Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

Przedsiębiorstwa w Polsce są znacznie mniejsze niż ich odpowiednicy z krajów UE. Według danych Eurostatu, Polska z wynikiem
4,4 (3,8 dla MSP) jest 18-tym krajem spośród 24 przeanalizowanych w Europie pod względem liczby zatrudnionych na jedną firmę
(wykres 13). Dla porównania średnio w UE jedno przedsiębiorstwo jest miejscem pracy dla 6,6 (4,2 w MSP) zatrudnionych, a w Niemczech
– dla 12,5, co oznacza, że przeciętne niemieckie przedsiębiorstwo zatrudnia ponad dwa i pół raza więcej osób niż polskie.
Lepiej wypadamy pod względem liczby pracujących na jedną firmę – 15-te miejsce w grupie 24 krajów z wynikiem 5,6 osoby na
przedsiębiorstwo. Również w tym zestawieniu liderem są Niemcy (12,5). Na przestrzeni lat średnie liczby zatrudnionych i pracujących
w polskich firmach powoli rosną (odpowiednio z 5,0 i 3,5 w 2002 r.). Polska jest natomiast drugim krajem w tym zestawieniu (ex aequo
z Niemcami) pod względem różnicy między liczbą pracujących a zatrudnionych – w uproszczeniu rozumianą jako liczba osób pracujących
na własny rachunek, w tym samozatrudnionych. Średnio 1,2 osoby lub co piąty pracujący w statystycznej firmie w Polsce jest taką
osobą. Liderem w tym zestawieniu są Włochy – co trzecia osoba pracuje jako osoba inna niż zatrudniony, przed Czechami – co czwarta.
Wykres 13. Liczba pracujących i liczba zatrudnionych na jedno przedsiębiorstwo w Polsce i wybranych krajach
w 2008 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu, dane za 2008 r.
Struktura branżowa przedsiębiorstw w Polsce pod względem zatrudnienia różni się od tej w UE. Według danych Eurostatu sektor
usług w Polsce jest miejscem pracy co czwartego pracującego w przedsiębiorstwach (26,7%), podczas gdy w UE – co trzeciego
(37,7%). Z kolei handel w Polsce zatrudnia jednego na trzech pracujących (33,6%), podczas gdy w UE – jednego na czterech
(26,5%). Również nieco wyższy w Polsce w stosunku do UE jest udział pracujących w przemyśle 26,2% (do 22,1% w UE). Według
danych GUS w strukturze liczby pracujących w MSP dominują usługi (32,7%), handel (29,4%) i przemysł (25,0%). Struktura ta zmienia
się bardzo powoli. Spada lekko znaczenie przemysłu w gospodarce (spadek liczby pracujących z 27,8% w 2004 r. do 25,6%
w 2008 r.) i handlu (odpowiednio 32,0% do 30,7%) na korzyść budownictwa (wzrost z 9,2% do 12,1%) i usług (z 30,9% do 31,6%).
Wykres 14. Struktura liczby pracujących w MSP w Polsce wg sekcji PKD 2007
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, dane za 2009 r.
21