Unutmad›¤›m›z› ggösterdik! Hesap soraca¤›m›z gün dde ggelecek!

hayat›niçindekiteori‹slamc›l›k - 1Sevgili okurlar›m›z merhaba! ‹slamc›l›k,bugün gerek dünya gereksede ülkemiz siyasetinde s›kça sözüedilen bir olgu. Özellikle 11 Eylül2001 eylemlerinden sonra busözedifl daha da yo¤unlaflt›. Emperyalizminhedefindeki ülkelerden birininislamc›l›¤›n iktidarda oldu¤u‹ran olmas› veya Filistin’de Hamas’›niktidara gelmesi, “islamc›l›-¤›” güncellefltiren farkl› geliflmeleroldu. ‹slamc›lar›n ayr› bir güç olarakdünya ve ülkemiz siyasetindebir rol oynad›klar› do¤rudur. Fakatayr› bir güç olmakla alternatif birgüç olmak, elbette birbirinden farkl›fleylerdir.Bu sohbetimizde iflte meselenindaha çok bu yönü üzerinde durmakistiyoruz. ‹slamc›lar›n, ülkemiz vedünya siyasetinde nas›l bir rol oynad›klar›nabakarak, çeflitli konulardasavunduklar›na bakarak, ne kadarveya nas›l bir alternatif oluflturduklar›n›da görmüfl oluruz.Mazlum: ‹slamc› ak›mlar›, dahaçok MSP-RP-FP-AKP çizgisininiktidarda halka karfl› ne yapt›klar›aç›s›ndan veya Kanl› Pazar’dan Sivas’akadar faflist katliamlarda oynad›klar›rol aç›s›ndan ele al›yoruz.Hiç kuflku yok ki bu da gerekli, çünkübunlar, ülkemizdeki islamc›l›¤›nniteli¤ini belirleyen olgulard›r. Fakatbiz flimdi daha çok mesela, islamc›lar›nekonomi anlay›fl› nedir?Sömürüye ne derler? Adalet anlay›fllar›nedir? Nas›l bir hukuku savunurlar?..Bu aç›lardan ele almak dahaiyi olacak.Bunu yaparken de san›r›m en iyiyöntem, islamc›l›¤›n gelifliminebakmakt›r. Çünkü sadece flu an flukonuda ne diyorlar diye bir ele al›fl,islamc› ak›mlar›n rengini tam göstermez.Zaten, klasik deyiflle “programatik”olarak da flu konuda flöyleHalk›n de¤il, “hak”k›n de¤il,fleyhlerin sömürü düzeni!diyorlar diye ele al›p tart›fl›lacakfazla bir görüflleri yoktur. Düflünceüretimi aç›s›ndan, sahip olduklar›“dogmatik” temelden dolay› zatençok k›s›rd›rlar.Kemal: Mazlum’a kat›l›yorum.Özellikle ülkemiz islamc›l›¤›aç›s›ndan bu çok daha geçerli. Ülkemizdehangi koflullarda ortayaç›kt›klar›, nas›l bir ortamda geliflipyayg›nlaflt›klar›, islamc› hareketlerinsiyasal flekillenmesini belirleyenunsurlar› da gösterir bize.Baflta sözetti¤imiz gibi, ‹ran veFilistin’de islamc› iktidarlar var bugün.Tüm bask›lara ra¤men ‹ran’daönemli ölçüde bir muhalefet oluflmufltur,halk›n memnuniyetsizli¤iise muhalefetten de büyüktür. Hamasiktidar› da iktidara gelmesininhemen ard›ndan hayat›n çeflitli alanlar›ndadayatmalara bafllam›fl, k›sasürede Filistinliler’i bir iç savafl›nefli¤ine getirmifltir. Bir demokrasigelenekleri de, gelece¤e yönelikböyle bir düflünceleri de yoktur.Bunlara gerekirse, sohbetimizinak›fl› içinde de¤iniriz, ama biz ülkemizdekiislamc› ak›mlar› esas olarakdevam edelim.Özlem: Geçmeden “islamc›-l›k”tan ne anl›yoruz, neyi kastediyoruz?K›saca de¤insek...Kemal: Evet do¤ru, bu ayr›m›koymak iyi olacak. Mesela ülkemizdetarikatlar her zaman var. Amaülkemizde islamc›l›¤›n geliflimi tarikatlarlaözdefllefltirilemez. Müslümanbir kitlenin varl›¤› da de¤il eleald›¤›m›z. Bu da her zaman var çünkü.‹slamc›l›ktan kastetti¤imiz, islamc›ideolojinin iktidara ulaflmaarac› olarak kullan›lmas›d›r. Elealacaklar›m›z da bu ideoloji temelindeflu veya bu biçimde iktidar olmahedefi güden örgütlenmelerdir.fiimdi devam edebiliriz san›r›m.Buyur Mazlum.Mazlum: Siyasal bir düflünceveya hareket olarak islamc›l›¤›n kökeniniOsmanl› ‹mparatorlu¤u’nunson dönemine kadar uzatabiliriz.Osmanl› ‹mparatorlu¤u’nun ulusalhareketler sonucu “parçalanma”ylayüzyüze oldu¤u 19. yüzy›l sonlar›nda,imparatorlu¤u birarada tutmakiçin pan-islamizm ideolojisi gelifltirildi.Osmanl›’ya karfl› ulusal savafllar›nönemli bir k›sm› “müslümanolmayan” halklar taraf›ndansürdürülüyordu, en az›ndan müslümannüfusun yaflad›¤› bölgeleri Osmanl›egemenli¤i alt›nda tutabilmekiçin “pan-islamizm” Osmanl› egemens›n›flar›na iyi bir seçenek gibigörülmüfltü. Ancak “pan-islamizm”,Osmanl› ‹mparatorlu¤u’nun I. Paylafl›mSavafl› sonunda da¤›lmas›n›engelleyecek bir etkinli¤e ulaflamad›.Pan-islamizm ve genel olarak islamc›l›kKemalist iktidar dönemindegeri plana itildi. KemalistlerKurtulufl Savafl› döneminde yer yerislami ö¤eleri kullan›p, dini liderlerlegörüflmeler, ittifaklar yapm›flolsalar da, Cumhuriyet sonras› dönemdeyeni kurulan sistem içindeislamc›l›k bir engel olarak görülmüfltür.Bu dönemde bilindi¤i gibi,halifelik kald›r›lm›fl; medrese, tekkeve zaviyeler kapat›lm›fl, tarikatlaryasaklanm›fl, k›l›k-k›yafetten, dilekadar toplumsal yaflam›n kurallar›yeni bafltan düzenlenmifltir. Bunlaryap›l›rken, fleriat isteyen ba¤›ms›zbir islami gücün oluflmas› da engellenmeyeçal›fl›lm›flt›r.Hiç kuflku yok ki, Kemalistler dedini kullanmak amac›yla kendi dinselkurumlar›n› oluflturmufl, halk›ndini inançlar›n›, kendi kontrollerialt›nda iktidarlar›n› güçlendirmekiçin kullanmaktan vazgeçmemifllerdir.Fakat dedi¤im gibi, bu çok öneç›kar›lm›fl bir kullanma de¤ildir, dahaçok denetim alt›nda tutmaya yöneliktir.Bu dönemde Kürt hareketinde,199 Temmuz 2006 / 60