ENDOMETRİOİD KARSİNOM OLGULARINDA PTEN, β-CATENİN ...
ENDOMETRİOİD KARSİNOM OLGULARINDA PTEN, β-CATENİN ...
ENDOMETRİOİD KARSİNOM OLGULARINDA PTEN, β-CATENİN ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ÖZET<br />
Endometrial karsinom, kadınlarda en sık görülen 4. kanser ve en sık jinekolojik malignitedir. İki<br />
klinikopatolojik alt tip tanımlanmıştır: Östrojen ilişkili (Tip1, endometrioid) ve Östrojen ilişkisiz<br />
(Tip2, nonendometrioid, papiller seröz ve berrak hücreli tip gibi) tip. Endometrioid histolojiye<br />
sahip olan Tip 1 karsinomlar, yeni tanı alan olguların %70-80’ini oluşturur. Tümör supresor gen<br />
<strong>PTEN</strong> ve onkogen olan <strong>β</strong>-catenin, endometrioid tip endometrial karsinomlarda sıklıkla<br />
mutasyona uğrayan genlerdir. Matriks metalloproteinazlar (MMP), ve onların fizyolojik<br />
inhibitorleri olan, doku matriks metalloproteinaz inhibitorleri (TIMP), tümör hücre<br />
invazyonunda ve gelişiminde etkili proteinlerdir. MMP-2 ve MMP-9’un, malign tümörlerin<br />
yayılımında rol aldığına ilişkin önemli çalışmalar vardır.<br />
Bu çalışmada amacımız, endometrial karsinogenezde erken basamaklarda geliştiği düşünülen<br />
<strong>PTEN</strong>, <strong>β</strong>-catenin gen değişiklikleri ve matriks metalloproteinazlar gibi endometrial karsinomun<br />
prognozunu etkileyen invaziv davranışında etkili proteinlerin ekspresyonunu, rutin prognostik<br />
parametrelerle karşılaştırılarak, değerlendirmektir.<br />
Çalışmamıza, 2005-2008 yılları arasında İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde<br />
endometrial karsinom tanısıyla opere edilen 56 olgu alınmıştır. Sonuç olarak, olguların<br />
%46.4’unde <strong>PTEN</strong> ekspresyon kaybı izlendi. <strong>PTEN</strong> boyanma skorlarında myometrial invazyon<br />
varlığında ve evre ilerledikçe azalma olduğu görüldü. <strong>β</strong>-catenin ekspresyonunun, istatistiksel<br />
olarak anlamlı olmasa da, FIGO grade ile belirgin olarak arttığı gözlendi. Ayrıca myometrial<br />
invazyon derinliğinin artışı ve servikal invazyon varlığı ile de <strong>β</strong>-catenin ekspresyonunda artış<br />
olduğu bulundu. Olguların büyük kısmında <strong>β</strong>-catenin ekspresyonu nonnükleer izlenirken,<br />
%14.28 olguda nükleer ve nonnükleer olarak izlendi. <strong>β</strong>-catenin nükleer akümülasyonu daha çok<br />
skuamöz diferansiyasyon gösteren alanlarda belirgindi. MMP-2 boyanma skorlarının,<br />
myometrial invazyon derinlik artışı, lenfovasküler invazyon ve servikal invazyon varlığı ile<br />
artma eğiliminde olduğu görüldü. Servikal invazyon varlığında, tümör epitel hücrelerinde MMP-<br />
9 boyanma skorlarının da daha fazla oranda olduğu izlendi. MMP-9 boyanma skoru,<br />
lenfovasküler invazyon varlığı ile hem tümör epitel hücrelerinde hem de stromal hücrelerde<br />
artarken, myometrial invazyon ile ilişkili bulunmadı. FIGO grade 3 olan olgu sayısı çok az<br />
olmakla beraber, FIGO grade 1-3 ve grade 2-3 arasında tümör epitel hücrelerinde MMP-9<br />
boyanma skorunun artmış olduğu izlendi . TIMP-2 boyanma skorunun, hem tümör epitel<br />
hücrelerinde hem de stromada, histolojik grade artışıyla korele olarak azaldığı görüldü, fark<br />
istatistiksel olarak anlamlı değildi. Myometrial invazyon derinliği arttıkça TIMP<br />
ekspresyonunda, özellikle stromada artış izlendi, ancak fark istatistiksel olarak anlamlı değildi.<br />
Anahtar Sözcükler: <strong>β</strong>-catenin, endometrioid karsinom, MMP, <strong>PTEN</strong>, TIMP.