Hak'kin cebrinden agah isen feryadin nerede? Cebbarlik zincirini görüsün hani? Zincire baglanan nasil olurda neselenir? Hapiste esir olan nasil hürlük eder? Eger ayagini bagladiklarini, basina padisah çavuslarinindikildigini görüyorsan...Gayri sende acizlere çavusluk etme. Çünkü bu v<strong>az</strong>ife acizlerin huyu ve tabiatidegildir.Madem ki görmüyorsun; Tanri'nin cebrinden bahsetme! Görüyorsan hangi gördügünün nisanesi?Hangi bir ise meylin varsa o iste kendi kudretini apaçik görür durursun; hangi ise meylin ve istegin yoksa...Bu Tanri'dandir diye kedini Cebri yaparsin! Peygamberler, dünya isinde Cebridirler, kafirler de ahiretisinde. Peygamberlerin, ahiret isinde ihtiyarlari vardir, cahillerin de dünya isinde.Zira her kus, kendi cinsinin bulundugu yere gider, bedeni, geride uçmaktadir, cani daha tez, daha ilerigitmekte.! Kafirler Siccin cinsinden olduklarindan dünya zindanina rahat rahat gelmislerdir.Peygamberler, (Illiyyi) cinsinden olduklarindan can ve gönül Illiyyine dogru gitmislerdir.Bu sözün sonuyoktur, fakat biz yine dönüp o hikayeyi tamamlayalim:Vezir içerden seslendi: Ey müritler, benden size su malum olsun. Ki Isa bana Hep yakinlarindan,arkadaslarindan ayril, tek ol, yüzünü duvara çevirip yalnizca otur, kendi varligindan da halveti ihtiyar etdiye vahyetti.Bundan sonra konusmaya izin yok, bundan sonra dedikodu ile isim yok.Dostlar elveda! Ben öldüm, yükümü dördüncü göge ilettim. Bu suretle de atese mensup felegin altind<strong>az</strong>ahmet ve mesakkatler içinde yanmayalim. Bundan sonra dördüncü kat gök üstünde, Isa'nin yanindaoturacagim.Neden sonra o emirleri yalniz ve birer birer çagirip her birine bir söz söyledi.Her birine Isa dininde Tanrivekili ve benim halifem sensin. Öbür emirler senin tabilerindir. Isa, umumunu senin taraftarin ve yardimcinetti. Hangi emir, bas çeker, tabi olm<strong>az</strong>sa onu tut; ya öldür yahut esir et, hapse at. Ama ben sag iken bunukimseye söyleme, ben ölmedikçe, reislige talip olma. Ben ölmedikçe bunu hiç meydana çikarma. Saltanatve galebe davasina kalkisma.Iste su tomar ve onda Mesih'in hükümleri... Bunu ümmete tasih bir tarzda oku! dedi.O, her emire ayri olarak sunu söyledi: Tanri dininde senden baska naib yoktur!Her birini ayri ayri agirladi.Ona ne söyledi ise buna da onu söyledi. Her birine bir tomar verdi, her tomar öbürünün ziddini ifadeediyordu. O tomarlarin metni Ya harfinden Elif harfine kadar olan harflerin sekilleri gibi birbirine aykiridir.Bu tomarin hükmü, öbürünün ziddiydi, bu zit diyeti bundan önce bildirdik.Ondan sonra daha kirk gün kapisini kapadi. Kendisini öldürüp varligindan kurtuldu.Halk onun ölümünühaber alinca kabrinin üstü kiyamet yerine döndü. Bir hayli halk onun yasi ile saçlarini yolarak, elbiseleriniyirtarak mezari üstüne yigildi.Arap'tan ,Türk'ten, Rum'dan, Kürt'ten oraya toplananlarin sayisini da ancak Tanri bilir.Mezarin topraginibaslarina serptiler. Onun derdini yerinde ve dertlerine derman gördüler. Bir ay ahali, mezari üstündegözlerinden kanli yaslara yol verdiler. Onun ayriligi derdinden padisahlar da, büyükler de, küçükler de ahu figan ediyorlardi.Bir ay sonra halk dedi ki: Ey ulular! Siz beylerden o vezirin makamina oturacak kimdir. Ki biz o zati,vezirin yerine imam ve mukteda taniyalim. Elimizi de, etegimizi de onun eline teslim edelim.Madem ki günes batti ve bizim gönlümüzü dagladi, onun yerine çiragi yakmaktan baska çaremizyok.Sevgili, göz önünden kayboldu mu, onun visalinden mahrum kaldik mi, yerine birisinin vekil olmasi,birisinin bize yadigar kalmasi gerekir.Gül mevsimi geçip gülsen harap olunca gül kokusunu nereden alalim?Gül suyundan!
