Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

16
w Niemczech (1,8 mln) i Wielkiej Brytanii (1,7 mln). 6 Znacznie mniejszą liczbą firm cechują się gospodarki naszego regionu – największe
pod tym względem Rumunia i Czechy (odpowiednio 216 tys. i 214 tys. firm) są siedmiokrotnie mniejsze.
Obie dane nt. liczby przedsiębiorstw w Polsce są publikowane przez GUS. 4,1 mln podmiotów odnosi się do rejestru REGON,
który jest okresowo weryfikowany przez GUS w drodze kontaktowania się z wybranymi podmiotami. Z kolei 1,67 mln to liczba
przedsiębiorstw niefinansowych podana w publikacji „Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2009 r.”, GUS, 2011. Publikacja
ta oparta jest na wynikach badań GUS obejmujących: reprezentacyjne badanie mikroprzedsiębiorstw oraz dwa pełne
badania pozostałych podmiotów.
Wykres 6. Liczba przedsiębiorstw aktywnych w Polsce ogółem i w poszczególnych grupach według wielkości
w latach 2003-2009 (w tys.)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Przeważającą większość przedsiębiorstw w UE stanowią mikro, małe i średnie firmy (99,8%). Identyczna sytuacja jest w Polsce,
gdzie spośród 1,67 mln firm podmioty sektora MSP stanowią zdecydowaną większość (99,8%), przy czym w Polsce sektor ten
w większym stopniu niż w UE jest zdominowany przez mikrofirmy, których udział w całkowitej liczbie przedsiębiorstw (96%) przewyższa
średnią europejską (91,8%). Udział małych firm w liczbie MSP w Polsce (2,8%) jest o ponad połowę mniejszy od średniej
dla UE-27 (6,9%). Pomimo tego średnioterminowe trendy pokazują, że struktura firm w Polsce, choć powoli, zmierza w kierunku
podobnej do UE – spada udział mikrofirm, a wzrasta udział pozostałych grup przedsiębiorstw. Tempo tych przemian wskazuje, że
największe problemy ze wzrostem i przekształceniem się w małe podmioty mają mikroprzedsiębiorstwa.
Patrząc na długoterminowe tendencje, liczba MSP w Polsce systematycznie rośnie (według danych Eurostatu w latach 2003-2009
liczba MSP w Polsce zwiększyła się o 7,4%), jednak tempo tego wzrostu jest wyraźnie niższe niż w UE-27 (11,6%). Pomimo trendu
wzrostowego obserwowanego od 2005 r., w 2009 r. nastąpił silny spadek liczby firm w UE – o 6,4%, a w nieco mniejszym stopniu
w Polsce – o 5,6% (do 1,67 mln z 1,79 mln w 2008 r.). Tak silne zmniejszenie liczby MSP w naszym kraju i całej UE (o 115 tys.) wywołane
było skutkami kryzysu finansowego gospodarki światowej. W efekcie liczba przedsiębiorstw w Polsce spadła do poziomu nie
notowanego od 2005 r. Zgodnie z szacunkami Cambridge Econometrics dla Komisji Europejskiej 7 liczba firm w Polsce ma zacząć
znów rosnąć w 2011 r., podobnie jak w Unii Europejskiej jako całości (wykres 7).
Liczba przedsiębiorstw ogółem w Polsce podlegała na przestrzeni lat dość istotnym wahaniom, z niewielkim trendem wzrostowym.
Zgodnie z danymi Eurostatu w latach 2003-2008 widoczny był jeden wyraźny okres wzrostu: 2005-2008, który pokrywa się
z okresem wyraźnej poprawy koniunktury w polskiej gospodarce. W tym okresie liczba firm w Polsce zwiększyła się o 4,9%, natomiast
w latach 1997-2008 o 6,5%. Dla porównania w latach 2003-2008 liczba przedsiębiorstw w Hiszpanii, Włoszech, i Niemczech
wykazała praktycznie w całym okresie bardziej wyraźne tendencje wzrostowe (odpowiednio 10,4%, 5,7%, 5,3%).
6 Dane dotyczą sekcji C-I, K NACE rev. 2, dane za 2008 r.
7 Arkusz Informacyjny SBA Polska 2010/11, Komisja Europejska, Bruksela 2011.