İDEA HUKUK DERGİSİ AĞUSTOS SAYISI

ANARKO KAPİTALİZM İDEOLOJİSİ ÜZERİNE
BİR DEĞERLENDİRME
3) Anarko kapitalistler, insanların özgürlüğünü kısıtlayacak
olan tüm zorlayıcı güçlere karşı çıkmışlardır. Bunun en
temel örneği devlettir. Bu sebeple “devleti reddetme” fikrini
yani anarşizmi savunmuşlardır.
4) Anarko kapitalistler, “Kendiliğinden Doğan Düzen”
nosyonunu savunmuş ve sıkı bağlarla bu fikre
bağlanmışlardır.
5) Anarko kapitalizm ideolojisinde, devletin müeyyideye
bağladığı hukuk kurallarının yerine, bireylerin kendi
aralarında imzaladıkları özel antlaşmalar yer almaktadır.
6) Anarko kapitalizm ideolojisinde, daha önce de değinmiş
olduğumuz “gönüllülük” önermesi mevcuttur. Örnek
olarak, başkasına ait herhangi bir mal veya mülke sahip
olmak için sahibine baskı ve zorlayıcı müdahalede
bulunamazsınız. Bunun yerine ondan bu mal veya mülkü
kendi rızasıyla vermesi ya da satması talebinde
bulunabilirsiniz.
Anarko kapitalizm ideolojisinin günümüz temsilcileri
arasında Lysander Spooner (1808-1887), Murray Rothbard
(1926-1995), Robert Nozick (1938-2002), David Friedman
(1945- ), Ayn Rand (1905-1982) gibi önemli isimler yer
almaktadır.
2. Çağdaş Anarko Kapitalistlerin Görüşleri
a) David Friedman (1945- )
Friedman’ın anarko kapitalizm ile ilgili görüşlerini
açıklamak ve yorumlamak gerekirse, anarko kapitalizm,
bireylerin hayatlarına istedikleri biçimde yön vermelerini,
bir şeyi yapma veya yapmama belirli bir şekilde davranıp
davranmama erki olan “hürriyet” faktörünün, hiçbir baskı
ve zorlayıcı güce bağlı kalmadan özgürce kullanılmasını
ifade etmektedir. Anarko kapitalist düzen; cinayete, trafik
kurallarına, hırsızlığa, kaçakçılığa veya bunlara benzer
herhangi bir suça müeyyide uygulama ya da kanunla
sınırlandırma yetkisine sahip değildir. Bu konularda
düzenin kendiliğinden oluşması gerektiği fikrini savunurlar.
Anarko kapitalist toplumda; dernek, sendika veya sosyal
güvenlik gibi uygulamalara karşı çıkılmıştır. İnsanlara
yardımda bulunmak isteyenler, yardımlarını bireysel
olarak yapabileceklerdir. Anarko kapitalistler, devletin şu
an yapmakla yükümlü olduğu hizmetlerin hepsinin
özelleştirilmesi gerektiğini savunurlar.
Bu hizmetlerin özelleştirilmesi sebebiyle de
devlete verilen "vergi” unsuru ortadan kalkmış
olacaktır.
Ülkenin iç ve dış güçlerin zararlı
müdahalelerinden korunması, toplumsal birlik
ve beraberliğin temini, toplumsal refahın
sağlanması gibi uygulamaların dahi
özelleştirilmesi gerektiği fikrindedirler. David
Friedman’ın fikirlerine şöyle açıklık
getirebiliriz: Askerin ve polisin bulunmadığı
bir ortamda özel güvenlik şirketleri bu görevi
üstlenecektir. İnsanlar bu şirketlerden koruma
ve hatta duruma göre sigorta da talep
edebileceklerdir. Kurumların çalışma
yönteminin nasıl olacağına dair birden fazla
teori bulunmaktadır. Bu şirketler müşterilerine
gelebilecek zararı önleyebilmek için önceden
veya zarar meydana geldikten sonra faili bulma
ve olayı aydınlatma şeklinde çalışmaktadırlar.
Yani her iki durumda da şirketler
müşterilerine en iyi hizmeti sunmak amacıyla
rekabet içine girecekler ve insanların
gereksinimlerini yerine getireceklerdir.
b) Murray Rothbard (1926-1995)
Rothbard’ın anarko kapitalizm ile ilgili
fikirlerini açıklamak ve yorumlamak gerekirse,
devletin doğası gereği sahip olduğu bazı
özelliklerinin bulunduğundan bahsetmiştir.
Bunlardan ilki “vergi” unsurudur. Devlet
vergileri zor kullanarak elde etmektedir. İkinci
unsur ise devletin belirli bir miktarda toprağı
ve bunu diğer ülkelerden ayırmak için bir sınırı
olmalı, gerektiğinde ise iç ve dış mihraklardan
korunmak amacıyla zor kullanabilmelidir.
Anarşist toplumda “pür özgürlük” normu söz
konusudur. Bireylerin canlarına ve mallarına
belirli bir baskı ya da yaptırım uygulanamaz.
Devlet insanlardan vergi alma yoluyla mal
varlıklarına, kanunlar ve normlar aracılığıyla
da şahıs varlıklarına müdahalede
bulunmaktadır. Bu sebeple anarşistler devlet
sistemine karşı çıkarlar.
1
17