Ukraina - Przewodnik dla przedsiębiorców - Polska Agencja ...

56IV. Przekształcenia strukturalnePrywatyzacja zakładów przemysłowychPrywatyzacja rozpoczęła się w roku 1992. Programy prywatyzacyjne zatwierdzane byłyprzez parlament w latach: 1992, 1994, 1997, 1998 i 1999. Programami zarządzałutworzony w 1992 roku Fundusz Majątku Państwa sprawujący nadzór nad prywatyzacjąi uprawniony również do przywracania własności państwowej (w trybie sądowym),w przypadkach nie dotrzymywania warunków, do spełnienia których zobowiązali sięprzy zakupie akcji właściciele sprywatyzowanych przedsiębiorstw.W początkowym okresie przekształceń (w latach 1992–94) sprywatyzowano łącznieponad 11 tys. przedsiębiorstw. Stosowane były cztery podstawowe metodyprywatyzacji:a) wykup przez dyrekcję i/lub pracowników (w przypadku małych przedsiębiorstw);b) zamiana certyfikatów prywatyzacyjnych i kompensacyjnych na akcje państwowychprzedsiębiorstw, uprzednio przekształconych w spółki akcyjne;c) sprzedaż przedsiębiorstw państwowych na aukcjach lub na przetargach zanajwyższą oferowaną cenę (tzw. przetargi komercyjne);d) sprzedaż państwowych przedsiębiorstw tym strategicznym inwestorom, którzyprzedstawią najlepszy plan rozwoju przedsiębiorstwa i najlepszą ofertęinwestycyjną (tzw. przetargi niekomercyjne).W październiku 1994 roku wprowadzono tzw. program masowej prywatyzacji. Polegałon na udziale społeczeństwa w procesie prywatyzacji majątku narodowego w drodzewymiany świadectw kompensacyjnych 32 i prywatyzacyjnych na akcjeprywatyzowanych przedsiębiorstw. Prywatyzacja certyfikatowa, zakończona w 1999roku, nie osiągnęła zakładanych celów, którymi były: szybkość i prostota realizacji,równomiernyi sprawiedliwy podział majątku państwowego oraz stworzenie rynku kapitałowego.Ujawniła się natomiast wada tego systemu, czyli rozdrobnienie własnościuniemożliwiające zarządzanie przedsiębiorstwem i zniechęcające inwestorówzagranicznych. Proces ten nazwano papierową prywatyzacją, która wprawdziewciągnęła dużą liczbę społeczeństwa w procesy prywatyzacji i pozwoliła zdobyćpierwsze doświadczenia z zakresu gospodarki rynkowej, ale rozproszyła prawawłasności i nie dostarczyła kapitału niezbędnego do rozwoju przedsiębiorstw.32Świadectwa kompensacyjne wyemitowano w celu zrekompensowania społeczeństwuoszczędności utraconych wskutek inflacji. W latach 1995-1998 społeczeństwo wykupiło46 mln powszechnych świadectw udziałowych oraz świadectwa kompensacyjne na kwotę1 mld UAH. Tymczasem w 1996 roku przeprowadzono indeksację zdeprecjonowanychw wyniku inflacji środków trwałych firm, bez jednoczesnej indeksacji certyfikatów prywatyzacyjnych.W rezultacie realna wartość certyfikatu prywatyzacyjnego spadła do wartości około10 UAH, co w żaden sposób nie odpowiadało 1/52 milionowej części prywatyzowanego majątkupaństwowego.