HAZAR WORLD - SAYI 39 - ŞUBAT 2016

ANALİZ
KANLI OCAK
korumak, “aşırı milliyetçiler” tarafından iktidarın zorla
ele geçirilmesine engel olmak amacıyla yönlendirilmişti.
Fakat gerçek söylendiği gibi değildi. Sovyet yönetiminin
“delilleri”, farzımuhal, gerçeğe yakın olsa bile, Bakü’ye
tepeden tırnağa silahlandırılmış askeri birlik göndermeye
gerek yoktu. Zira o dönemde burada ordunun 11.500 askeri,
Savunma Bakanlığı’na bağlı Bakü garnizonunun çok sayıda
askeri birliği ve hava kuvvetleri vardı. 4. ordunun komuta
merkezi de Bakü’de bulunuyordu.
Tüm bunlara rağmen, 19 Ocak 1990 tarihinde Mihail
Gorbaçov S.S.C.B. Anayasası’nın 71. maddesini açık
bir şekilde ihlal ederek, 20 Ocak’tan itibaren Bakü’de
olağanüstü hal ilan edilmesi hakkındaki kararı imzaladı.
Ancak, S.S.C.B. Devlet Güvenliği Komitesi’nin Alfa
Grubu, 19 Ocak saat 19:27’de Azerbaycan televizyonunun
enerji santralini patlattı ve ülkede televizyon yayınları
durduruldu. Geceleyin, askeri birliklerin olağanüstü hal
ilan edildiğinden habersiz olduğu sırada şehre girdi ve halkı
katletti. Gorbaçov’un kararı yürürlüğe girene kadar, yani
20 Ocak saat 00:00’a kadar 9 kişi öldürülmüştü. Bakü’de
olağanüstü hal ilan edildiğine dair bilgi ise halka ancak
20 Ocak sabahı saat 07:00’de ulusal radyo aracılığıyla
bildirildi. O zamana kadar öldürülenlerin sayısı 100’e
ulaşmıştı. Halbuki, Gorbaçov’un Azerbaycan’a atamış
olduğu üst düzey temsilciler Bakü’de olağanüstü hal ilan
edilmeyeceğini beyan ediyorlardı. İşte, yüzlerce insanın
ölümüne neden olduktan sonra Nobel Barış Ödülü’nü alan
Mihail Gorbaçov başta olmak üzere Sovyet İmparatorluğu
yönetimi acımasızca bir katliam gerçekleştirmişti.
havasına bürünmüştü. Ülke genelinde ise 3 gün yas ilan
edilmişti. Azerbaycan’ın tüm bölgelerinde ve Bakü’de
izdihamlara sahne olan matem mitingleri yapılıyordu.
Bakü’de yapılan matem töreninde bir milyondan fazla
insan bulunuyordu. Bu, Azerbaycan halkının hak, adalet,
demokrasi ve bağımsızlık uğruna mücadele azmini
gösteriyordu.
20. yüzyılda Azerbaycan halkı 1918 ve 1991 yıllarında
olmak üzere iki kez bağımsızlığını kazandı. Hem 1918 hem
de 1991’de bağımsızlığın ilan edilmesinden önce Rusya
Ermenilerle işbirliği yaparak Azerbaycan halkına karşı
soykırım yaptı ki, bununla Azerbaycan’ın bağımsızlığına
engel olmak amaçlanıyordu. 28 Mayıs 1918 istiklaline
giden yol Mart 1918 soykırımından, 1991 yılındaki istiklalin
yeniden yapılanmasına giden yol ise 20 Ocak 1990’daki
Kanlı Ocak faciasından geçti. Her ikisinde de halkımız
çok sayıda masum kurban verse de, bu faciaları halkımıza
yaşatan güçler amaçlarına ulaşamadılar ve Azerbaycan’ın
BAŞKENT BAKÜ MATEM HAVASINA BÜRÜNDÜ
Tanklar, zırhlı araçlar Bakü sokaklarında karşılarına
çıkan her şeyi eziyor, askerler her tarafa amansızca kurşun
yağdırıyorlardı. İnsanlar sadece sokaklarda değil, otobüsle
seyahat ederken ya da kendi evlerinde oturdukları yerden
bile kurşunlara hedef oluyorlardı. Yaralıları almaya gelen
ambulanslara ve sağlık çalışanlarına da ateş açıyorlardı.
Birkaç gün içinde 137 kişi öldürüldü, 744 kişi yaralandı, 841
kişi haksız yere hapse mahkum edildi.
Bakü’de olağanüstü hal uygulanmasına rağmen, birçok
insanın katledildiği olayların ardından 22 Ocak’ta
Azerbaycan halkı şehitleri ile vedalaştı. Başkent matem
40
ŞUBAT 2016 SAYI 39