1. OP[TA DEFINICIJA ZA ENERGIJATA

6.4. PRETVORUVA^I NA NUKLEARNATA ENERGIJA VOTOPLINANuklearnite reaktori se uredi za pretvorawe na nuklearnataenergija vo toplina. Vo nuklearniot reaktor se obezbedeni uslovi napostepena reakcija na fisija na atomskoto jadro od nuklearno gorivo i zaizlez na oslobodenata toplina. Toplinata se nosi vo ured vo koj sepretvara vo mehani~ka rabota. Poradi toa vo reaktorot so mal ili golemstepen se vr{i konverzija na nuklearnoto gorivo vo ~isto. Sekojnuklearen reaktor e bezbeden vo normalna rabota, a obezbeden e i protivsite nesre}i pri koi mo`e da dojde do prekumerno ozra~uvawe narabotnicite ili do rasipuvawe na radioaktivniot materijal vookolinata, koi bi mo`elo da go zagrozi zdravjeto ili `ivotot na lu|eto.Nuklearniot reaktor i negovata rabota se povrzani soproizvodstvo, iskoristuvawe i skladirawe na iskoristenotonuklearnoto gorivo, so eden sistem na tehnolo{ka operacija koja senarekuva goriven ciklus.Nuklearnite reaktori se delat vo tri osnovni grupi: konvertori,napredni konvertori i oplodni reaktori, vo zavisnost od toa kolku vopoedini tip na reaktor atomot od oplodenoto gorivo se konvergira vo~isto gorivo po eden potro{en atom od ~istoto gorivo.Ako ovoj odnos epomal od edinica, stanuva zbor za konvertori.Denes se takvi site nuklearni reaktori vo komercijalni nuklearnielektrani vo pogon.Ako ovoj odnos e blisku do edinica, stanuva zbor za naprednikonvertori. Ovie reaktori ne se nao|aat vo komercijalna upotreba, azaedni~ko im e toa {to koristat torium kako oploden materijal.Ako gorniot odnos e pogolem od edinica, t.e ako reaktorot vrzosnova na potro{eniot oploden materijal proizveduva pove}e od ~istotogorivo, otkolku {to tro{i za sopstveniot pogon, toga{ stanuva zbor zaoploden reaktor. Ovie reaktori se nao|aat vo zavr{na faza na razvoj, ase o~ekuva da vlezat vo normalna eksploatacija okolu 1990 godina.6.4.1. NUKLEAREN REAKTOR – KONVERTORKaj site reaktori od ovaa grupa nosa~ot na toplinata e pod visokpritisok, a spored konstruktivnite karakteristiki se delat na reaktorvo sad pod visok pritisok i kanalni reaktori (so cevki pod pritisok).Postojat pove}e tipovi na reaktor pod pritisok. Najstar koncepte so jaglen dioksid laden i so grafit moderiran reaktor na prirodenmetalen uranium. Reaktorite od ovoj tip ve}e ne se gradat. Namesto niv,se obiduvalo so edna grafitno-gasna varijanta obogatena so UO 2 , sozna~ajna izlezna temperatura na jaglerod dioksid, ama ovaa koncepcija zasega ne se potvrdila vo praksa. Denes najve}e se gradat so voda ladeni imoderirani reaktori (t.n. vodovodni reaktori) vo dve varijanti: vreli ivrie~ki. Kaj prvata varijanta (PWR) odveduvaweto na generirana toplinase vr{i so konvektiven prenos na voda koja pod pritisok cirkulira nizjadroto na reaktorot. Vo drugata varijanta generiranata toplina setro{i na isparuvawe na vodata vo sadot, toga{ niz jadroto na reaktorot