18.11.2014 Views

Download (14Mb)

Download (14Mb)

Download (14Mb)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

G L A V A I<br />

_________________________________________________________________________<br />

1. POLO@BA NA ZEMJATA VO SON^EVIOT SISTEM<br />

I VO KOSMI^KIOT PROSTOR<br />

Prou~uvawata na geolozite se povrzani so Zemjata i nejzinite<br />

procesi. Geolo{kite procesi se povrzani so drugite kosmi~ki tela koi<br />

se nao|aat zaedno so Zemjata vo kosmi~koto prostranstvo. Zatoa nam ni<br />

e potrebno da ja prou~ime astronomskata polo`ba na na{ata planeta, za<br />

da doznaeme kako procesite {to se povrzani so vselenata vlijaat vrz<br />

geolo{kite procesi na Zemjata.<br />

Zemjata pretstavuva edna od devette planeti {to se vrtat okolu<br />

Sonceto. Sonceto pretstavuva samo edna od stotocite milijardi yvezdi<br />

{to se nao|aat vo Galaksijata na Mle~niot Pat. Se pretpostavuva deka<br />

sekoja od ogromniot broj na yvezdi isto taka mo`e da ima planeti.<br />

Sfa}awata za vrskata na Zemjata so drugite kosmi~ki tela vo vselenata<br />

ni dava mo`nost da ja pretstavime ranata istorija na na{ata planeta.<br />

Tie najrani etapi koga bile sozdadeni uslovi bliski do dene{note se<br />

vklu~eni vo geolo{kata istorija i se karakteristi~ni za periodot koga<br />

ve}e se formirala cvrsta zemjina kora.<br />

Spiralnata Galaksija na Mle~niot Pat pretstavuva edna od<br />

mnogute galaksii koi imaat razli~na golemina i forma i e sostavena od<br />

trilioni yvezdi.<br />

Spored podatocite {to se dobieni so opti~ki aparati i<br />

radioteleskopi, dijametarot na oddelni galaksii iznesuva stotici<br />

svetlosni godini (pribli`no edna svetlosna godina iznesuva<br />

12<br />

9<br />

9 .6 10 km). Tie se oddale~eni od nas so milijardi ( 10 10 ) svetlosni<br />

godini. Dvi`eweto na telata vo vselenata e spored zakonot za<br />

gravitacija i po£etniot impuls na dvi`ewe na materijata od vremeto na<br />

golemata eksplozija - po£etokot na sozdavaweto na vselenata. Vo<br />

Mle~niot Pat so pomo{ na opti~ki instrumenti mo`at da se vidat<br />

milioni yvezdi, dodeka so oko mo`e da se vidat okolu 6 000 yvezdi.<br />

Na{ata galaksija pretstavuva samo edna od mnogute galaksii<br />

rasfrlani vo vselenata na golemi rastojanija i se pogolemi od nivniot<br />

polupre~nik. Mnogu galaksii formiraat zaedni~ki grupi ili se<br />

zgusteni vo grupa i pravat supergalaksii. Starosta na na{ata galaksija<br />

dostiga 10 milijardi godini. Starosta na Sonceto e okolu 5 milijardi<br />

godini, a starosta na Zemjata e verojatno bliska do starosta na Sonceto<br />

(okolu 4.5 milijardi godini).<br />

Sonceto koe e sledeno od niza na planeti i so nivnite sateliti,<br />

pravi edno zavrtuvawe okolu centarot na Galaksijata za 250 milioni<br />

godini, dvi`ej}i se so brzina od 240 km/s. Ova dvi`ewe na yvezdite ja<br />

formira diskoidalnata spiralna forma na Galaksijata.<br />

15

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!