Sumarlandið - Land og saga

10 • Sumarlandið Sumarlandið • 11Sandvík og er við þjóðveg 425.Þarna gefst fólki kostur á aðhreinlega ganga á milli heimsálfaí jarðfræðilegu tilliti.Á svæðinu er einnig að finnaReykjanesvirkjun en þar á bæer merkileg sýning að nafni„Orkuverið jörð“ sem lýsir ímáli og myndum hvernig orkajarðar hefur orðið til, hvernighún brýst fram og er svo nýttaf manninum. Frá Reykjanesvirkjunrennur einnig mikiðaf heitum sjó, álíka mikið ogmeðalrennsli Elliðaánna. Þaðstendur mögulega til að nýtaþetta heita vatn til að mynda ylströndá svæðinu. Á svæðinu ereinnig hið svokallaða Gráa Lónsem er svipað Bláa Lóninu nemagrátt að lit. Það lón býr einnigyfir miklum möguleikum til nýtingarsem heit náttúrulaug fyrirferðamenn.Margt er að sjá í Reykjanesgarði,svo margt að ekki ermögulegt að gera því tæmandiskil hér. Því gildir hið forkveðnaað sjón er sögu ríkari.Göngu- og ökuferðir umReykjanesiðReykjanesið er afar hentugtbæði þeim sem vilja sjá sem flestí góðum bíltúr sem og þeim semlangar að kynnast landinu ágöngu. Kjörið er að aka Reykjaneshringinnfrá Reykjanesbæ ígegnum Garð, Sandgerði, niðurað Reykjanestánni, til Grindavíkurog svo aftur til baka aðReykjanesbæ.Þessi hringur er bæði tilvalinnsem hin besta dagsskemmtunþar sem kíkt er á einhver afsöfnum svæðisins auk þess semstórbrotnar strendur og sögufrægirstaðir eru skoðaðir. Eneinnig er kjörið að gefa sér fleiridaga á þessum hring ef vilji erfyrir henda að skoða hina ótalmögustaði sem fyrir eru.Sé stiklað á stóru um áhugaverðastaði til þess að skoða ígóðum bíltúr, mætti fyrst nefnasmábátahöfnina í Gróf í Keflavíkþaðan sem haldið væri áfram íátt að Garði og jafnvel fjörurnará leiðinni skoðaðar. Í Garði erkjörið að heimsækja byggðasafniðog Garðskagavita svo dæmiséu nefnd. Síðan er ferðinnihaldið áfram að Sandgerði þarsem er til dæmis kjörið að gistaá góðu tjaldsvæði bæjarins. Þarer tilvalið að heimsækja Fræðasetriðog fræðast um flóru ogfánu Reykjanesskaga eða heimsækjaHvalneskirkju þar semHallgrímur Pétursson bjó.Sé haldið áfram er komið aðHöfnum sem var á öldum áðurmikill útgerðastaður eins ogsvo margir aðrir staðir við vesturströndinaá Reykjanesi. Réttsunnan við Hafnir geta göngufólksvo hafið fjögurra tímaþægilega göngu á hinum fornaPrestastíg, yfir hraunbreiðurnarog endað rétt vestan viðGrindavík.Næst er komið að Hafnabergi,þar sem sjá má mikið af sjófuglií varpi. Hægt er að ganga þarniðureftir og tekur það um 40mínútur. Síðan er hægt að faraað Sandvík sem er falleg sandfjaraþar sem ræktað hefur veriðmelgresi til að hefta sandfok.Svo tekur Reykjanesgarðurinnvið, þar sem hægt er að eyðamiklum tíma að skoða öll jarðfræðiundrin.Þegar ekið er með suðurströndinnií átt til Grindavíkurer farið yfir hraun frá Eldvarpagígaröðinnisem gaus á 13.öld oger 10 km löng. Einnig er hægt erað ganga niður að Háleyjabungusem er mjög formfagur gígur ásjávarkambinum.Í Grindavík er mikla þjónustuað finna, bæði í formigistingar og veitinga en þar ereinnig Saltfisksetrið sem hefurí hávegum sjávarútveginn semspilar svo stóran þátt á svæðinu.Frá Grindavík er svo bæðihægt að aka í átt að Krýsuvíkog Kleifarvatni eða aftur í átt aðReykjanesbæ og skella sér í BláaLónið í leiðinni. Þá er hægt aðheimsækja Víkingaheima í InnriNjarðvík eða nálgast ýmsa þjónustu,svo sem gistingu og upplýsingamiðstöðí Ytri Njarðvík.Vilji maður ná beinnitengslum við náttúruna er hægtað ganga ótal leiðir bæði fornarog nýjar á Suðurnesjum. FyrrnefndurPrestastígur er vinsælog skemmtileg ganga í gegnumáhugavert svæði en af fornumslóðum mætti einnig nefnaÁrnastíg og Skipstíg.Þetta eru fornar þjóðleiðir ámilli Njarðvíkur og Grindavíkurog eru stígarnir víða markaðir íharða hraunhelluna. Skipstígurbyrjar á svipuðum stað og Preststígurendar, vestan við Grindavíken Skipstígur aðeins norðanvið Grindavík. Þeir sameinastsvo á miðju nesinu og liggjayfir Njarðvíkurheiði og enda viðFitjar í Njarðvík. Þetta eru tiltölulegagreiðfærar gönguleiðirsem eru mest á sléttu hrauni.