Homonimet në FGJSSH - Shkenca.org

të barrikadës shih te BARRIKAD/Ë,∼A.
Ana e keqe euf. djalli. Ana tjetër e
medaljes shih te MEDALJ/E, ∼A. Dal
(e nxjerr) në anë (e) shpëtoj nga një e
keqe, kapërcej një vështirësi. S'ia di anën
diçkaje nuk e di ku e ka burimin, shkakun
diçka. Ia gjej anën
a) gjej mjetin, mënyrën për të zgjidhur
diçka ose për të mbaruar një punë;
b) gjej rastin për të kërkuar diçka prej një
njeriu ose për t'i bërë diçka. S'i gjendet
ana diçkaje nuk ke ku e kap, është bërë
copë-copë (për rrobat etj.). S'ia gjej dot
anën diçkaje
a) nuk di nga ta nis një punë, s'ia gjej
dot llin;
b) nuk ia dal dot mbanë, nuk e kryej
dot një punë. Më ha ana me dikë shih
te HA. Më heq ana më dikë a më diçka
prirem, anoj nga dikush a diçka. E kaloi
për anash vetëm sa e përmendi, nuk e trajtoi
gjerë a nuk e zbërtheu thellë. Marr
anë
a) çlodhem pak, rri pak mënjanë për të
marrë frymë;
b) vjet. marr pjesë. Ia ka marrë anën
(krahun, dorën)një pune shih te MARR.
Më merr ana
a) anohem padashur, përkulem anash
gati për t'u rrëzuar;
b) bie nga shëndeti, plakem, rrëgjohem.
Në atë anë (krah, brinjë) i! iron. shih te
KRAH, ∼U. Nuk ka anë e udhë nuk gjen
dot arsye për ta shpjeguar, nuk përligjet;
nuk ka kuptim, nuk ta rrok mendja.
S'pyes (s'dëgjoj, s'dua t'ia di) nga ajo anë
nuk i trembem një gjëje, nuk çaj kokën
për diçka. I hyn era në të katër anët shih
tek ER/Ë, ∼A I. I priste shpata (palla,
kordha, sëpata) nga të dyja anët (djathtas
e majtas) shih te PRES I. Nga një
anë të puth, nga tjetra të pret keq. shih
te PUTH. Të mos na presë thika vetëm
në njërën anë shih te THIK/Ë,∼A.
ANË II f. tekst. Fill mëndafshi a pambuku jo
shumë i trashë, që përdoret në endje me
tepër për pjesët anësore të pëlhurave dhe
për vijat e zbukurimeve. Anë e bardhë (e
kuqe). Anë mëndafshi (pambuku).
APOSTROFIM I m. let. Veprimi sipas kuptimit
të foljes APOSTROFOJ I.
APOSTROFIM II m. gjuh. Veprimi sipas
kuptimit të foljes APOSTROFOJ II.
APOSTROFOJ I kal. let. I drejtohem me një
apostrofë, i bëj thirrje.
APOSTROFOJ II kal. gjuh. Vë apostrof,
përdor apostron për të zëvendësuar një
zanore a një rrokje që bie.
AR I m. 1. kim. Metal i rrallë e i çmuar,
me ngjyrë të verdhë, që është i butë e
punohet mirë dhe që përdoret për të bërë
sende zbukurimi, monedha etj. ose si
masë e vlerave; ori (simboli Au). Ar
i pastër (i kulluar). Shufër ari. Monedhë
ari. Medalje (unazë, kupë... ) ari. Fill
ari. Minierë ari. Ngjyrë ari. I larë me ar.
2. Fill i praruar, që përdoret për qëndisje;
bised. veshje e qëndisur me këtë ll.
Jelek ari. Qëndis me ar. I veshur në ar.
3. përd. mb. Në ngjyrë të verdhë të
ndritshme, i artë. Flokë ari. Ngjyej në
ar.
* Ari i bardhë pambuku. Ari i gjelbër
drurët e pyllit si lëndë e vlefshme për
ndërtim e për orendi. Ari i zi nafta ose
qymyrguri. Fjalë ari fjalë të vërteta e me
vlerë, fjalë me vend; fjalë e urtë. I ra ari
në ujë u zemërua, i mbeti hatëri.
AR II m. Njësi matjeje e sipërfaqes së tokës, e
barabartë me 100 metra katrorë (shkurt.
a). Një ar tokë.
ARBËR I m. 1. hist. Emër përmbledhës për
shqiptarët në mesjetë; arbëresh, shqiptar.
Lufta e arbrit. Pushka e arbrit. Krerët e
arbrit.
2. krahin. Shqiptar, për ta dalluar nga
të ardhurit ose të huajt.
3. krahin. Banor i një pjese të Labërisë
së Vlorës.
ARBËR II m. krahin. 1. Fushë, rrafsh i hapët
(në krahasim me malësinë). Mal e arbër
malësorët dhe fusharakët, gjithë populli.
Bie në arbër zbres në fushë.
6