oldukça insan, dünya denizine batm<strong>az</strong>, o denizin üstünde durur.Bütün bu dünya, onun mülkü olsa bu mülk, gözünde hiçbir sey degildir.Su halde kalbini Min Ledünululugunun havasi ile doldur, agzini da bagla mühürle!Çalisma da haktir, deva da haktir, dert de hak. Münkir kimse çalismayi inkar da israr eder durur.Aslan bu yolda bir çok delililer getirdi. O cebriler aslanin cevabina kandilar. Tilki, geyik, tavsan ve çakalcebre inanisi ve dedikoduyu biraktilar. Bu biatte ziyana düsmemek için kükremis aslanla ahitlerdebulundular...Zahmetsizce her günün kismeti gelecek, aslanin baska bir tesebbüse ihtiyaci kalmayacakti.Kura kimeisabet ederse günü gününe aslanin yanina sirtlan gibi kosar, teslim olurdu.Bu kadeh dönerek tavsana gelince; tavsan haykirdi: Niceye dek bu zulüm?Hayvanlar dediler ki: Bunca zamanlardir ahdimize biz vefa ederek can feda ettik. Ey inatçi, bizim kötü biradla anilmamiza sebep olma, aslan da incinmesin. Yürü, yürü : çabuk, çabuk!Tavsan, Dostlar, bana mühlet verin de hilemle sizde beladan kurtulun. Benim hilemle canimiz kurtulsun,bu hile çocuklarimiza miras kalsin.Her peygamber, dünyada ümmetini böyle bir kurtulus yerine davet etti. Peygamberler, halk n<strong>az</strong>arindagözbebegi gibi küçük görünürlerdi ama felekten kurtulus yolunu görmüslerdi. Halk, peygamberleri;gözbebegi gibi küçük gördü, gözbebeginin manen büyüklügünü kimse anlayamadi.Hayvanlar ona: Ey esek, kulak ver! Kendini tavsan kadrince tut, haddini asma! Bu ne laftir ki sendendaha iyiler, dünyada onu hatirina bile getirmezler. Ya gururlandin, yahut da k<strong>az</strong>a, bizim izimizde. Yoksa bulaf, senin gibisine nereden yarasacak? Dediler.Tavsan, Dostlar, Hak bana ilham etti. Hakikaten zayif birisi, kuvvetli bir rey ve tedbire nail oldu. Hak'kinariya ögrettigini, aslan ve ejderha bilemez. Ari, terüt<strong>az</strong>e balla dolu petekler yapar. Tanri ona o ilimdenkapi açti.Hak'kin ipekböcegine ögrettigini hiçbir fil bilir mi?Topraga mensup insan Hak'tan ilim ögrendi ve o bilgi ile yedinci kat göge kadar bütün alemi aydinlatti;Tanri'ya süphe eden kisinin körlügüne ragmen meleklerin adini, sanini unutturdu; alti yüz bin yillik ozahidin, o buzaginin agzini bagladi.Bu suretle din bilgisi sütünü emmesine, o yüce ve saglam köskün etrafinda dönüp dolasmasina mani oldu.Duygu ehlinin, yalniz zahire itibar edenlerin bilgileri, o yüce bilgiden süt emmeleri için agiz bagidir.Gönül katresine bir inci düstü ki o inci denizlere; feleklere bile verilmemistir.Ey surete tapan! Niceye dek süret kaygisi? Senin manasiz canin süretten kurtulmadi gitti. Eger insan,süretle insan olsaydi Ahmet'le Ebucehil müsavi olurdu.Duvar üstüne yapilan insan resmide insana benzer. Bak, süret bakimindan nesi eksik?O parlak resmin yalniz cani noksan. Yürü o nadir bulunan cevheri ara;
Eshab-i Kehf'in köpegine el verilince, dünyadaki bütün aslanlarin baslari alçaldi.Cani, nur denizinde gark olduktan sonra ona, kötü ve çirkin süretin ne ziyani var? Kalemler süretiövmezler. Kitaplara da adamin süretine ait vasiflar degil, alim, adalet sahibi gibi zatina ait vasiflar y<strong>az</strong>ilir:Bilgi ve adalet sahibi... Hep manadir, onlari önde, artta... bir yerde bulam<strong>az</strong>sin; zata ait sifatlar Lamekanelinden cana sule vermektedir; can günesi, göklere sigam<strong>az</strong> dedi.Bu sözün sonu yoktur. Kulak ver tavsan hikayesini anla! Esek kulagini sat, baska bir kulak al ki bu sözüesek kulagi anlayam<strong>az</strong>!Yürü, tavsanin tilki gibi kurn<strong>az</strong>ligina bak, onun düsüncesini ve aslani maglup edisini gör! Bilgi Süleymanmülkünün hatemidir; bütün alem cesettir, ilim candir.Bu hüner yüzünden denizlerin, daglarin, ovalarin mahlukati, insanogluna karsi aciz kalmistir. O yüzdenkaplan, aslan; fare gibi korkmaktadir. O yüzden ovada, dagda bütün vahsi hayvanlar gizlenmislerdir.O yüzden periler, seytanlar, kenari boylamislar, her biri gizli bir yerde mekan tutmuslardir.Insanoglunun gizli düsmani çoktur. Ihtiyata riayet eden kisi akillidir.Bizden gizli; güzel, çirkin, nice mahlukat vardir ki onlar daima gönül kapisini çalip dururlar.Yikanmak için dereye girince derenin dibindeki diken sana zarar verir; gerçi