle bu görevi yapmayınasip et.* Erciyes Üniv. İlahiyat Fak. Öğrt. Üyesihtuncbilek@yeniumit.com.trKAYNAKLARAbdülcebbar, el-Kadı Abdullah b Ahmed, Şerhu’l-Usuli’l-Hamse, Mektebetü Vehbe, yy., 1408/1988.Alusi, Ebu’l-Fadl Mahmud, Ruhu’l-Meani, Mısır, ty.Buhari, Muhammad b. İsmail, el-Camiu’s-Sahih (I-VI), thk. Mustafa el-Buğa, Dımaşk, 1987.Canan, İbrahim, Hadis Ansiklopedisi Kütüb-i Sitte, Akçağ Yayınevi, İstanbul, ty.Cessas, Ebu Bekr Ahmed b. Ali er-Razi, Ahkamü’l-Kur’ân ; thk. Muhammed es-Sadık el-Kamhavi, Daruİhyai’t-Türasi’l-Arabi, Beyrut, 1405.Cürcani, Ali b. Muhammed, Şerhu’l-Mevakıf (el-Mevkıfu’l-Hamis fi’l-İlahiyyat), thk. Ahmed el-mehdi,Daru’l-Hamas, Mısır, ty.Çağrıcı, Emir bi’l-Ma’ruf Nehiy ani’l-münker, D.İ.A., İstanbul, 1995.Dertli, Yahya, Kur’ân-ı Kerim’in İyiliği Emretme ve Kötülükten Kaçındırma İlkesinin Mu’tezile DüşüncesindekiKullanım Alanı, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, Şubat-2006.Deylemi, Şireveyh b. Şehredar b. Şireveyh, el-Firdevs, thk. es-Said b. Besyuni Zağlul, Beyrut,1406/1986.Ebu Davud Süleyman b. el-Eş’as es-Sicistani, es-Sünen, Daru’l-Hadis, Hıms, 1389/1969.Gazali, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed, İhyau Ulumi’d-Din, Daru’l-Ma’rife, Lübnan, ty.Gülen, M. Fethullah, En Önemli Vazife (makale), herkul.org, 27.09.2004.Isfehani, el-Hüseyn b. Muhammed er-Rağıb, Müfredatü Elfazı’l-Kur’ân , thk. Nedim Mar’aşlı, Daru’l-Katibi’l-Arabi, yy., 1392/1972.İbn Manzur, Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mükrim, Lisanü’l-Arab, Daru Sadır, Beyrut, ty.İbnü’l-Esir, Ebu’s-Saadet el-mübarek b. Muhammed el-Cezeri, en-Nihaye, thk. Tahir Ahmed ez-Zavi-MahmudMuhammed et-Tanahi, Beyrut, ty.Kasimi, Muhammed Celalüddin, Tefsiru’l-Kasimi, thk. Muhammed Fuad Abdülbaki, Daru’l-Fikr, Beyrut, ty.Kutb, Seyyid, Fi Zılali’l-Kur’ân , Daru’l-Arabiyye, Beyrut, ty.Nursi, Said, Hutbe-i Şamiye, Sinan Matbaası, İstanbul, 1960.Sözler, Sinan Matbaası, İstanbul, 1958.Rıza, Reşit, Tefsiru’l-Menar, Mısır, 1990.Sealebi, Abdurrahman b. Muhammed b. Mahluf, el-Cevahiru’l-Hisan fi Tefsiri’l-Kur’ân , Beyrut, ty.Şahin, M. Abdülfettah, İnancın Gölgesinde, Nil Yay., İzmir,1992.Taberî, Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerir, Câmiu’l-Beyan fî Te’vîli’l-Kur’ân , thk. Ahmed Muhammed Şakir,Müessesetü’r-Risâle, yy., ty.Tehanevi, Muhammed A’la b. Ali, Keşşafu Istılahati’l-Fünun, İstanbul, 1404/1984.Tirmizi, Ebu İsa Muhammed b. İsa el-Câmiu’s-Sahih, thk. İbrahim Mahmud Şakir ve başkaları, Mısır,1382/1962.Ünal, Ali, Kur’ân ’da Temel Kavramlar, Nil Yayınları, İzmir, 1999.Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’ân Dili, Nebioglu Basımevi, 1960.DİPNOTLAR1 Bunun dışında Gazâlî’nin İhya’sında, İbn Hazm’in el-Fasl’ında, Mâverdî ve Ebu Ya’lâ’nın el-Ahkâmü’s-Sultaniye’lerinde(…) bu konuya bir bölüm olarak yer verilmektedir. Bir de İbn Teymiyye’yeait el-Emru bi’l-Ma’ruf ve’n-Nehyü ani’l-Münker adlı kitapçık ile günümüzde Prof. Dr. SüleymanUludağ’ın İslâm’da İrşâd, M. Fethullah Gülen Hocaefendi’nin İrşâd Ekseni ve İ’lâ-yı Kelimetullahadlı eserlerinin ve konuya ilişkin bazı makalelerin yanı sıra, Celaleddin el-Umeri’nin yazmış olduğuel-Emru bi’l-Ma’ruf ve’n-Nehyü ani’l-Münker adlı kitapla, bazı Arap âlimlerinin aynı adla yazdıklarıkitapçıklar bu konuda yazılan eserlerden bazılarıdır.28