Sayı 4

Benim varış noktam ise biraz daha şehrin dışında yaklaşık yarım saat mesafedeki
11000 yıllık Göbekli Tepe’ydi. Ülkenin değil, dünyanın en eski mabedini görmek
inanılmaz bir deneyim olacağa benziyordu. Öğleden sonra hava iyiden iyiye kızmışken
Örencik köyü yakınındaki Göbekli Tepe’ye vardık. Adı üstünde bulunduğu alana hakim bir
tepede bulunuyordu. Yaklaşık on dakikalık mesafeden yapıyı korumak için inşa edilen
beyaz kubbe görünebiliyordu.
Böyle hâkim bir tepeye yerleşim alanı değil de mabet yapan insanoğlu için bu yapı çok
değerli olsa gerek diye düşünmeden edemiyorsunuz. Gezi alanı da kazı alanı da çok
büyük değil çünkü burası henüz keşfedilmiş bir hazine gibi duruyor. Birkaç yıl önce
başlayan çalışmalar yıllarca devam edecek ve elbette büyük keşifler olacak. Ancak
şimdiden bulunanlar bile insanı dumura uğratmaya yetiyor. Bu mabet 10 veya 12
sütundan oluşuyor. Veya diyorum çünkü sütunlardan ikisi yan durumda. Bu şekilde mi
inşa edilmiş yoksa zamanla mı devrilmiş araştırılıyor.
Göbekli Tepe’nin en yakın akranı olan 6000 yıllık İngiltere’deki Stonehenge de 12 dik
sütuna sahip. Ancak Göbekli Tepe bu yapıdan neredeyse iki kat daha yaşlı. Bu kadar
uzun yıllar önce, bu kadar uzak mesafede insanoğlunun benzer yapılar oluşturması
merak unsurlarından birisi. Bir diğeri ise buranın gerçekten bir mabet olup olmadığı.
Sütunlar üstünde akbaba, ördek, tilki, yılan gibi hayvanlar bir kompozisyonla yer almakta.
Peki, ne ifade ediyorlar?
Bu konuda şimdilik iki teori var: İlki pratik, bunların kabile işaretleri olduğu ve her
kabilenin bu mabette yeri olduğu teorisi. Bu çok kültürlülük demek ve tarihin en eski
medeniyetine sahibiz anlamına gelir. İkincisi ise daha bilimsel, bu sütunların ayları veya
gün içindeki saatleri temsil ettiği düşüncesi. Durum buysa eğer Mısırlılara güneş takvimini
burada yaşayan insanlar öğretmiş olmalı.
Her iki koşulda da yahut ortaya çıkması çok muhtemel yeni koşullarda da gerçek şu ki;
bilinen tarihin arkasında bir o kadar da bilinmeyen gizli. Göbekli Tepe bunu
anlayabileceğiniz bir mekan.
Sinem YÜCEL CEYLAN
6