Ulu Tanri açikça meydan da olmadigindan, bu peygamberler Hakk'in vekilleridir. Hayir yanlis söyledim.Vekil ile vekil edeni iki sanirsan (bu) hatadir, iyi bir sey degil.Sen sürete taptikça ikidir. Süretten kurtulanagöre ise birdir. Bir adam, gözün nuruna bakarsa iki gözün nuru, birbirinden ayirdedilemez.Bir yerde on tane çirag bulundurulursa görünüste her biri, öbüründen ayridir. Nuruna yüz çevirirsensüphesiz ki birinin nurunu öbürlerinden ayirt etmeye imkan yoktur.Yüz tane elma, yüz tane de ayva saysan her biri ayri ayridir. Onlari sikarsan yüz kalm<strong>az</strong> hepsi bir olur.Manalar da taksim ve sayi yoktur, ayirma birlestirme olam<strong>az</strong>. Dostun, dostlarla birligi hostur. Manaayagini tut (ona yönel), süret serkestir.Serkes süreti, eritip mahveyle ki onun altinda define gibi olanvahdeti göresin. Eger sen eritmezsen onun (Tanri'nin) inayetleri, esasen onu eritir.Ey gönlüm kulu olan Tanri!O hem gönüllere kendini gösterir, hem dervisin hirkasini diker. Hepimizyayilmistik ve bir. Orada bassiz ve ayaksizdik; Günes gibi bir cevherdik, dügümsüz ve saftik... su gibi.Ogüzel ve latif nur sürete gelince kale burçlarinin gölgesi gibi sayi meydana çikti. Mancinikla burçlari yikin kibu bölügün arasindan ayrilik kalksin.Mutlaka ben bunu açar, anlatirdim, fakat bir fikir bile sürçmesin, (bundan) korkarim. Nükteler keskin birçelik kiliç gibidir. Eger kalkanin yoksa gerisin geriye kaç! Kalkansiz bu elmasin karsisina gelme. Çünkükilica kesmekten utanç gelmez.Ben bu sebepten kilici kina koydum; Ters okuyan birisi, aykiri manavermesin.Hikayeyi tamamlamaya, dogrular toplulugunun vefakarligindan bahse geldik: O reisin ölümünden sonrakalktilar, yerine bir vekil istediler.O emirlerin birisi öne düsüp o vefali kavmin yanina gitti. Dedi ki: Iste o zatin vekili; zamanede Isa halifesibenim. Iste tomar, ondan sonra vekilligin bana ait olduguna dair burhanimdir.Öbür emirde pusudan çikageldi. Hilafet hususunda onun davasi da bunun davasi gibiydi. O dakoltugundan bir tomar çikardi, gösterdi. Her ikisinin de Yahudi kizginligi basladi.Diger emirler de bir bir katar olup (birbirlerinin ardinca davaya kalkisip keskin kiliçlar çektiler.) Herbirinin elinde bir kiliç ve bir tomar vardi; sarhos filler gibi birbirlerine düstüler.Yüz binlerce Hiristiyan öldü, bu suretle kesik baslardan tepe oldu. Sagdan soldan sel gibi kanlar akti.Havaya daglarcasina tozlar kalkti. O vezirin ektigi fitne tohumlari, onlarin baslarina afet kesilmisti.Cevizler kirildi; içi saglam olan, kirildiktan sonra temiz ve latif ruha malik oldu. Ancak ten naksina ait olanöldürmek, nar ve elmayi kirmak, kesmek gibidir. Tatli olan nardenk serbeti olur, çürümüs olanin ise birsesten baska bir seyi kalm<strong>az</strong>. Esasen manasi olan meydana çikar; çürümüs olan rüsvay olur, gider.Ey sürete tapan! Türü, manayi elde etmeye çalis! Çünkü mana süret tenine kanattir. Mana ehliyle düs,kalk ki hem ata ve ihsan elde edesin, hem de feta olasin. Bu cisimde manasiz can; hilafsiz, kilif içinde tahtakiliç gibidir. Kilifta bulundukça kiymetlidir. Çikinca yakmaya yarar bir alet olur. Tahta kilici muharebeyegötürme, ah-ü figane düsmemek için önce bir kere kontrol et; Eger tahta ise, yürü... baskasini ara; egerelmassa sevinerek ileri gel!Elmas kiliç, velilerin silah deposundandir. Onlari görmek size kimyadir. Bütün bilenler, ancak ve ancakbunu böyle demislerdir: bilen alemlere rahmettir. Nar aliyorsan gülen (çatlak) nari al ki onun gülmesi, sanatanesi oldugunu haber versin. O ne mübarek gülmedir ki can kutusundaki inci gibi, agizdan gönlü gösterir.