diken suyun dibinde gizlidir,fakat sana batinca mevcudiyetini anlarsin.Vahiy ve vesveselerin izdiraplari, binlerce kisiden gelir, bir kisiden degil. Süphe ediyorsan sabret,duygularin degisince onlari görürsün, müskül hallolur;O vakit kimlerin sözlerini ret etmissin, kimleri kendine ulu eylemissin görürsün.Ondan sonra dediler ki: Ey çevik tavsan! Aklindakini meydana çikar! Ey bir aslanla pençelesen, kavgayagirisen, düsündügün seyi söyle!Danismak, insana anlayis ve akil verir; akillar da akillara yardim eder.Peygamber Ey tedbir sahibi, danis ki kendisiyle danisilan kisi emindir dedi.Tavsan, Her sir söylenemez, gah çift dersin, tek olur; gah tek dersin, çift çikar!Aynanin berrakligini, yüzüne karsi översen nefesinden ayna çabucak bugulanir, bulanir, bizi göstermezolur.Su üç sey hakkinda dudagini kipirdatma: Gittigin yol, paran, bir de mezhebin.Çünkü bu üçünün de düsmani çoktur. Düsman bildi mi, sana pusu kurar. Bir iki kimseye söyledin mi, artiksirra veda et. Iki kisiyi asan bir baskasina da söylenen her sir, yayilir. Iki üç kusu birbirine baglasan elemiçinde yerde hapis kalirlar. Üstü örtülü güzel bir tarzda, kurtulmak için konusur, danisirlar. Danismalari,görenleri yaniltacak sekilde kinayelerledir.Peygamber, kapali bir tarzda mesveret ederdi. Eshap cevap verir, düsman haberdar olm<strong>az</strong>di. Düsman,
- Page 1 and 2: M E S N E V I H A K K I N D AMesnev
- Page 3 and 4: Ham, piskinin halinden anlamaz, öy
- Page 5 and 6: ister bu cihetten... akibet bizim i
- Page 7 and 8: O garip kisi yoldan gelince, hekim
- Page 9 and 10: dediler); Velileri de kendileri gib
- Page 11 and 12: ama içi aksine.Padisah : Peki söy
- Page 13 and 14: ulundugundan haberi yok! Gölgeye d
- Page 15 and 16: enk var, ama baliklarin kurulukla c
- Page 17 and 18: Ey ay! Gayri bu felek, nedir ki sen
- Page 19 and 20: Ulu Tanri açikça meydan da olmadi
- Page 21 and 22: Yildizlarin ardinda yildizlar vardi
- Page 23 and 24: Ates! Sen hiç sabirli degildin. Ni
- Page 25 and 26: gelir, fakat ona erisince kaçar ve
- Page 27: Adi sani belli kisi! Kazanmayi bir
- Page 31 and 32: Dogan kuslarinin övüldügünü is
- Page 33 and 34: Ben ki filleri parça parça etmisi
- Page 35 and 36: yoldas! Susuz ve uçsuz bucaksiz ç
- Page 37 and 38: Tanri'nin lütfu, bu aslanla yaban
- Page 39 and 40: azrailisin! Ne olursan ol; canimiz
- Page 41 and 42: Ömer, selami alip onu yanina çagi
- Page 43 and 44: Ekmek Adem Atanin vucuduna karisti,
- Page 45 and 46: Hürmet eden hürmet görür. Seker
- Page 47 and 48: Kamil, topragi tutsa altin olur; na
- Page 49 and 50: sabah çaginda sahiplerine gelir; n
- Page 51 and 52: Kimin namazinda mihrap ve kiblesi A
- Page 53 and 54: dedi ki: Allah selamet versin git.
- Page 55 and 56: ÇENK ÇALAN IHTIYAR(Bilmem) isitti
- Page 57 and 58: u mümkündür.Fakat fazla vefakarl
- Page 59 and 60: tarafindan bir ses geldi, bu sesi r
- Page 61 and 62: Ömer, o ihtiyarin yüzüne bakip d
- Page 63 and 64: kargalari tavus haline getirir.Kisi
- Page 65 and 66: Yoksullar bizim yoksullugumuzdan ve
- Page 67 and 68: Aklin, insanlara ayak köstegi olun
- Page 69 and 70: Bu kul sana tabidir; gönlü, senin
- Page 71 and 72: Musa'dan bil.Tabiata inananlar; gö
- Page 73 and 74: yüzden saçini sakalini yolan bulu
- Page 75 and 76: sahibi, eserden kurtulur. Sevgisini
- Page 77 and 78: Çünkü onlar aci tuzlu sulari iç
- Page 79 and 80:
aglayip inler bir halde kaldi. Gül
- Page 81 and 82:
O köpügü saf ve makbul bil. Sevg
- Page 83 and 84:
ona kul olanlar telef olup gitmisle
- Page 85 and 86:
öküzü, bir dag keçisi, bir de s
- Page 87 and 88:
sözde Kaf ve Nun harflerinden meyd
- Page 89 and 90:
Bize yapayalniz, aziksiz, adeta siz
- Page 91 and 92:
Bu, gizli bir bagdir ama demirden b
- Page 93 and 94:
itimat, su sigirinin aslana itimadi
- Page 95 and 96:
Tanri nurlarina karsi bu kiyasçikl
- Page 97 and 98:
Padisah Sizi imtihan edecegim; baka
- Page 99 and 100:
Onlarin omuzlari omuzlarima sürün
- Page 101 and 102:
Her bey, heresir, ümit ve korkuyla
- Page 103 and 104:
En güzel olan (Güzeller güzeli )
- Page 105 and 106:
sifat yoktur, beri gel! Beri gel ki
- Page 107 and 108:
Elimiz, ayagimiza kastettikten sonr
- Page 109:
içindi, yarisi nefsim için. Tanri