Yazar emekli olur mu?

More documents

Recommendations

Info

KÝ TAP ZAMANIGERLMSokan garip ruhuPolisiye edebiyatnn dünyaca ünlü ismi Ruth Rendell’in dilimizdekison roman Portobello Soka, yazarn önceki kitaplarndan birazfarkl. Yazar, polisiye olay kurguya dâhil etmeden, ‘insan ruhununkaranlk köelerine dair’ salam ve duru bir roman kaleme alm.PORTOBELLO SOKAI, RUTH RENDELL, ÇEV.: LALE AKALIN, DOAN KTAP, 256 SAYFA, 20 TL7 OCAK 2013 PA ZAR TE SÝLovecraft’la deliliin dalarndaHikâyesine “Eer mantksz ve inanlmaz gözüken eyleri çkaracakolsaydm, geriye hiçbir ey kalmazd.” diye balayankorku yazar H. P. Lovecraft’n kült eseri Deliliin Dalarndagizem ve korku merakllarna hitap ediyor.DELLN DALARINDA, H. P. LOVECRAFT, ÇEV.: BARI EMRE ALKIM, THAK YAYINLARI, 136 SAYFA, 16 TLRYAVUZ ULUTÜRKuth Rendell, gerek ‘katilkim’ türünden DedektifWexford polisiyeleri,gerek ustas ve öncüsü olduu‘psikolojik gerilim’ türünden eserleri ilengiliz polisiyesinin, hatta polisiye edebiyatnnönemli isimlerinden. Rendell,Barbara Vinn müstearyla da romanlarkaleme almt. Bu kitaplarnda herne kadar psikoloji ar bassa da Rendell,polisiyenin olmazsa olmazlar katil,cinayet ve dedektif üçlüsünden pekvazgeçmedi. Bunun da en güzel delili,1976 ve1986’da Ruth Rendell olarakald Altn Hançer Ödülü’nü 1987 ve1991’de de Barbara Vinn romanlarylada kazanm olmas.Rendell’n romanlarn üç bölümdeincelemek mümkün. lki, bata dasöylediimiz Dedektif Wexford dizisi.Bir de bunun dnda kalan ‘dier’polisiyeleri ile Barbara Vinn adylayazd psikolojik gerilim romanlarvar. 23 kitaplk Wexford dizisininbugüne kadar alts Doan Kitap tarafndanyaymland. Yaynevi en songeçtiimiz yl yazarn bu diziden KutudakiCanavar (The Monster in theBox-2009) adl romann okura sunmutu.Rendell’n Türkçeye kazandrlanson kitab Portobello Soka (Portobello-2008)yazarn ‘dier’ kitaplararasnda konumlanyor.FARKLI BR POLSYERendell, kitaplarnn bazsnda polisiyekurguyu romann ilerleyen sayfalarnaertelemeyi sever. Bir DedektifWexford öyküsü olan Parola: Mandarinböyle bir kitap mesela. Rendell’n ‘katilkim’ türünden kitaplar arasnda yeralan bu romanda, polisiye olay ancakromann ikinci bölümünde balar. PortobelloSoka’n okurken de benzer biralg okurun peini hiç brakmyor. Romannbölümleri ilerledikçe, ister istemezmeraklanyor okur, fakat bu ‘merakve muamma’ bir ‘katil kim’den ötepolisiye vakann bizzat varl, dahadorusu yokluuyla ilgili. Çünkü romandane bir dedektif var ne de katil.Haliyle soruturma da yok, çözülmeyeçallan bir cinayet de… Haklolarak kitab, Rendell’n polisiyeleriyleayn yere oturtmak zorlayor. Yazar,Wexford öyküleri dnda baka kitaplaryazmasnn nedenini öyle açklam:“Eer devaml dedektif romanlaryazarsanz, bir süre sonra içinde oynamaimkân çok kstl olan bir emayabalanp kalma tehlikesiyle karla-rsnz. Benim