M E S N E V I H A K K I N D A Mesnevi klasik dogu ... - Oguzlar.az

ulaniklik ve tortu kalir mi, süzülüs suda tortu birakir mi?Bu riyazatlar, bu cefa çekmeler, ocagin posayi gümüsten çikarmasi içindir.Iyinin kötünün imtihani, altininkaynayip tortusunun üste çikmasi içindir.Eger isi tanri ilhami olmasaydi o, yirtici bir köpek olurdu, padisah olmazdi. Sehvetten de tertemizdi,hirstan da, nefis isteginden de. Güzel bir is yapti, fakat zahiren kötü görünüyordu.Hizir denizde gemiyi deldi ise de onun bu delisinde yüzlerce saglamlik vardi. O kadar nur ve hünerleberaber Musa'nin vehmi, ondan mahçuptu; artik sen kanatsiz uçmaya kalkisma. O, kirmizi güldür, sen onakan deme. O, akil sarhosudur, sen ona deli adi takma. Onun muradi Müslüman kani dökmek olsaydikafirim, onun adini agzima alirsam! Ars kötü kisinin ögülmesinden titrer; suçlardan ve süpheli seylerdenkorunan kisi de kötü methedilince, metheden kisi hakkinda fena bir zanna düser.O padisahti, hem de çok uyanik bir padisah. Has bir zatti, hem de tanri hasi. Bir kisiyi böyle bir padisahöldürürse onu, iyi bir bahta eristirir,en iyi bir makama çeker yüceltir.Eger onu kahretmede yine onun içinbir fayda görmeseydi; o mutlak lütuf nasil olurda kahretmeyi isterdi?Çocuk hacamatcinin nesterinden titrer durur, esirgeyen ana ise onun gamindan sevinçlidir. Yari can alir,yüz can bagislar. Senin vehmine gelmeyen o sey yok mu? Onu verir. Sen kendince aklindan bir kiyasyapmaktasin ama çok, pek çok uzaklara düsmüssün; iyice bak!IKI SARABIN FARKIBir bakkal vardi, onun bir de dudusu vardi. Yesil, güzel sesli ve söyler duduydu. Dükkanda dükkanbekçiligi yapar; bütün alis veris edenlere hos nükteler söyler, latifeler ederdi. Insanlara hitap ederken insangibi konusurdu, dudu gibi ötmede de mahareti vardi.Efendisi bir gün evine gitmisti. Dudu, dükkani gözetliyordu. Ansizin fare tutmak için bir kedi, dükkanasiçradi. Duducagiz can korkusundan, dükkanin bas kösesinden atildi, bir tarafa kaçti; gülyagi sisesini dedöktü.Sahibi evden çikageldi. Tacircesine huzuru kalple dükkana geçti oturdu. Bir de bakti ki dükkan yagiçinde, elbisesi yaga bulanmis. Dudunun basina bir vurdu; dudunun dili tutuldu, basi kel oldu. Dudu birkaçgüncegiz sesini kesti, söylemedi.Bakkal nedametten ah etmeye basladi. Sakalini yolmakta, eyvah, demekteydi; nimet günesim bulut altinagirdi. O zaman keske elim kirilsaydi; o güzel sözlünün basina nasil oldu da vurdum?Kusu yine konussun diye yoksullara sadakalar vermekteydi.Üç gün üç gece sonra saskin ve meyus, ümitsiz bir halde dükkanda otururken, ve binlerce gussaya, gamaes olup; bu kus acaba ne vakit konusacak; diye düsünüp dururken, Ansizin tas ve legen dibi gibi tüysüzkafasi ile bir Cevlaki geçiyordu. Dudu hemencecik dile gelip akillilar gibi dervise bagirdi:Ey kel, neden kellere karistin; yoksa sen de siseden gülyagi mi döktün? Onun bu kiyasindan halkgülmeye basladi. Çünkü dudu, hirka sahibini kendisi gibi sanmisti.Temiz kisilerin isini kendinden kiyas tutma, gerçi yazida (aslan manasina gelen) sir, (süt manasina gelen)sire benzer. Bütün alem bu sebepten yol azittilar.Tanri Abdallarindan az kisi agah oldu. Peygamberlerle beraberlik iddia ettiler (biz de onlar gibiyiz