Sayı 4

Pösteki zırnıklamayı, zırnıklanan pöstekinin kireç kuyusunda bekletilmesi gerektiğini, çıkarıp
temizlemeyi, koca koca bıçaklarla tabaklamayı, palamuda yatırıp rengini aldırmayı, tavlansın
diye talaşın içinde bekletmeyi hiç bıkıp usanmadan günlerce, aylarca anlattı bana. Elime
meslek gönlüme insanlık yerleştirdi, göçtü. Heyhat!
Dün akşam tatlı tatlı sohbet edip Ahi Evran Hazretlerinden konuşmuştuk. Raftaki kitap Ahiliği,
Ahileri anlatıyordu. Osmanlının şehirleşmesindeki payını, ahlak ile sanatın bütünleştiği bir
teşkilat olduğunu; lakin günümüzde artık pek de anılmadığını yüreği burkularak anlattı. “Haydi
bakalım ben Sümbülzade’deki tabakçılar kahvesine uğrayacağım sen de çok oyalanma var
evine dinlen,” dedim ya dev zanaat bizimkisi; insan en fazla yirmi yıl dayanır. “Benim vaktim
azaldı, benden sonra sana emanet,” dedi ve kalktı iskemleden. Allah gecinden versin ustam,
dedim uğurladım. Allah her şeyi vaktinde verendi oysa.
Üç ay geçti ustamın vefatının, benim usta oluşumun üzerinden. Aynı nur yüzlü ihtiyar yine
rüyamda. Üzerimde bana giydirdiği önlük var. Eğildi yine kulağıma, bu sefer “Kapıyı unuttun
evlat!” dedi. Bedenimden boşalan terle uyandım; kapı, hangi kapı, ne kapısı? Dükkânda ki
kitap… Ahi Evran… Ahilik teşkilatını kuran Ahi Evran, çağın bilge insanı olup Anadolu’da
Debbağların Piri ve otuz iki çeşit esnaf ve sanatkarın lideri olarak kabul edilmiştir. Tasavvuf
öğretisini Ahmed Yesevi’den almıştır. 1171 yılında Azerbaycan’ın Hoy Kasabasında dünyaya
gelmiş, Moğolların Kırşehir’i kuşatmasıyla doksan bir yaşında savaşarak dünyasını
değiştirmiştir.
Alaaddin Keykubat döneminde kurulan Ahi birliğinin ahlak kaideleri:
Ahinin eli, kapısı ve sofrası açık olur.
Gözü, dili, beli bağlı olur; haramdan sakınır.
Ahi sır saklamasını bilir.
Ahi yeteneğine en uygun olan bir iş veya sanatla uğraşır.
Başkasının ayıbını görmez, onu yüzüne vurmaz, alçak gönüllü olur.
Yoksul ve düşkünlere yardım eder.
Ahi Birliğinin hedefi:
Meslek sahibi iyi insan yetiştirmek.
Toplumda dengeli ilişkiler kurarak sosyal adaleti sağlamak.
Şehrin düzenini sağlamak.
Ahiliğin aşamaları:
Birinci aşama “Şeriat Kapısı”; müride mesleki bilgiler, Kuran bilgisi, okuma ve yazma,
matematik, Fütuvvetname öğretilir.
Ikinci aşama “Tarikat Kapısı”; mesleki bilgiler en üst düzeye ulaştırılırken tasavvuf bilgisi, müzik,
Arapça, Farsça eğitim verilir. Askeri eğitim de bu aşamada verilir.
Üçüncü aşama “Marifet Kapısı”; müritten Allah’a inanması, benliğini öldürmesi, ululara hizmet
etmesi, cehalet karşısında susması istenir.
Ahmet’in zihnine hücum eden bilgiler Kırşehir Ahi Evran Camisinde durdu. Kalbi yine
damarlarına ılık ve huzurlu kan salmaya başladı. Dükkanı Cemil’e emanet edip yola koyuldu. İki
gün sonra Kırşehir Ahi Evran Camisinin şadırvanında “Ya Rab ben dışımı su ile yıkıyorum sen
de içimi nurunla yıka,” diyerek abdestini tazeledi, giriş kapısına yöneldi. Bismillah diyerek
kapıdan içeri girdi.
14
Esra Sırma