Árnastígur er um 4 tíma gangaen Skipastígur 6 tímar.Frá Grófinni í Keflavík máeinnig ganga tvær gamlar leiðir,Garðastíg í átt að Garði og Sandgerðisvegí átt að samnefdnumkaupstað. Báðar þessar leiðirhafa upp á margt að bjóða varðandisögu, náttúru og umhverfi.Hægt er að kaupa gönguleiðabæklingafyrir allar þessar leiðirhjá Ferðaþjónustu Suðurnesja.Frá fuglalífi til fjallgangnaReykjanesið skartar miklu ogáhugaverðu fuglalífi en þúsundirsjófugla hreiðra um sig á hverjusumri í björgum svæðisins. ÍHafnarbergi og Krýsuvíkurbergieru algengustu tegundirnarlangvía, álka, stuttnefja, rita,lundi, teista, fýll og skarfur.Algengasti fuglinn á Reykjanesinuer þó án efa krían og erhana að mestu að finna í Kríuvörpumá Reykjanesoddanum,austur af Grindavík og milliGarðs og Sandgerðis. Á meðalspörfugla má nefnda skógarþröstog snjótittling en einniger starri á landinu allt árið umkring. Æðafuglinn finnst víða áSuðurnesjum og er fjárhagslegamikilvægur bændum á svæðinusem týna verðmætan dúninn úrhreiðrum þeirra.Ein stærsta súlubyggð í heimier í hinnni stórbrotnu móbergseyjuEldey sem rís þverhnípt úrhafi fjórtán kílómetra suðvesturaf nesinu. Súlan er stærstisjófugl í Norður Atlantshafinuog um 16 þúsund pör gera sigheimakomin á eynni sem ermjög smá, aðeins 0,03km² og77 metra há. Þar af leiðandi ereyjan nánast þakin súlum semMargt er að sjá íReykjanesgarði,svo margt að ekkier mögulegt aðgera því tæmandiskil hér. Því gildirhið forkveðnaað sjón er söguríkari.virðast úr fjarlægð vera smáarhvítar doppur á svörtum grunnieyjunnar.Hafnaberg er eins og áðursegir vinsæll íverustaður fuglaen bergið er 43 metra hátt ogáætlað er að þar dvelji um 6.000pör. Oft má einnig sjá seli oghvali fyrir landi hjá Hafnabergi.Krýsuvíkurbjarg er 50 metrahátt berg með um 57.000 pörog langstærsta fuglabjarg skagans.Skammt frá þessu miklafuglabjargi er gamla Krýsuvíken sá bær tók af þegar Ögmunarhraunrann yfir mikið af gróðurlendijarðarinnar. Nú stendurKrýsuvík innar í landinu, þrjákílómetra í suð-vestur af Kleifarvatni.Þar stendur fallegkirkja sem vert er að skoða. Semfyrr segir er mikið jarðhitasvæðií Krýsuvíkurlandi auk þess sembrennisteinsnáma var þar umskeið.Á milli Krýsuvíkur og Grindavíkurmá svo finna friðlýst svæðisemheitir Selartangar. Þar varmikið útræði fyrr á öldum, meðalannars frá Skálholtsbiskupi.Miklar verðbúðarústir eru þarsem og hraunhella sem vermennnotuðu.Í nágrenni Krýsuvíkur máfinna fyrrnefnt Kleifarvatn semer um 10 km2 og eitt af dýpstuvötnum landsins. Munnmæliherma að skrímsli lifi í vatninuog sé svart ormskrímsli á stærðvið stórhveli. Sveifluháls fellurmeð bröttum hömrum niður aðKleifarvatni en þar er stikuðgönguleið og er útsýni mikið ogsérstætt á leiðinni. Sunnan til íhálsinum að austanverðu er svomikill jarðhiti og það hverasvæðisem kennt er við Krýsuvík.Af fleiri fjöllum skagans mánefna Fagradalsfjall á miðjumReykjanesskaga, og rís það hæst385 metra. Raunar er um litlaLjósmyndir: Olgeir Andressonhásléttu að ræða með nokkrumhnjúkum. Einnig mætti nefndaEldvörpin sem er 10 kílómetralöng gígaröð sem eru hluti afReykjanesgarði. Gígarnir erustórir og í einum þeirra er mikilljarðhiti og gufuuppstreymi.Fyrr á dögum bökuðu grindvískarkonur brauð í gígnum og liggurþví brauðstígur þangað fráGrindavík.Að lokum er vert að nefnaKeili sem er án efa best þekktafjallið á svæðinu en sérstöklögun fjallsins vekur eftirtektvíða frá. Keilir er 379 metramóbergsfjall og er strýtumyndunarlögun fjallsins komin tilvegna gígtappa eða bergstandsá fjallinu miðju sem ver þaðgegn veðrun. Af tindi fjallsins erútsýni afar gott yfir Reykjanesskagann.Hvort sem mann þyrstir íútiveru, göngur, fuglaskoðun,jarðfræðiundur, söfn, menningueða hvaðeina þá má finnaþað á Suðurnesjum. Stórbrotið,sérstakt landslag tekur á mótiþér með sínum hverum og gufustrókumog mosagrónu hraunbreiðum.Fuglarnir setja einnigsinn svip á landslagið sem ogbrimið ólgandi.Út um allt má finna gamlarminjar útgerðar sem og merkilegarkirkjur sem allar hafa sínasögu að segja. Söfnin í bæjunumeru einnig uppfull af sagnfræðileguheimildum og sjónrænniframsetningu á öllu frá fiskilífinutil hinna smæstu sjávarlífvera.Nánari upplýsingar má finnaá Reykjanes.is