Numer 4 (76)/2009 - Politechnika Krakowska

NASZA POLITECHNIKA 4/2009ArtykułyFot.: Kazimierz FlagaMost w Mestre — położonej na stałym lądzie części WenecjiW kolejnych dniach wyprawy zwiedzanom.in. ruiny starożytnego uzdrowiskaHierapolis, ruiny jednego z największychmiast starożytności — Efezuoraz Izmir, miasto pięknie położone nawzgórzach nad Zatoką Izmirską — drugipo Stambule port morski, a trzecie podwzględem wielkości miasto Turcji. Następnymważnym punktem podróży byłaBergama, czyli starożytny Pergamon,z dominującym nad miastem wzgórzemsłynnego akropolu pergamońskiego.W Behramkale nad Zatoką Edremickąatrakcją był oryginalny, XIV-wiecznyosmański most kamienny, z fundacjisułtana Murada I. Most jest 4-przęsłowy,2 przęsła ostrołukowe są oryginalne,2 pozostałe — późniejsze. Dalsza drogaprowadziła przez Ayvacik i Ezine do Troi— miasta króla Priama, które rozsławiła„Iliada” Homera.Przez Grecję i SłowenięPo przejechaniu w Turcji trasy długości2500 km wyprawa przekroczyła granicęz Grecją w Ipsali. Pierwszym przystankiembyła Kavala, gdzie można byłozapoznać się z kamiennym akweduktemzbudowanym w pierwszej połowie XVIw. z fundacji sułtana Sulejmana Wspaniałego.W Salonikach uwagę zwróciłaBiała Wieża, okrągła pozostałość po murachmiejskich (8-kilometrowej długości),wzniesionych przez Turków w 1430 r.Czternastego dnia wyprawy jej uczestnicyopuścili Grecję, by po 24-godzinnymrejsie promem Ikarus Palace przez MorzeAdriatyckie dotrzeć z Igumenitsy doWenecji. Trasę, liczącą 1000 km, pokonaliz prędkością 27 węzłów na godzinę.Podczas krótkiego pobytu w WenecjiMestre poznali interesujący stalowy mostpodwieszony nad kanałem portowymo oryginalnej architekturze — z pochylonympylonem, położonym jednostronniew stosunku do pomostu i z bardzo ładnieukształtowanym filarem.Granicę ze Słowenią wyprawa przekroczyław Fernetti, skąd skierowano sięautostradą do Postojnej. Tu zwiedzano liczącą2 mln lat słynną Jaskinię Postojna,która jest systemem grot, sal i korytarzyo łącznej długości 27 km. Zwiedzającymudostępniono ciąg jaskiń o długości 5,7km, 4-kilometrowy odcinek tzw. StaregoKorytarza pokonuje się kolejką elektryczną,więc do przejścia pozostaje zaledwie1700 m. Jaskinię wyżłobiła rzeka Pivka,wpadająca do podziemnego tunelu niedalekowejścia do jaskini. Jaskinia Postojnasłynie z niezwykłego bogactwa naciekówo zróżnicowanych barwach i kształtach.W stolicy Słowenii, Ljubljanie na szczególnąuwagę zasługuje most Potrójny narzece Ljubljanicy, łączący plac Prešerenovaze starym miastem. Został wybudowanyw 1842 r. jako most Špital, do któregosto lat później Jože Plečnik (1872–1957)— niezwykły architekt i urbanista słoweński— dodał dwa boczne mosty, tworzącnietypową na świecie konstrukcję, charakterystycznądla sylwetki Ljubljany. Wszystkie3 mosty są łukowe, sklepione, dwuprzęsłowe— stary z 1842 r. kamienny,dwa nowe — żelbetowe, sklepione.Na koniec — Zagrzeb i MariborZe Słowenii trasa wiodła do Chorwacji.W stołecznym Zagrzebiu szesnasty, ostatnidzień wyprawy rozpoczął się od spotkaniaz prof. Zvonimirem Marićiem. Pracującyw Katedrze Budowy Mostów UniwersytetuJ. Strossmayera w Osijeku prof. Marić jestwielkim przyjacielem Polaków. Wspólniez nim zwiedzono mosty na rzece Sawie.Godny szczególnej uwagi był Savski Most— jeden z pierwszych w Europie mostówzespolonych typu beton — stal, wzniesionyw latach 1938–1939. Most 4-przęsłowyo długości 219,4 m i rozpiętości przęseł54,6 + 2 x 55,10 + 54,6 m. Most nie byłprojektowany jako zespolony, ale badaniai próbne obciążenie przeprowadzoneprzez prof. Mirko Roša (Chorwata, pracującegow EMPA w Zürychu) wykazały, żedoszło do zespolenia płyty z pomostem.Most jest aktualnie wyłączony z ruchui czeka na gruntowny remont.Z Zagrzebia wyruszono na północ,ponownie do Słowenii, by zwiedzić mostyw Mariborze na rzece Dravie. Mariborjest drugim pod względem liczbymieszkańców miastem Słowenii. Wyglądana dość duże, prowincjonalne miasto.Mieści się tu jedyny, poza stołecznym,uniwersytet, a dumą miasta są: muzeum,teatr, liczne galerie i piękna Starówkanad Dravą. Zapoznano się tu m.in.z kolejowym mostem stalowym i dwupomostowymmostem drogowym.*Mosty Mariboru były ostatnimi przewidzianymiw programie wyprawy.W drodze powrotnej do Krakowa przezAustrię i Czechy nadarzyła się jeszczeokazja, by zobaczyć w Wiedniu stalowyDanube City Bridge na Dunaju — 1-pylonowymost podwieszony o długości343 m i rozpiętości głównego przęsławynoszącej 186 m. Przez Znojmo, Brno,Cieszyn i Katowice wyprawa wróciła doKrakowa 20 lipca o godz. 1.30.W ocenie uczestników wyprawa,choć trudna i męcząca, była wspaniała.W ciągu 16 dni zwiedzono wiele obiektówmostowych i turystycznych, a przedewszystkim zapoznano się ze wspaniałymdziedzictwem kulturowym Turcji. Nawarstwieniakulturowe Hetytów, Frygów, Lidów,Greków, Rzymian, Bizancjum, Turkówkażą odnieść się do tego dziedzictwaz wielkim pietyzmem i należytym szacunkiem.Rewelacyjne krajobrazy Stambułu,Kapadocji, Konyi, Pamukale, Jaskini Postojna,a także ruiny sławnych antycznychmiast dopełniły całości.Opracowano na podstawie„Kroniki XV Wyprawy Mostowej”prof. Kazimierza Flagi.32