Yazar emekli olur mu?

KÝ TAP ZAMANIROMANTabiatla karde romancJean Giono’nun Sevincim Eksilmesin Yeter ki adl roman, dierkitaplarnda olduu gibi yazarn doup büyüdüü Provence’nlk Akdeniz ikliminden, mavimsi renginden, modern hayatnkurallaryla henüz bozulmam dokusundan izler tayor.SEVNCN EKSLMESN YETER K, JEAN GIONO, ÇEV.: ORÇUN TÜRKAY, YKY, 388 SAYFA, 26 TL7 OCAK 2013 PA ZAR TE SÝ?BA. ESRA YALAZANaz yazarlar tabiatn gücünüoluturan parçalar,çocuunu merhametlekorumak ister gibi sever. Onlarla çok skkarlamazsnz ama sürprizli cümleleriylebulutuunuzda çocukluunuzunmeyve bahçesini hatrlatan o kokuyuhissedersiniz. Belki ayrntlar hatrlayamazsnzama insann özündeki çekirde-i açp olanca sayetiyle göstermek istergibi fsldadklarnda o tandk hisle ürperirsiniz.Serseri bulutlar, tutkulu nehirler,kayp yldzlar, boynu bükük koyunlar,erken tomurcuklanan aaçlar, etraflarndagörüp anlamlandrmaya çaltklarher ey insanln büyük hikâyesinianlatr onlara.Varln srrn çözmek ister gibi hayretedasyla tabiat, nesneleri, insan vedünyay izleyen bu türden ‘anlatclarn’amanlar gibi dokunduklar canllariyiletirdiklerine inanyorum. Jean Gionobence onlardan biri. Sevincim EksilmesinYeter ki isimli roman elime ald-mda onu tanmyordum. Daha öncebaz kitaplarnn Türkçeye çevrildiini debilmiyordum. Ailesinin çoban olduunu,Provence’de büyüdüünü, genç yataokuldan ayrlmak zorunda kaldn, 1.Dünya savanda cephede sa kalanlardanbiri olduunu ve daha sonra savanvahetini Le Grand Trupeau (Büyük Sürü1934) adl romannda anlattn bu vesileyleörenmi oldum. Deneme, hikâye,senaryo, mektup, roman gibi farkl türlerdeeserler üreten Giono’nun edebiyatylailk kez karlaacak olanlar dier kitaplarnda merak edeceklerdir.Sevincim Eksilmesin Yeter ki de dierromanlarnda olduu gibi yazarn doupbüyüdüü Provence’n lk Akdeniz ikliminden,mavimsi renginden, modernhayatn kurallaryla henüz bozulmamdokusundan izler tayor. Gremone yaylasndabirkaç aileyle birlikte sradan ve‘skc’ bir hayat süren Jourdan ve karsMartha’nn hayat bir airin ziyaretiylebüsbütün deiir. Bobi tabiatn diriltenyaam gücüyle insann hayatta kalmaçabasn, umudu sözcüklerin sihriyleve bambaka bir bakla yeniden ve enbatan anlatacaktr onlara.Giono bir 19. yüzyl romancsna yakano asil kyafeti bu kitapta o kadarsoylu bir tavrla tayor ki, yazld dönemin,corafyann sakin ruhuna teslim olmakistiyorsunuz. Tabiat incelikli bir dilletasvir ettii bölümler, insann ‘basitli-ini’ çarpc cümlelerle göstermesi kimi9zaman hikâyenin biraz önüne geçiyorama romann dengesini bozmuyor.air Bobi, ‘köylülerin’ anlalmamaktanksmen honut; onlara ‘görünmeyenmucizeleri’ kendi baklaryla kibirdenuzak bir sadelikle anlatmas teknikolarak da iini kolaylatryor sanki:“Ama genelde insanlarn düünmediieylerden, küçük hanm, ancak yapayalnzkaldklarnda düündükleri eylerden,neler istedim bir bilseniz. Demekistediim örnein yldzlardan, aaçlardanküçük hayvanlardan, küçücük, parmamnucunda saatlerce dolaabilecekdenli küçük hayvanlardan… Anladnzm? Çiçeklerden, yörelerden, o yörelerinüstünde varolan her eyden… Diyece-im, her eyden, bir tek insanlardan istemedim;çünkü kii yeryüzünün geri kalanylakonumay alkanlk edindi mi,sesi gitgide anlalmaz oluyor”.TABATIN KADM DLRomann en baskn kahraman Bobi’ninsesi ilk bakta insana biraz yabanl gibitnlasa da bütünüyle insann varlnefkatle, sevinçle, bazen fena halde kederlekuatan bir iç ses. Giono’nun tabiatatutkusu bilei kuvvetli, hayal gücüzengin bir ressamn frçasyla konumayabaladnda, tabiatn kadim dilini‘kalp bilgisine’ tercüme ediine hayranlkduyuyorsunuz. Günün farkl saatlerindeaaçlarn üzerine düen rengârenk klar,ormann yeil aydnln görüyor,reçinenin, hu urubunun, demli hlamurkokusunu derin derin içinize çekerkenlaciverdi gök kubbeye saçlm yldztozlarn seyre dalyorsunuz.Yelleri konuturan, geyikleri gülümseten,akaaçlar alatan, kadnlarn ifrelidilini nes hikayelerle anlatan romannismi Türkçeye çevrildiinde basit birark ad gibi tnlyor. Aldanmayn sakn,Sevincim Eksilmesin Yeter ki, insann, tabiatnönünde saygyla eilirken edebiyathazzn doruklara çkaran bir roman. Anlatcsnnsöyledii gibi bu kitab okurken,insan yaam tümüyle kafasndacanlandrabiliyor. Bir karnca sürüsününhrtsndan insann deimeyen kadimduygularnn edebiyattaki yansmasnauzanan müthi bir yolculua hazr msnz?Bakn geyiinin gözlerini nasl anlatyor:“Bakn gözleri tomurcuklarla aynrenkte, bakn bizim baklarmz yabanleylerle karan karanlkta hiçbir ie yaramazoluyor, gözkapaklarmzn üstündeyalnzca ölü talar var sanki, çünkümevsimlerin sevincini, saf incelii yitirmiiz.Bakn gözleri nasl da l l”.Ortadoğu’da isyanların ve iç savaşa doğru gidenayaklanmaların yaşandığı bir dönem... Diktatörlerdevriliyor, rejimler yıkılıyor, sınırlar değişiyor.Yanı başımızda, Süleymaniye, Erbil ve Duhok’uçevreleyen topraklarda Kürdistan, federasyondanbağımsızlığa giden yolda ilerliyor. Peki, biz bugelişmelerden ne kadar haberdarız?TRT Türk Erbil temsilcisi Simla Yerlikaya’nın kalemealdığı Yeni Komşumuz Kürdistan “sınır ötesi”ndene olup bittiğini anlamak isteyenler için en güncelbaşvuru kaynağı.E-kitap versiyonu iKitap.com’da iyi ki kitaplar var...timas.com.tr facebook.com/timasyayingrubu twitter.com/timasyayingrubu