ZAGADNIENIE 86O SKUTKACH <strong>POKUTY</strong> W ODPUSZCZANIU GRZECHÓW ŚMIERTELNYCHRozpatrzymy teraz skutki pokuty; najpierw gdy chodzi o odpuszczeniegrzechów śmiertelnych; następnie grzechów powszednich; po trzecie o możliwościpowrotu do grzechów już odpuszczonych; po czwarte o przywrócenie cnót.W związku z pierwszym punktem, nasuwa się sześć pytań: 1. Czy grzechyśmiertelne zostają zgładzone przez pokutę? 2. Czy mogą być zgładzone bez pokuty? 3.Czy może być odpuszczony tylko jeden bez innych? 4. Czy pokuta odpuszcza winę,nie odpuszczając należnej za nią kary? 5. Czy pozostają ślady grzechowe? 6. Czypokuta gładzi grzechy jako cnota, czy jako sakrament?Artykuł 1CZY POKUTA GŁADZI WSZYSTKIE GRZECHY?Wydaje się, że nie wszystkie grzechy bywają zgładzone przez pokutę.1. Mówi św. Paweł o Ezawie, że „nie znalazł możności odmiany, choć jej ze łzamiszukał"1. Oznacza to, jak mówi Glosa, że „nie znalazł przebaczenia ibłogosławieństwa w pokucie". W drugiej księdze Machabejskiej powiedziane jestrównież o Antiochu: „I modlił się ten nikczemnik do Pana, od którego nie miałotrzymać miłosierdzia"2. Pokuta nie zdaje się więc odpuszczać wszystkichgrzechów.2. Święty Augustyn mówi w księdze o „Kazaniu na górze"3, że „jeśli ktośpoznawszy wpierw Boga przez łaskę, godzi w życie jedności braterstwachrześcijańskiego, kierując się zawiścią i występując przez to przeciwko samejżełasce, rana jego grzechu jest tak wielka, że dusza ta nie może już przyjąć pokorymodlitwy, mimo iż złe sumienie zmusza ją do uznania i wypowiadania swegogrzechu". A więc nie każdy grzech gładzi pokuta.3. Pan Jezus mówi: „Kto by mówił przeciw Duchowi Świętemu, nie będzie muodpuszczone ani w tym wieku, ani w przyszłym"4. A więc nie każdy grzech może byćodpuszczony przez pokutę.Jednakże: oto słowa jakie czytamy u Ezechiela proroka: „Wszystkich nieprawościjego, które uczynił, pamiętać nie będę" 5.38
Wykład: To, że jakiś grzech nie mógłby być odpuszczony przez pokutę,mogłoby pochodzić z dwóch racji: że grzesznik nie mógłby żałować za grzech, albo żepokuta nie miałaby mocy go zmazać. Pierwszy wypadek dotyczy szatanów oraz ludzipotępionych, których grzechy nie mogą być zmazane przez pokutę, ponieważ serca ichsą utwierdzone w złem w ten sposób, że grzech jako wina nie może się im niepodobać; jedynie nie podoba się im kara, jaką cierpią. Ta przykrość jest dla nichpewnego rodzaju pokutą, lecz pokutą bezowocną według słów Księgi Mądrości: „Żalemzdjęci i w ucisku ducha wzdychając" 8. Tego rodzaju pokucie nie towarzyszynadzieja przebaczenia, lecz rozpacz.Grzech człowieka będącego w trakcie pielgrzymowania doczesnego nie możebyć tego rodzaju, albowiem wolna wola jego może skłonić się do dobra albo do zła.Byłoby więc błędem twierdzić, że istnieje jakiś grzech, za który nie możnaby żałowaćw tym życiu. Najpierw dlatego, że zaprzeczałoby się przez to wolną wolę, następniedlatego, że ujmowałoby się coś z mocy łaski, która może poruszyć serce każdegogrzesznika i doprowadzić go do pokuty, stosownie do słów Pisma św. „Sercekrólewskie w ręce Pańskiej; kiedy jeno chce, nachyli je" 7.Byłoby również błędem twierdzić, że