baka kitaplar yazmamnnedeni budur.”Evet, yazar, daha önceki kitaplarndaolduu gibi polisiye bir kurguya yada muammaya yer vermiyor PortobelloSoka’nda. Ama ustaca anlatt, insanaözgü kark ruh hallerini yine ustacakullanyor. Rendell, sokan fotorafnçekerken, karakterlerini de olabildiinceçeitlendiriyor. Tpk Wexfordpolisiyelerinde olduu gibi karakterlerininpsikolojisini dikkatle inceliyorve yava yava örüyor kurguyu. Ksacasöylemek gerekirse yazar, PortobelloSoka’nda polisiye olay kurguyadâhil etmeden, ‘insan ruhunun karanlkköelerine dair’ salam ve duru birroman ortaya çkarm.BAIMLI, ZOFREN VE HIRSIZ…Romann ana karakterleri üç erkek.lki, Londra’nn batsndaki antikadükkânlar, sahaar, bitpazaryla ünlüsemti Portobello’da yaayan EugeneWren adl bir sanat galerisi sahibi. Fakatkilolar ile ba dertte. Kilolarndankurtulmann yollarn ararken bir anda‘baml’ oluveriyor. Hem de zayamakamacyla yemeye balad ekerilavesiz ama bol katk maddeli okoporadl minik ekerlerin… Dier karakterbir ‘izofren’. Joel, Portobello’dabir evde yalnz yayor. Anne ve babasvar ama tpk Barbara Vinn romanlarndacinayetin kökeninin katilin gizlikalm geçmiinde sakl olmas gibi,onun da hikâyesi geçmiinde sakl.Üçüncü karakter ise ‘hrsz’. Mahalleninaylak genci Lance, dini bütün fakateski hrsz Gib Enite’nin evinde kalyor.Kitabn hikâyesi ite bu üç ana karakteretrafnda ekilleniyor. Evininyaknlarnda, yolda bir miktar para bulanEugene Wren, paray polise teslimetmek yerine baka bir yönteme bavurur.Pazar ile olduu kadar ödüllükedi ilanlar ile mehur olan sokak direklerinebir ilan asacaktr. Paray, sokakortasnda kalp krizi geçiren Joeldüürmütür. lan görüp talip olan iseLance olur. Tek yapmas gereken parannmiktarn doru tahmin etmektir.landa yazan numaray arar. Eugeneona eve gelmesini söyler. Lance,buna daha çok sevinir; çünkü paraytahmin edemese bile, hrszlk içgüdüsüile kilitli kaplar, demirsiz pencereleri,ksaca etraf kontrol edebilecektir.Ve olaylar bundan sonra balar…KTEMEL KARATAorku, insann zrh saylabilecekbir duygu,hayvanlarn birçoundaise ayn nitelikte bir içgüdüdür. nsanzihninin koruyucu bir duygusudurkorku. Onun olmad yerde cesaretinve kahramanln baladn düünmekbüyük bir yanlgdr. Çünkü çoukez kahramanlar var eden, cüreti vecesareti douran da aslnda korkudur.Korkularn çounun gerçek d olduunuvarsayarsak, korku edebiyatbu yönüyle de korku duygusuyla paralelilerler, çoun fantastiktir. Türkiyeokurunun pek çounun tanmadHoward Philips Lovecraft, dünya korkuedebiyatnda kendine özgü üslubukadar yaantsyla da önemli yer tutar.Yazdklarnn gerçekçi etkisiylede efsaneleen hayat, okurlarnnbir nevi “hayran” ya da “tutkun”adönümesine neden olmutur. Dahaalt yandayken “tanrlar” gördüüneinanlan yazarn vücut ssn bulunduuortama göre deitirebilmeözellii onu sra d yapan