cytując historię spójna wizja szacunek do ... - Świat Architektury

• Komunikacja pionowa. Rozwiązania materiałowe
powstała z przełomu kamienia, umożliwiły
zaprzęgnięcie światła jako budulca. Mamy do
czynienia z bardzo prostym i skromnym budynkiem,
o prostych podziałach i szlachetnych
proporcjach, wzniesionym niedużym kosztem.
PF: Jak przebiegała współpraca z inwestorem?
DH: Inwestor wiedział, jaki chce mieć
budynek i jakim potrzebom ma on odpowiadać.
Program był precyzyjnie określony i poza
kilkoma modyfikacjami jest aktualny do dzisiaj.
Istotne było to, że inwestor od początku był
zdecydowany na księgozbiór otwarty, dostępny
dla czytelników, w którym miała się
znaleźć duża część zbiorów. Bezpośredni
kontakt z książką tworzy bowiem atmosferę
biblioteki akademickiej. To był dobry pomysł
i na pewno będzie się sprawdzał.
PF: Jaką konstrukcję budynku przyjęto?
DH: Grunt był na tyle słaby, że cały
budynek został posadowiony na palach
wierconych. Od samego początku myśleliśmy
o szkieletowym ustroju żelbetowym
• Świetlistość i nastrój
z monolitycznymi stropami wspartymi na
prefabrykowanych słupach żelbetowych,
z głowicami ze skrzyżowanych kształtowników
stalowych, które zostały zatopione
w grubości stropu. Jest to układ bardzo
sztywny i odporny. Stropy są monolityczne,
kasetonowe z dolną płytą. Kasetony
powstają poprzez zatopienie w grubości
płyty bloków styropianowych. Nie jest to
powszechnie stosowany strop. Zatopione
bloki styropianowe tworzą pustkę – fragmenty
o dużo mniejszym ciężarze – co powoduje,
że strop jest znacznie lżejszy, a płyta dolna
zmniejsza jego ugięcie i tworzy pas dolny
spinający wszystkie żebra. Ma tylko 40 cm
wysokości, a potrafi przenosić bardzo duże
obciążenia, zaś w miejscach zatopionych
bloków styropianowych można go „bezkarnie”
perforować, bez szkody dla płyty. Na uwagę
zasługuje też to, że na ścianach zewnętrznych
zastosowaliśmy obudowę z prefabrykatów
żelbetowych, które z zewnątrz stanowią podkonstrukcję
dla kamienia, a od wewnątrz są
stanem wykończeniowym budynku.
PF: Biblioteka nie potrzebuje specjalnego
podświetlenia nocą i nie jest
iluminowana.
DH: Światło dzienne, ślizgając się po płytach
kamiennych, dodaje fasadzie trzeciego
wymiaru, więc nie musi być ona podświetlana.
Ponadto budynek jest wyposażony w instalację
wewnętrznego oświetlenia nocnego.
Światło sączy się z wnętrza przez wszystkie
szczelinki, co eliminuje potrzebę iluminacji.
PF: Istotnym elementem kompozycji
budynku od strony formalnej, funkcjonalnej
i technicznej jest świetlik, który
doświetla parter.
DH: Świetlik doświetla pasmo, w którym
znajdują się wielokondygnacyjny hol
główny, droga komunikacji pionowej, klatka
schodowa oraz najważniejsze pomieszczenia
biblioteki. Ponadto widać przez niego piętrzącą
się nad biblioteką wieżę: tajemniczą,
niedostępną, skrywającą zbiory specjalne.
Przeszklenie to buduje także pewien nastrój,
powodując, że doświetlona część budynku
kumuluje uwagę czytelnika jako epicentrum
obiektu – nie tylko dlatego, że znajdują się tam najważniejsze pomieszczenia
z punktu widzenia udostępniania zbiorów, ale również
ze względu na „świetlistość” miejsca. Ważną funkcją świetlika
jest także bezpieczeństwo, ponieważ zaopatrzony jest w przeciwpożarowe
klapy dymowe, które można też wykorzystywać do
schładzania budynku nocą.
PF: Jakie parametry ma szkło użyte w świetliku i na fasadzie?
DH: W świetliku zastosowaliśmy szkło selektywne, eliminujące
w dużym stopniu falę podczerwoną, co oczywiście ma przeciwdziałać
nagrzewaniu się pomieszczeń. W pozostałych oknach,
fasadach i okienkach szczelinowych użyliśmy niestety zwykłego
szkła. Mówię „niestety”, bo dzisiaj nie jest to tak wielki wydatek
jak w czasie projektowania budynku.
PF: Między projektem a realizacją upłynęło kilka lat. Czy
podczas budowy rozwiązania były weryfikowane?
DH: Na bieżąco, szczególnie w zakresie technologii i instalacji.
Postęp w tej dziedzinie jest tak duży, że nawet gdy budynek był już
wzniesiony, dokonywane były korekty związane z technologią biblioteczną,
dotyczące instalacji i dyspozycji przestrzennych. Budynek
jest tak zaprojektowany, żeby co jakiś czas można było okresowo
dostosowywać technologię biblioteczną do najnowszych rozwiązań
instalacyjnych. Można je więc łatwo wymieniać, rozbudowywać
i rozszerzać.
PF: Jakie warunki musi spełniać część budynku przeznaczona
na przechowywanie cenniejszych księgozbiorów?
DH: Z księgozbioru zamkniętego jest wyodrębniona część, która
mieści najcenniejsze zbiory, zwane cymeliami. Pomieszczenie to
jest odizolowane od światła i klimatyzowane.
PF: W przeważającej części budynek jednak nie ma klimatyzacji,
ponieważ miał być tani w realizacji i w utrzymaniu.
Na czym więc polega jego nowoczesność?
DH: Zainwestowano duże nakłady w instalacje związane z udostępnianiem,
katalogowaniem zbiorów i ich opracowywaniem, kładąc
nacisk na udostępnianie zbiorów osobom niepełnosprawnym,
niewidomym lub niedowidzącym czy z upośledzonym aparatem
słuchu. Obiekt jest wyposażony m.in. w klawiatury i drukarki
brajlowskie, monitory ze specjalnymi funkcjami dla niewidomych
i edytory mowy, a kilka osób zatrudnionych w bibliotece na etatach
posługuje się językiem migowym. Te kosztowne urządzenia stawiają
bibliotekę akademicką w gronie najlepszych bibliotek europejskich
i wpływają na jej postrzeganie w kategoriach nowoczesności. Nie
pożałowano również środków na instalacje odpowiedzialne za
bezpieczeństwo, w tym przeciwpożarowe. Natomiast instalacje
bytowe nie epatują drogimi rozwiązaniami, ale mogą być modyfi -
kowane i rozbudowywane w razie potrzeby.
PF: Jak wygląda nowoczesny monitoring związany z obiegiem
książki w bibliotece?
DH: Bezpieczeństwo w obiekcie jest rzeczą standardową. Budynek
został podzielony na strefy dostępne i niedostępne. Każdy
z odwiedzających obiekt musi przejść przez bramki kontrolne,
a każda książka ma wklejone zabezpieczenia oraz chip z historią
30 31