- Page 1 and 2: M E S N E V I H A K K I N D AMesnev
- Page 3 and 4: Ham, piskinin halinden anlamaz, öy
- Page 5 and 6: ister bu cihetten... akibet bizim i
- Page 7 and 8: O garip kisi yoldan gelince, hekim
- Page 9 and 10: dediler); Velileri de kendileri gib
- Page 11 and 12: ama içi aksine.Padisah : Peki söy
- Page 13 and 14: ulundugundan haberi yok! Gölgeye d
- Page 15 and 16: enk var, ama baliklarin kurulukla c
- Page 17: Ey ay! Gayri bu felek, nedir ki sen
- Page 21 and 22: Yildizlarin ardinda yildizlar vardi
- Page 23 and 24: Ates! Sen hiç sabirli degildin. Ni
- Page 25 and 26: gelir, fakat ona erisince kaçar ve
- Page 27 and 28: Adi sani belli kisi! Kazanmayi bir
- Page 29 and 30: Eshab-i Kehf'in köpegine el verili
- Page 31 and 32: Dogan kuslarinin övüldügünü is
- Page 33 and 34: Ben ki filleri parça parça etmisi
- Page 35 and 36: yoldas! Susuz ve uçsuz bucaksiz ç
- Page 37 and 38: Tanri'nin lütfu, bu aslanla yaban
- Page 39 and 40: azrailisin! Ne olursan ol; canimiz
- Page 41 and 42: Ömer, selami alip onu yanina çagi
- Page 43 and 44: Ekmek Adem Atanin vucuduna karisti,
- Page 45 and 46: Hürmet eden hürmet görür. Seker
- Page 47 and 48: Kamil, topragi tutsa altin olur; na
- Page 49 and 50: sabah çaginda sahiplerine gelir; n
- Page 51 and 52: Kimin namazinda mihrap ve kiblesi A
- Page 53 and 54: dedi ki: Allah selamet versin git.
- Page 55 and 56: ÇENK ÇALAN IHTIYAR(Bilmem) isitti
- Page 57 and 58: u mümkündür.Fakat fazla vefakarl
- Page 59 and 60: tarafindan bir ses geldi, bu sesi r
- Page 61 and 62: Ömer, o ihtiyarin yüzüne bakip d
- Page 63 and 64: kargalari tavus haline getirir.Kisi
- Page 65 and 66: Yoksullar bizim yoksullugumuzdan ve
- Page 67 and 68: Aklin, insanlara ayak köstegi olun
- Page 69 and 70:
Bu kul sana tabidir; gönlü, senin
- Page 71 and 72:
Musa'dan bil.Tabiata inananlar; gö
- Page 73 and 74:
yüzden saçini sakalini yolan bulu
- Page 75 and 76:
sahibi, eserden kurtulur. Sevgisini
- Page 77 and 78:
Çünkü onlar aci tuzlu sulari iç
- Page 79 and 80:
aglayip inler bir halde kaldi. Gül
- Page 81 and 82:
O köpügü saf ve makbul bil. Sevg
- Page 83 and 84:
ona kul olanlar telef olup gitmisle
- Page 85 and 86:
öküzü, bir dag keçisi, bir de s
- Page 87 and 88:
sözde Kaf ve Nun harflerinden meyd
- Page 89 and 90:
Bize yapayalniz, aziksiz, adeta siz
- Page 91 and 92:
Bu, gizli bir bagdir ama demirden b
- Page 93 and 94:
itimat, su sigirinin aslana itimadi
- Page 95 and 96:
Tanri nurlarina karsi bu kiyasçikl
- Page 97 and 98:
Padisah Sizi imtihan edecegim; baka
- Page 99 and 100:
Onlarin omuzlari omuzlarima sürün
- Page 101 and 102:
Her bey, heresir, ümit ve korkuyla
- Page 103 and 104:
En güzel olan (Güzeller güzeli )
- Page 105 and 106:
sifat yoktur, beri gel! Beri gel ki
- Page 107 and 108:
Elimiz, ayagimiza kastettikten sonr
- Page 109:
içindi, yarisi nefsim için. Tanri