Homonimet në FGJSSH - Shkenca.org

me helmin e akrepit dhe që përdoret në
mjekësinë popullore. Fole akrepash. E
hëngri (e pickoi) akrepi.
2. keq. Njeri dorështrënguar.
3. keq. Njeri shpirtkeq, i pabesë e
tinëzar.
* M'u bë akrep m'u bë ferrë, s'e shoh dot
me sy.
AKREP II m. Secila nga shigjetëzat, që rrotullohen
në fushën e sahatit për të treguar
orën, minutat ose sekondat; shigjetëz
treguese në aparatet matëse, të ngjashme
me orën, gjilpërë. Akrepat e sahatit.
Akrepi i madh (i minutave). Akrepi i
vogël (i orëve). Akrepi i hollë (i sekondave).
Në drejtim të akrepave të sahatit.
Lëviz akrepat.
AKTIV I m. 1. Pjesa më e gjallë, më e
përparuar dhe më e dalluar e njerëzve
në veprimtarinë e një organizate ose të
një kolektivi. Aktivi i partisë (i rinisë,
i bashkimeve profesionale). Aktivi
i prindërve. Mbledhja e aktivit. Zgjeroj
aktivin.
2. Mbledhje e pjesës më aktive të një
organizate, e aktivistëve të lidhur drejtpërdrejt
me një veprimtari; formë organizative
për shqyrtimin dhe zgjidhjen e
problemeve kryesore të një dege ose të
një veprimtarie. Aktiv kombëtar. Aktiv
i zgjeruar. Aktiv i kulturës (i tregtisë...).
U thirr aktivi.
AKTIV II m. Pjesë e bilancit ekonomik të një
ndërmarrjeje, që përfshin të gjitha vlerat
e saj materiale, shumën e parave në arkë,
të ardhurat dhe detyrimet që i kanë ndërmarrjet
e tjera; kund. pasiv. Aktivi dhe
pasivi.
AKTIV I mb. 1. Që vepron me gjallëri, që
merr pjesë vetë e me zell në një punë,
veprues; që bëhet a që zhvillohet në
mënyrë të gjallë e vepruese; kund. pasiv.
Anëtar (luftëtar) aktiv. Pjesëmarrje
aktive. Mbrojtje aktive. Jetë aktive.
Pushim aktiv. Popullsia aktive popullsia
në gjendje pune. Luan rol aktiv. Tregohet
aktiv.
2. spec. Që merr pjesë dhe vepron në
një proces; që vazhdon të veprojë, që nuk
është shuar; që rrezaton ose jep një energji
të caktuar. Qymyr aktiv. Lëndë
aktive. Pus aktiv. Vullkan aktiv. Sëmundje
aktive. Shtresa aktive e tokës.
3. Që zotërohet mirë e vihet në përdorim
të gjallë. Përvetësim (zotërim) aktiv.
Fjalori aktiv. Zotëroj në mënyrë aktive
një gjuhë.
4. usht. Që është në shërbimin e rregullt
e të vijueshëm. Ocer aktiv. Shërbimi
ushtarak aktiv.
AKTIV II mb. n. Që ka më shumë të ardhura
se shpenzime, që del me të ardhura më të
mëdha se shpenzimet; që ka të bëjë me
aktivin e bilancit. Llogari aktive. Bilanc
aktiv bilanc ku të ardhurat janë më të
mëdha se shpenzimet.
* Bilanc aktiv libr. gjendje kur janë arritur
shumë suksese në punë.
AMË I f. 1. Vendi ku nis një rrjedhë uji, burim;
shtrati i një rrjedhe uji. Ama e ujit (e vijës).
Ama e lumit. Del nga ama.
2. g. Burim, gurrë.
3. Bimë ose kafshë mëmë. Ama e bletës
mbretëresha e bletëve, matka. Pulë
(patë) amë pulë (patë) që bën vezë e që
shtrohet për të çelur zogj. Bimë amë.
4. anat., bot. shih VEZOR/E,∼JA.
Ama e gruas. Ama e lules.
5. Dru i shkurtër, që shërben për të mbajtur
a për të shtrënguar. Ama e çatisë
cungali, baballëku. Ama e vegjës shuli i
vegjës.
6. Pjesa e kreut në një bllok biletash, çeqesh,
faturash etj., që ruhet si dëshmi për
pjesën e këputur. Amë e bijë.
7. spec. Kopje negative prej metali që
bëhet për një gdhendje me reliev dhe që
shërben për të nxjerrë prej saj kopje të
tjera.
* Doli nga ama i kaloi kujtë, e shkeli
rregullin e zakonshëm e të lejueshëm. E
shtie në amë e sjell përsëri brenda kujve,
e vë në udhë.
4