HAZAR WORLD - SAYI 39 - ŞUBAT 2016
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ABD Ukrayna<br />
Fransa<br />
TÜRKİYE-KAZAKİSTAN DIŞ TİCARETİ<br />
15000<br />
KAZAKISTAN İTHALATTA İLK 10 ÜLKE (MILYON $)<br />
12500<br />
10000<br />
7500<br />
5000<br />
2500<br />
0<br />
Rusya<br />
Çin<br />
Almanya<br />
Kaynak: Trademap.org<br />
Kore<br />
İtalya<br />
Türkiye<br />
Özbekistan<br />
milyar dolar, Çin ise 7,4 milyar dolar ihracat gerçekleştirerek<br />
ülkenin yaptığı toplam ithalattan %50’nin üstünde pay aldılar.<br />
2010 yılında Rusya ve Çin’in Kazakistan’ın toplam ithalatından<br />
aldığı payın %<strong>39</strong> olduğu dikkate alındığında Türkiye’ye kıyasla<br />
iki ülkenin Kazakistan’ın ekonomik gelişiminden ne kadar<br />
fayda sağladıkları daha iyi anlaşılıyor. Özellikle Rusya, Gümrük<br />
Birliği Anlaşması’nın hayata geçmesiyle birlikte Kazakistan’ın<br />
dış ticaretindeki rolünü önemli ölçüde artırdı. Bu ülkelerin<br />
ardından yine Almanya, ABD ve Ukrayna diğer önemli ticaret<br />
partnerleri olarak ön plana çıkıyor. Dolayısıyla bu rakamlara<br />
bakıldığında Türkiye her ne kadar rakamsal olarak Kazakistan<br />
ile ticari ilişkilerini geliştirmiş olsa da oransal açıdan bakıldığında<br />
aslında durağan ve ciddi şekilde geliştirilmesi gereken bir<br />
seyrin olduğu görülüyor.<br />
KARŞILIKLI YATIRIM İLİŞKİSİNİN GELİŞTİRİLMESİ GEREKİYOR<br />
Türkiye ile Kazakistan arasındaki ekonomik ilişkilerde diğer<br />
bir konu da karşılıklı yatırımlar. Resmi rakamlara göre<br />
Türkiye’nin Kazakistan’daki yatırımlarının birikimli tutarı 2,5<br />
milyar doların üzerinde. Kazakistan İstatistik Ajansı verilerine<br />
göre Türkiye yabancı sermayeli şirket sayısı açısından Rusya<br />
ve Çin’den sonra Kazakistan’da üçüncü ülke konumunda. Geçtiğimiz<br />
yıllarda Kazakistan’da özellikle inşaat sektöründe çok<br />
önemli projelere imza atan Türk firmaları açısından gıda sanayi,<br />
tarım, finans ve bankacılık, tıbbi hizmetler ve malzemeler,<br />
otomotiv sektörü ve inşaat malzemeleri yeni yatırım alanları<br />
olarak muhakkak dikkate alınmalı.<br />
Türkiye’nin Kazakistan’da yatırımlarını artırması anlamında<br />
bir fırsat olduğu gibi Kazak yatırımlarının Türkiye’ye çekilmesi<br />
anlamında da ciddi bir yol alınması gerektiği görülüyor.<br />
Kazakistan’ın geçtiğimiz 10 yılda Türkiye’ye yaptığı en büyük<br />
Türkiye’nin potansiyel arz eden<br />
sektörlerde Kazak yatırımcılara<br />
yönelik çalışma yapması<br />
önümüzdeki dönemde karşılıklı<br />
yatırımlar anlamında da<br />
ekonomik ilişkilerin gelişmesi<br />
açısından büyük önem arz ediyor.<br />
doğrudan yatırım, Kazakistan Devlet Fonu Samruk Kazyna’nın<br />
Şekerbank’ın %33,6 oranında payını satın alması oldu. Genel<br />
olarak bakıldığında Kazakistan’ın yurt dışında bulunan 33 milyar<br />
dolara yakın doğrudan yatırımlarında Türkiye maalesef ilk<br />
sıralarda yer almıyor. Hollanda birikimli olarak 16,3 milyar dolar<br />
Kazak sermayesine ev sahipliği yaparken İngiltere’de bu rakam<br />
7,7 milyar doları geçiyor. Dolayısıyla Türkiye’nin potansiyel arz<br />
eden sektörlerde Kazak yatırımcılara yönelik çalışma yapması<br />
önümüzdeki dönemde karşılıklı yatırımlar anlamında da ekonomik<br />
ilişkilerin gelişmesi açısından büyük önem arz ediyor. Bu<br />
noktada sadece doğrudan yatırımlar değil portföy yatırımları da<br />
Türkiye’nin Kazakistan ile ilişkileri anlamında üstünde durması<br />
gereken bir konu olarak karşımıza çıkıyor. Kazakistan’ın toplam<br />
69 milyar dolara yakın portföy yatırımlarının 40 milyar doları<br />
ABD tahvillerinde bulunuyor. Türkiye’nin sadece 75 milyon dolar<br />
pay alabildiği bu pastadan daha fazla istifade edebilmesi için<br />
çalışma yapması gerektiği net bir şekilde görülüyor.<br />
52 <strong>ŞUBAT</strong> <strong>2016</strong> <strong>SAYI</strong> <strong>39</strong>
Change language