Romowie. Koczownictwo, osiadły tryb życia - ZwiÄ zek Romów ...

oni z tej samej określanej mianem Bergitka Roma (Karpacka Roma) grupy,
często nawet spokrewnieni z pozostałymi. Zamieszkiwali tworząc romskie
enklawy w Sanoku, Gorlicach, Krośnie, Jaśle, Tarnowie i wielu podgórskich
wsiach. Potem w wędrówce „za chlebem” wyemigrowali na ziemie
zachodnie. Powstały romskie skupiska na Dolnym Śląsku, w Wałbrzychu,
Kamiennej Górze, Legnicy, Kowarach, Przemkowie, oraz dalej w Świdwinie,
Sławnie, Słupsku, Nowej Soli, Korzuchowie a nawet w Katowicach
i dziesiątkach miast, gdzie łatwiej było o pracę, a podejmowali się każdej
nie posiadając ograniczeń spowodowanych przestrzeganiem zasad tak
ważnych dla wędrownych Romów.
3. Pozostaje jeszcze do omówienia następna grupa, pochodząca też
z Karpackich Romów, ale ich losy są odmienne od poprzednich trzech
i dlatego należy członków tej grupy potraktować oddzielnie. Właściwie
należy dokonać podziału Karpacka Roma w oparciu o rzeczywiste badania
etnograficzne, a przede wszystkim o znajomość środowiska romskiego
i realiów w nim istniejących. Powyższy podział był robiony zza biurka i
nijak się miał i ma do rzeczywistości. Na przestrzeni lat władze wręcz fascynowały
się Romami z gór, bo pozytywnie można było wypełniać statystyki,
tak dotyczące produktywizacji, aktywizacji a szczytem było wykazywanie
sukcesów w ramach akcji przymusowego osiedlenia, osiedlając
tych co nigdy nie koczowali. A przecież przez Karpaty wiodły szlaki handlowe
w różnych kierunkach i też z różnych stron przybywali Romowie,
zanim osiedli w górach. Do mieszkających od pokoleń „rdzennych” Karpacka
Roma, przybywali z różnych powodów, inni i czasami pozostawali
na dłużej, albo na stałe. Polskie Karpaty dla Romów były tym, co ukraińskie
„Dzikie Pola” dla mieszkańców wschodniej Europy. Znajdowali tam
schronienie, zbiegli z niewoli rumuńscy Kełdelarii, węgierscy wędrowni
romscy muzykanci, słowaccy druciarze, czescy Lowarzy i wołyńscy handlarze
koni najczęściej z Polska Roma. Trudno już dzisiaj ustalić kraje ich
pochodzenia, jedynie niektóre nazwiska takie jak Gabor, Madziar, Czureja,
Bladycz, Huczko, Ondycz, Mirga, Dymitrak, oraz najpopularniejsze Siwaki,
już zupełnie z polska brzmiące Kruk, Kalinowski i wiele innych rzucają
częściowo światło na pochodzenie przodków obecnych nosicieli. Należy
jeszcze zauważyć, że niektóre nazwiska uległy zniekształceniu z powodu
trudnej pisowni a czasem błędu urzędnika. Normalnym procesem jest, że
Elżbieta Alina Jakimik - Romowie
35