Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

110
dotacji), 8.1 (blisko 10%), 4.2 (7,3%). Firmy „starsze” największy udział łącznej kwoty dotacji przyznanych w danym instrumencie,
osiągnęły w Działaniu 6.1 (79,6% – przy czym, w grupie podmiotów realizujących oba etapy wsparcia proeksportowego, dotacje
firm prowadzących działalność gospodarczą 3 lata lub dłużej stanowiły ponad 82%), 4.4 (74,1%), 1.4-4.1 i 4.2 (po 73%). Podmioty
„najmłodsze” (start-up, działające krócej niż rok przed złożeniem wniosku o wsparcie PO IG), poza Działaniem 8.1, w przypadku
którego pozyskały 100% udzielanych dotacji, pod tym względem wyróżniają się również Poddziałaniu 5.4.1 (23%), doradczym
etapie Działania 6.1 (15%) i Działaniach 4.4 i 4.2 (po 15%). Stosunkowo niewielką łączną wartość dofinansowania pozyskały start-
-up’y w przypadku Działania 8.2 (8,7% ogółu kwot dotacji przyznanych w tym Działaniu) i 6.1 (6,4%).
Warto podkreślić, że w grupie nowo powstałych firm, w przypadku blisko 43% projektów realizowanych w analizowanych Działaniach
PO IG, kwota dofinansowania mieściła się w przedziale do 100 tys. zł. Dofinansowanie między 100 tys. zł a 1 mln PLN
występowało w 26,9% projektów, natomiast powyżej 1 mln w przypadku ponad 30% projektów firm „najmłodszych”. Bardzo
zbliżone rozkłady procentowe dotyczyły firm „młodych”, działających na rynku dłużej niż start-up, ale krócej niż 3 lata. W przypadku
podmiotów „starszych”, blisko połowa projektów plasowała się w przedziale 100 tys. – 1 mln zł wartości dotacji, niecałe 40%
powyżej 1 mln PLN, a zaledwie 15% przedsięwzięć uzyskało dofinansowanie do 100 tys. zł. Wyżej przywołane zależności wartości
finansowych były powiązane również z warunkami programowymi poszczególnych Działań PO IG. Największy udział projektów
o wartości dofinansowania powyżej 1 mln zł odnotowano w Działaniu 8.1 (33,31% – co warte podkreślenia, wszystkie one były
realizowane przez podmioty nowo powstałe), nieco mniej bo 22,77% w działaniu 1.4-4.1, a 20% w działaniu 4.4.
Aktualnie poza wyżej wskazanymi czynnikami, które istotnie wpływają na rozwój firm, korzystających z dofinansowania PO IG,
w momencie przygotowania artykułu nie możemy jeszcze kompleksowo przyjrzeć się osiągniętym rezultatom udzielonego
wsparcia, gdyż większość projektów znajduje się jeszcze w fazie realizacji. Wciąż dokonywane są zakupy usług, środków trwałych
i wartości niematerialnych, projektowane są prototypy, nowe wzory przemysłowe produktów, opracowywane są plany rozwoju
eksportu, wdrażane rozwiązania ICT lub inne działania rozwojowe, których efektów oczekiwać możemy w późniejszych terminach.
W grupie aktywnych projektów wszystkich analizowanych Działań (uwzględniając również Poddziałanie 3.3.2), aktualnie
zakończonych i rozliczonych jest mniej niż 40% 134 . Przy czym, jeśli przyjmiemy szerszy horyzont czasowy, w którym możemy
oczekiwać efektów i ewaluować wpływ udzielonego wsparcia na dofinansowane przedsiębiorstwa, skala w pełni zakończonych
przedsięwzięć PO IG jest nadal niewielka. W okresie, co najmniej 24 miesięcy od rozliczenia (powyżej 2/3 tzw. okresu trwałości
projektów MSP) znajduje się obecnie zaledwie ok. 6,4% projektów 135 . Pierwsze wnioski dotyczące rezultatów udzielonych dofinansowań
w ramach PO IG będą dostępne z ewaluacji on-going, pn. „Barometr innowacyjności” w roku 2012 136 .