olaylardanbiridir. Kimi aratrmaclara göre psikolojikzayklar olan Lovecraft’nhezeyan dolu bir iç dünyayla m ya-adnn yoksa bu duyguyu iyi tanmasndandolay, korkuyu edebiyattakullanmakta özel bir yetenee misahip olduunun yantn vermek kolaydeildir. Üniversite bitiremeyi-i, bu tür giriimlerin sinir krizleri vepsikolojik sorunlarla sonuçland bilinmektedir.Dean Koontz ve StephanKing gibi korku yazarlarnn üstadolduu tartmaszdr.BLM KULLANARAK KORKULARI KAIDIBa tl i nanç la r nn i çe ri i ni bi lim selke ier le ba la ma s n bi len tek ki-inin Lo vec raft olduu söylenmise,bu dorudur. Yazarn baarsnnen önemli unsuru gerçeklie çokyakn, teknik bir konuyu kullanarakdaha sonra okuru bekleyen gerçeküstükorku dünyasn bir anlamda gerçeinüzerine ina etmesidir. Kült kitabsaylabilecek Deliliin Dalarnda,bu yeteneini ve ustal ortaya koyanönemli eserdir. Özellikle Edgar AllenPoe’da görülen bu artc yeteneintemeli mükemmel ayrnt analizi vebu sayede yalancl sezilemeyen derinlemesinetasvirdir. Bir bilimsel keifgemisinin kusursuz tasviri, kefe çkarkenyaplanlarn gerçekle örtümesi,ayrntlardaki gerçek izi… Bu kadargerçein, gerçekçiliin ardndan, devamndafantazya olduu iddia edilebilecekhiçbir olay yoktur artk okurundimanda. Ne olduysa gerçektir; neyaandysa yaanmas her an muhtemeldir…te korku edebiyatnn ba-ars da okuru böyle bir auraya sokupsokamamak meselesidir. Gerçektendeliliin dalarnda gezen H. P. Lovecraft,yeni gelitirilen bir kaya delgiaracyla kutuptan toprak numunesialmak ve bilimsel çalmalar yapmakiçin bir keif gemisine bindiimizedaha ilk sayfadan ikna etmitir bizi.HAYAL GÜCÜNÜN BAARISIModern insann, tanmlan(a)mayanakar hissettii duygunun temeldekorku olduunu, birçok düünce vedavrann bu korku üzerinden gelitiiniiyi bilen Lovecraft, korku eserlerinikendi kurduu mitler etrafndaörer. Anlatt hikâyenin referansçou kez, dünyada yaamdan sözedilmeyen yüz binlerce yl öncesindeyaayan Yüce Eskiler mitidir. Eskilerve Cthulhu mitosu, kendi geçmii,yaradl, kendinden öncesiyle ilgilibilgilerden bir türlü tatmin olmayan,hep daha gizemli, açklanamaz teorilerarayan insan avutmaya yönelikefsanelerle doludur. Lovecraft, eserlerindegüncel ve bilimsel bir meseleyikullanarak bu mitoslarn gerçekli-ini baaryla kurgular. Evrensel kötülüüngücünü eytann cennettenkovulmasyla ilikilendiren CthulhuMiti, H. P. Lovecraft’ gizemi ve korkununküresel yazar yapan temelunsurdur. Yazar, bilinen çalarn çoköncesinde Antarktika’daki bir medeniyetten,onun uzaydan gelen kurucularndan,su altnda ve karada yaayanbireylerinden ve bunlar anlatangizemli kitap Necronomicon’dan sözeden kurgularnda özellikle akl almaztasvirleriyle gizemi ve korkuyuyaatmay baarr. Onu birçok korkuyazarndan ayran özellii ise, gerilim,gizem ve korku dolu hikâyelerini“meer o korkutucu ses yan dairedeçalan bozuk bir elektrik süpürgesisesiymi” gibi mantkl açklamalarabalamamasdr. Lovecraft, doal olmayanolaylarla gelien hikâyelerinbu tür mantkl sonuçlara balanmasnn,hikâyenin yazar tarafndan kymolduuna inanr. Deliliin Dalarnda,bu tür korkularn merakllariçin iyi bir gece kitab olacaktr.28
