Download (14Mb)

G L A V A I
_________________________________________________________________________
samostojni yvezdi kako i Sonceto, dodeka ostanatite se dvojni ili
trojni yvezdi koi se dvi`at edna do druga i se povrzani so me|usebna
gravitacija.
Temperaturata na povr{inata na razli~ni yvezdi varira vo {irok
dijapazon od 2 000 do okolu 50 000 S. Golem broj od yvezdite pripa|aat
na klasata {to ima temperatura na povr{inata od 10 000-25 000 S.
Temperaturata na povr{inata na Sonceto iznesuva 5 600 S.
Sonceto pretstavuva yvezda so sredna golemina - ogromna topka so
v`e{tena plazma, vo koja se odvivaat nuklearnite reakcii. Sonceto e
1 300 pati pogolemo od Zemjata, no spored masata toa e pogolemo od
Zemjata samo za 330 pati, {to uka`uva deka gustinata na materijata na
Sonceto e mnogu pomala i iznesuva 1.41 g/cm 3 . Vo nadvore{nata
obvivka na Sonceto, kade postojao se odvivaat jadreni reakcii doa|a do
fuzirawe na vodorodot i negovo preminuvawe vo helium. Vo edna
sekunda od 1m 2 od son~evata povr{ina vo kosmi~koto prostranstvo se
osloboduva energija ednakva na 62 517.4 kW. Energijata {to se la~i od
Sonceto mo`e da ja ispari celata voda od moriwata i okeanite na
Zemjata vo tekot na edna minuta. Zemjata dobiva energija od Sonceto
samo eden minimalen del, ne{to pomalku od eden dvemilijarditi del.
No, i taa energija pretstavuva izvor za `ivotot na Zemjata.
Temperaturata na Sonceto od povr{inata kon centarot brzo se
zgolemuva i vo negovite sredi{ni delovi, dostiga okolu 20 000 S. Pri
taa temperatura, elektronite, verojatno, se oddeleni od atomskite
jadra i postojat samostojno. Vo dadenite uslovi se odvivaat jadreni
reakcii vnatre vo Sonceto. Od spektarot e opredelen sostavot na
son~evata atmosfera vo koja se opredeleni 66 elementi, me|u koi
vodorodot e zastapen so okolu 54 % i heliumot so 45 %, dodeka drugite
elementi se vo mnogu mali koli~estva.
Toplinata i svetlinata {to se izla~uvaat od Sonceto davaat
energija za mnogute geolo{ki procesi. Toplinata vlijae vrz klimata.
So nea se povrzani hidrolo{kite ciklusi, ima golema uloga vo
procesite na izvetruvawe i erozija i gi sozdava uslovite za `ivot. Na
Zemjata bez ovoj izvor na energija ne bi postoele nitu potoci {to gi
ispiraat planinite, nitu lednicite koi ja razoruvaat zemjinata
povr{ina. Site geolo{ki procesi na povr{inata na Zemjata bi
prestanale dokolku son~evata energija ne postoi. Variraweto pri
osloboduvaweto na son~evata energija e skoro minimalno bidej}i
postoeweto na okameneti `ivotni od pred 3 milijardi godini jasno ni
uka`uvaat na postojanata temperatura na Sonceto.
19