Choć na chwilę obecną nie są dostępne dane dotyczące efektów wsparcia udzielonego w ramach POIG to dysponujemy szeroką
wiedzą empiryczną w zakresie analogicznych instrumentów wsparcia udzielanego w latach 2004-2009 przez PARP w ramach
Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SPO WKP).
O bezpośrednie dotacje w poprzedniej perspektywie finansowej (2004-6), firmy aplikowały w ramach trzech Działań SPO WKP,
wdrażanych przez PARP. Dwa z nich oferowały przedsiębiorstwom dofinansowanie zakupów inwestycyjnych, służących wzmocnieniu
potencjału produkcyjnego, a w rezultacie podniesieniu konkurencyjności na Jednolitym Rynku Europejskim – Działanie
2.3 i Poddziałanie 2.2.1, trzecie – refundację kosztów specjalistycznych usług doradczych – Działanie 2.1, które udostępniły przedsiębiorcom
tani dostęp do wiedzy eksperckiej w obszarze zarządzania, wprowadzania innowacji czy ekspansji na rynki zagraniczne
(zwłaszcza w Unii Europejskiej).
Charakterystyka projektów i beneficjentów wybranych Działań SPO WKP
W ramach Poddziałania 2.2.1 zrealizowano 421 inwestycji w innowacyjną infrastrukturę produkcyjną (89% stanowiły projekty
inwestycyjne koordynowane przez PARP, 11% – projekty Ministerstwa Gospodarki 137 ). Większość projektów realizowały podmioty
małe i średnie (odpowiednio 38% i 46%), rzadziej beneficjentami były firmy mikro i duże (po 8%). Z Działania 2.3 oferującego
wsparcie modernizacji parku maszynowego wspomagającego proces wytwórczy skorzystało 2149 firm sektora MSP, przy czym
aż połowę projektów zrealizowały podmioty średnie. W kolejnych rundach naboru udział mikro-przedsiębiorstw i firm małych
wśród beneficjentów Działania 2.3 systematycznie wzrastał kosztem udziału firm średnich. Aż co piąty beneficjent zrealizował
134 Najwięcej zakończonych i rozliczonych umów jest w Działaniu 6.1 – 96% (głównie dotyczących etapu doradczego). W ramach pozostałych
działań rozliczone umowy stanowią 74% dla Poddziałania 3.3.2; 54% dla Działania 8.2; 47% dla Poddziałania 5.4.1; 42% w Działaniu 4.2.
135 Ponad 20% w przypadku Poddziałań 5.4.1 i 3.3.2, nieznacznie poniżej 20% dla Działań 4.2 i 8.2.
136 Zob. więcej informacji na stornie PARP www.parp.gov.pl
137 W okresie od 2004 r. do 2006 r. Instytucją Wdrażającą dla Poddziałania 2.2.1 było Ministerstwo Gospodarki (wcześniej Ministerstwo Gospodarki
i Pracy). Zgodnie ze znowelizowanym w dniu 3 października 2006 r. Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego w sprawie przyjęcia Uzupełnienia
SPO WKP, funkcje Instytucji Wdrażającej dla Poddziałania 2.2.1 przejęła PARP. Transza Poddziałania 2.2.1 realizowana przez Ministerstwo
Gospodarki, w odróżnieniu od transzy PARP skierowanej do MSP, obejmowała także firmy duże. Przedsiębiorstwa te były głównym beneficjentem
wsparcia w początkowym okresie wdrażania (32 projekty inwestycyjne, spośród 45 podległych Ministerstwu Gospodarki, zostały zrealizowane
przez firmy duże). Ewaluacja Poddziałania 2.2.1, do której odwołują się przywoływane w niniejszym opracowaniu dane, obejmowała zarówno
transzę Poddziałania 2.2.1 wdrażaną przez PARP, jak również transzę Ministerstwa Gospodarki (Por. Efekty w zakresie innowacyjności – badanie
oddziaływania projektów zrealizowanych w ramach Poddziałania 2.2.1 SPO WKP, PARP, Warszawa 2009).