KÝ TAP ZAMANIÖYKÜDeniz kokan hikâyelerCan Göknil, öykü kitab Deniz Kokusu’nda hayatta görmezden geldi-imiz, belki de hiç göremediimiz güzellikleri fark etmeye davetediyor okuru. Kâh Anadolu’dan scack bir hikâyenin içine alyor, kâheski bir defterle, hayatla olan balarmz sorguluyor…DENZ KOKUSU, CAN GÖKNL, CAN YAYINLARI, 88 SAYFA, 8 TLBASLIHANKÖEKOLUaz anlar, be duyu organnnvazifesi birbirine karr.Anszn gördüümüzeski bir dost hayatmzn pek çok annadokunuverir mesela. Ya da aldmzbir koku çok ey fsldar kulamza. Denizkokusu da böyledir. Kâh hrçn okyanusdalgalarndan gelen tela, kâh uçsuzbucaksz ummanlarn huzurunu getirir.Ama çoklar için özlemdir deniz mavisinisolumak. Özünde, suyun sandan gelengüzellikler vardr. Kiminde hasret kalnanehirle buluma, kiminde yenilenbir balk ekmein hatras sakldr. Ksacas,hayatn güzel, renkli yüzünü gösterecekderin anlamlar tar deniz. Doannher köesinde olduu gibi…Günümüz çada ressamlarndan,ayn zamanda çocuk kitaplar yazar CanGöknil, son öykü kitab Deniz Kokusu’ndaite bu ruhtan besleniyor. Hayatta görmezdengeldiimiz, belki de hiç göremediimizpek çok detay fark etmeye davetediyor okuru. Nasl m? Yaamn sevimliyanlarna vurgu yapyor ve meseleninbiraz da onu görebilmekte olduunuön plana çkaryor. Bunu yaparken yalnzcahayatn içinden kanl canl karakterlerleilerlemiyor yolunda. Denizin derinliklerindençkarlm bir heykel ya dasayfalar tükendikçe garip kalan bir defterdile geliyor hikâyelerinde zaman zaman.Karalandkça kaybolma korkusunagark olan, buna ramen sayfalar doldukça“Belki bir gün bende kitap olur, kar-mdaki kütüphanede yerimi alrm” diyeCan Göknilumut tayan eski bir defter (“Kât Kayklar”).O satrlar okurken akllarda usoru iareti beliriyor: Miadn dolduranbir kât parças dahi umudunu yitirmezken,insan olarak yaamdan soumakniye? Sorunun cevabn da yine eserdekibaka bir öyküde buluyor okur: “SahilLokantalar”. Büyük aclar yaam,küçük yata annesiz kalm ama hayatntüm debdebelerini atlatm Muharremile Sultan’n yaadklar, Anadolu’nunbarndan kopup gelen, umut dolu birhikâye olup kalyor zihinlerde. Anadolukadnnn fedakârlna da vurgu yaplanöyküdeki ayn hava Kukonmaz Çiftli-i hikâyesinde de esiyor. Çiftliin ilerinebakan Adem ile Emine’nin hikâyesinde,Anadolu kadnna dair geni betimlemelereyer veriliyor. Zihinlerde gözü tok, çalkan,fedakâr bir kadn kalyor…14 ksa öyküden oluan kitabn merkezindedoa var. Esere ismini de verendeniz metaforu öykülerin birçoundakullanlm. Özellikle son dört öyküde(“Kat Kayklar”, “Daidala’da