kırklareli il çevre durum raporu - çevresel etki değerlendirme ...

C.4.1.2. Toprak Üzerine EtkisiHava kirletici parametrelerden azotlu ve sülfürlü bileşikler yağmur sayesinde asit yağmurları toprağakarışmaktadır. Bölgede yoğun bir sanayileşmenin varlığı ile tarımsal amaçlı arazilerin bu sanayi bölgelerineyakınlığı, bu etkinin bölgede görüldüğünü göstermektedir.Atmosfer kirliliğinin bir sonucu olan asit yağmurlarının etkisiyle topraklar asitleşmekte ve bitki örtüsü tahripolmaktadır. Ayrıca, emisyonlar içerisinde yer alan partikül maddeler içerisinde bulunan Cu (bakır), Zn (çinko), Fe(Demir), Cd (kadmiyum) gibi ağır metaller toprak ve bitki üzerinde yığılmaktadır. Asit yağmurların etkisiyle detoprak pH'ının önemli ölçüde değişmesine yol açmaktadır. Sanayinin yoğun olduğu yerlerde ve hâkim rüzgaryönündeki tarlalarda, asit yağmurları sonucu, toprak suyunun asitleşmesi, bakterilerin faaliyetlerini yavaşlatmaktaveya onları yok etmektedir. Böylece ayrışma yavaşlamakta asit ürünler ortaya çıkmaktadır. Dolayısı ile besinmaddeleri toprağa ulaşamamaktadır. Tozlarda toprak kirlenmesine neden olmaktadır. Bunlar kuru havalarda yağışsuyu ile toprağın derinliklerine taşındığından toprağın derinlemesine kirlenmesine yol açarlar. Ayrıca toprakgözeneklerinin tıkanmasına, geçirgenliğin azalmasına neden olmaktadır.C.4.1.3. Flora Fauna Üzerine EtkileriKükürtdioksit bitkiler üzerinde öldürücü etkiye sahiptir. Hava kirliliği tarım bitkileri kadar orman ağaçlarıiçinde öldürücü etkiler yapmakta ve odun kalitesini olumsuz yönde değiştirebilmektedir. Özellikle ibreli türlerdeözümlemenin yavaşlaması sonucu yıllık halkalar daralmakta ve odun üretimi azalmaktadır.Hava kirliliğinin flora ve fauna üzerine yaptığı bir diğer olumsuz kaynakta tozların genellikle yaprakyüzeylerinde birikirler ve güneş ışınlarını yansıttıkları için fotosentez olayını geriletirler. Bitkilerde yaprakyüzeyindeki solunum gözeneklerinin (stoma) kapakçıklarının çevresine yerleşerek onların çalışmasını önlerler.Hava kuruduğunda (öğle vakti) kapanamayan kapakçıklardan terleme devam eder ve aşırı su kaybından(kuraklık etkisi) zarar görür ve kurur.Nemli ve ıslak durumda (sis-çiğ-kırağı ile) yaprak yüzeyine biriken tozlar kimyasal özellikleri ile de (asitetkisi gibi) yaprak yüzeyine zarar verirler. Asit sis-çiğ ve kırağı buharlaştıklarında içerdikleri asit yaprakyüzeyinde kalır ve sarı noktalar şeklinde asit yanıklarına sebep olur. Asit yağmurlardan yüksek rakımda bulunanormanlık alanların, daha alçakta bulunanlara oranla çok daha fazla zarar gördüğünü belirlemiştir. Bu durum, burakımlarda sis olgusunun çok daha fazla olmasına bağlanmaktadır. Bilindiği gibi sis, tam anlamı ile sumolekülünün gaz hali değil, daha çok küçük damlacık topluluğudur. Asit yağmurların etkisini oluşturan nitrik vesülfırik asit ise su ortamında çok çözündüğünden, bu seviyelerde daha fazla asit yağmuru düşmektedir.Asit yağmurlarının çam ağaçları üzerindeki etkisi, diğer orman florasına göre daha da olumsuzdur. Buolumsuzluk asiditeyi oluşturan asitlerden biri olan nitrik asitten ileri gelmektedir. Sebzelerde, gerek SO 2 vegerekse NO 2 den en fazla zarar gören kültür bitkileridir. Atmosfer kirliliği oluşturan SO 2 gazının çevredeki doğalflora üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ve toprağın asitleşmesine yol açarak toprakta bulunan mikroorganizmaaktivitesini düşürdüğünü bilinmektedir. Bunun dışında bütün bitkiler asit ve gaz haldeki hava kirliliği parametreleriile parçacık halindeki kirlilik unsurları stomatları kapatarak özümlemeyi azaltmaktadır. Bu durum baştanarenciye bitkileri olmak üzere birçok meyve bitkisinde olumsuz etki yapmaktadır. Parçacık halindeki atıklartanecik, duman, islilik, toz ve uçucu kül özelliklerine göre de farklılaşmaktadırlar.Hayvanlar da diğer canlılar gibi hava kirliliğinden etkilenmektedir. Bu kirlik, kirlilik parametrelerinin sağlıküzerindeki direkt etkilerinden ve otlak veya rasyonları üzerindeki indirekt etkilerden kynaklanmaktadır. Özellikleatmosfere HF ve SİF 4 türünden emisyon yapan çevrelerde hayvanlarda sıklıkla görülen florosis hastalığı havakirliliğinin dolaylı etkilerindendir.C.4.1.4. İnsan Sağlığı Üzerine EtkileriHavadaki kirletici gazlardan karbonmonoksit renksiz, kokusuz ve zehirli ve ölümcül bir gazdır. Kükürtlü veazotlu hava kirleticileri ise insan sağlığını olumsuz yönde etkilemekte, farenjit, astım, bronşit gibi solunum yollarıenfeksiyonlarına yol açabilmekte, maruz kalma süresine göre de insandaki etkileri artmaktadır.C.4. 2. Yapay Çevreye EtkileriAsit yağmurları korozif özellik taşıdıkları için bölgedeki yapay çevrede aşındırıcı etki göstermektedir.- 25 -