GecelerPembe-Mor”, “Muhabbet Tlsm”,“Sral Koy”) bu etki daha net görülüyor.Yazar çok sevdii deniz temasn dahaönce de “Deniz Masal” isimli çocuk kitabndakullanm, çocuklara deniz canllarnmasals bir dille anlatmt. Göknil,1974’ten bu yana kaleme ald çocuk kitaplarylabu alanda uluslararas pek çoködülün sahibi. Ayrca ABD’de resim eitimialan, eserleri yurt içi ve dnda onlarcakiisel ve karma sergide yer alanönemli çada ressamlarmzdan biri.Göknil’in çocuk kitaplar yazarl ve ressamyönü öykücülüünde de dikkati çekiyor.Anlatmdaki sadelik, kullanlan yalndil ve bir kürei “hilal azl, ince belli”sözleriyle ifade eden naif betimlemelerindebu etki okunuyor. Ayrca sanatçnnçizimlerindeki masals hava, öykülerindekarmza çkan betimlemelerle daha birbelirginleiyor ve anlam kazanyor...Kitabn tantm cümlesi aslnda eseriçok güzel anlatyor: “O gün denizin ruhuylabulutuk gibi gelmiti bana. Biliyordumzaten eninde sonunda yolumuza çkacan,düündüüm gibi de oldu. Onukarmda görünce içimdeki sevgi öylesinebüyüdü ki, tayamadm, denize akt.Hani bazen yüreinize çok sevgi dolarsaiçinize smayp taar ya, ite öyle...”7 OCAK 2013 PA ZAR TE SÝYerdeniz corafyasnda…J.R.R. Tolkien ile birliktefantastik edebiyatnönde gelen isimlerindenABD’li yazar UrsulaK. Le Guin’in YerdenizÖyküleri, yllar evvel tek cilt olarakTürkçede yaymlanmt. 30. yln kutlayanMetis Yaynlar, fantastik edebiyatnbu alt ciltlik klasik eserini, tek cilthalinde özel bir baskyla yeniden okurasundu. Ursula Le Guin’in hayal gücünübir kez daha klavuz edinip YerdenizTakmadalar’nda yeniden gezintiye çkmakisteyenler için iyi bir frsat.lk gün ne zaman balad?Fransz yazar MarcLevy’nin Türkçedeki macerasnnyaklak 10 yllkbir mazisi var. Londra’dayaayan yazar, son iki kitablk Gün ve lk Gece’de birbirine sevdaliki bilim adamnn hayatn anlatyor.15 yl sonra yeniden karlaan Keirave Adrian, yollar ayrldktan sonrakendilerini bilime verir. Fakat bu beklenmedikkarlama, ak tekrar ikisininortasna yerletirir; bilimi de hemenardndan. Çünkü biri, ‘ilk insan’ dieride ‘ilk gece’yi aratrmaktadr.Nazara gelmeden...YERDENZ, URSULA K. LE GUIN, METSYAYINLARI, 944 SAYFA, 80 TLLK GÜN, MARC LEVY, ÇEV.: AYKUT DERMAN,CAN YAYINLARI, , 424 SAYFA, 29 TLNAZAR, REHA ÇAMUROLU, EVERESTYAYINLARI, 195 SAYFA, 13.,50 TLsmail, Yeniçeri ve SultanSelahaddin El-Kürdiromanlaryla dikkat çekenReha Çamurolu,son kitab Nazar’da tarihinbaka corafyalarnda geziniyor.Yazar, büyücülük ve nazar üzerindenkadnlarn tarih boyunca ya-ad trajediye odaklanyor. Ortaçaengizisyonu cadlar ve kadnlarnyer ald erken modern Avrupacorafyasnda günümüze de göndermeleryapan öykü anlatyor.Freud’un izinde sinemaSNEMA VE PSKANALZ, DER.: ÖZDEN TERBA,STANBUL BLG ÜNV. YAY., 120 SAYFA, 15 TLSinema ve psikanaliz, garipbir ekilde, ayn yl ‘domu’iki disiplin olarak birbirindençok istifade etti. Buiki disiplinin ülkemizdekietkileimi üzerine odaklanan Sinema ve Psikanaliz,psikanalistler ve sinema izleyicilerininkatlmlaryla 2010-2011 yllarnda yaplan“Sinema Akamlar” etkinliine dayanyor.Sinemaya ve uygulamal psikanalizinsinema alanndaki çalmalarna ilgi duyanherkesin ilgisini çekecek derleme eserde,psikanalizin temel konu balklar, sinemadanörneklerle birlikte deerlendiriliyor.Tarih felsefesi yazlar yenidenTARH FELSEFES YAZILARI, AHN UÇAR, ULEYAYINLARI, 285 SAYFA, 12 TLProf. Dr. ahin Uçar’n1995’te yaymlanan ve bugünekadar üç bask yapanTarih Felsefesi Sohbetleri,ule Yaynlar tarafndanTarih Felsefesi Yazlar adyla yeniden basld.Kitapta, tarihî yorumlarn önemindenyeni dünya düzenine, Fransz htilali’ndentarihî metot ve metodolojiye kadar pek çokbalk yer alyor. Fakat kitap önceki basklaragöre biraz küçülmü. Çünkü kitapta yeralan “Kültür, Teknoloji ve Sanat Yazlar”bölümü ayr bir kitap olarak yaymlandiçin bu kitaptan çkarlm.29nançla ekillenen evrenEVREN TASAVVURU, AYHAN BIÇAK, DERGÂHYAYINLARI, 384 SAYFA, 34 TLEvren Tasavvuru, 2004 ve2005 yllarnda Tarih Dü-üncesi üst bal ile yaymlanandört eserden beslenenbir çalma. Aradan geçensüre içinde yeni soru ve görülerle gelitirileneserde, en az iki bin yl öncesindekiinançlardan hareketle evren tasavvurununnasl olutuu inceleniyor. Evren tasavvurununyaps ve içerii, toplayc-avc topluluklarnözellikleri, neolitik devrimle gerçekletirilenkültürel unsurlar ile Sümer, Msr, Yahudi,Hint ve Çin gibi ilk medeniyetler gözönünde bulundurularak temellendiriliyor.Tarihin ünlü mektuplarTARHMZDEK MUHTEEM MEKTUPLAR,NECDET BAYRAKTAROLU, HAYAT YAYINLARIMektup ifadesini görünceusta yazarlar arasndayaanan mektuplamalarda akla gelebilir elbette.Fakat Necdet Bayraktarolu,kaybolmaya yüz tutan mektup türüne‘tarihi’ çerçeveden yaklayor. Yazar, Hunmparatorluu’ndan balayarak Selçuklu,Osmanl ve Cumhuriyet döneminde devletadamlarnn yabanc bürokratlarla mektuplamalarnele alyor: Mete Han, Turul Bey,Alparslan, Sultan Sencer, 1. Murat, YldrmBayezid, Fatih Sultan Mehmet, Kanuni, 2.Abdülhamit, Mustafa Kemal Atatürk…
Page 4: KÝ TAP ZAMANIROMANYeni çaa eski f
Page 9 and 10: KÝ TAP ZAMANIROMANTabiatla karde r
Page 11 and 12: KÝ TAP ZAMANIEDEBYATiir sözlü su
Page 13 and 14: KÝ TAP ZAMANIKAPAK7 OCAK 2013 PA Z
Page 15 and 16: KÝ TAP ZAMANIKAPAK7 OCAK 2013 PA Z
Page 18 and 19: KÝ TAP ZAMANIBYOGRAF7 OCAK 2013 PA
Page 20 and 21: KÝ TAP ZAMANIMMAR7 OCAK 2013 PA ZA
Page 22 and 23: KÝ TAP ZAMANIBYOGRAFSerdengeçti y
Page 24 and 25: KÝ TAP ZAMANIROMANBir berberin man
Page 26: KÝ TAP ZAMANIDÜÜNCE-TARHÖzgürl
Page 31 and 32: KÝ TAP ZAMANISNEMAHayatn acsn sine
Page 33 and 34: KÝ TAP ZAMANIDile geliAhmed Yesev

Yazar emekli olur mu?

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?