grzech nie może być odpuszczony przezprawdziwą pokutę. W pierwszym rzędzie dlatego, że sprzeciwia się to miłosierdziuBożemu, o którym prorok Joel nam mówi, że „dobrotliwy i miłosierny jest, cier<strong>pl</strong>iwy imnogiego miłosierdzia i kający się złego ''s. Gdyby tak było, Bóg w pewien sposóbzostałby zwyciężony przez człowieka, jeśliby człowiek chciał zgładzenia grzechu,którego Bóg nie chciałby zgładzić. Następnie uwłaczałoby to mocy męki Chrystusa, woparciu o którą działa pokuta, podobnie jak i inne sakramenty, ponieważ napisane jest:„A on jest ubłaganiem za grzechy nasze; a nie tylko za nasze, ale i za całego świata"9.Trzeba więc powiedzieć, bez żadnego zastrzeżenia, że każdy grzech może być w tymżyciu zmazany, przez pokutę.Ad 1. Pokuta Ezawa nie była prawdziwą pokutą. Widać to z jego słów: „Przyjdą dniżałoby po ojcu moim, i zabiję Jakuba, brata mego"10. Podobnie się rzecz miała i zpokutą Antiocha, nie żałował on swojej winy z powodu obrazy uczynionej Bogu, leczz powodu choroby cielesnej, na którą cierpiał.Ad 2. Oto jak należy rozumieć słowa świętego Augustyna: „Rana grzechu jest tak39
- Page 1 and 2: ŚW. TOMASZ Z AKWINUSUMA TEOLOGICZN
- Page 3 and 4: ZAGADNIENIE 84SAKRAMENT POKUTYPo tr
- Page 5 and 6: lecznicze; inne znów polegają na
- Page 7 and 8: się św. Pawła: „Bo wszyscy (w
- Page 9 and 10: widać z tego co mówi Księga Przy
- Page 11 and 12: Jednakże, lepiej można by wyjaśn
- Page 13 and 14: Artykuł 5CZY SAKRAMENT TEN JEST KO
- Page 15 and 16: udowli duchowej pokuta jest fundame
- Page 17 and 18: „Cóżem uczynił" l.Nie było wi
- Page 19 and 20: czerpiącej swą moc z Jego męki.
- Page 21 and 22: Ad 2. Pokuta wewnętrzna i równocz
- Page 23 and 24: komuś nie podobać, że zgrzeszył
- Page 25 and 26: której grzechy nie mogą być zgł
- Page 27 and 28: ZAGADNIENIE 85CNOTA POKUTYMamy tera
- Page 29 and 30: lecz jest to po prostu chwalebne uc
- Page 31 and 32: dokonanie na sobie pomsty jest akte
- Page 33 and 34: moralnymi. Z samego faktu, że poku
- Page 35 and 36: widzimy ze słów poprzednich. A wi
- Page 37: pierwszeństwo natury nad aktem dru
- Page 41 and 42: złość swoją, za którą mówił
- Page 43 and 44: yć oddzielnie odpuszczone przez sa
- Page 45 and 46: dzięki której zostaje odpuszczony
- Page 47 and 48: przysługuje łasce współdziałaj
- Page 49 and 50: wypadku Marii Magdaleny 7. Innym zn
- Page 51 and 52: konieczności, że bez niego odpusz
- Page 53 and 54: starannego rachunku sumienia.Ad 1.
- Page 55 and 56: daje łaska, co dokonywuje się prz
- Page 57 and 58: powinność kary bywa odpuszczona p
- Page 59 and 60: św. Beda mówi: „Ten wiersz zas
- Page 61 and 62: wystarczającą przyczyną odpuszcz
- Page 63 and 64: mu odpuszczony przez chrzest"1. Co
- Page 65 and 66: Artykuł 3CZY WINA WYPŁYWAJĄCA Z
- Page 67 and 68: Artykuł 4CZY NIEWDZIĘCZNOŚĆ, B
- Page 69 and 70: Arystotelesa w pierwszej księdze E
- Page 71 and 72: aktywności, otrzymują go w stosun
- Page 73 and 74: którzy z miłosierdzia Pańskiego
- Page 75 and 76: przebaczenia, lecz z powodu surowo
- Page 77 and 78: Artykuł 5CZY UCZYNKI DOBRE, UMORZO
- Page 79 and 80: 2. Gdy się usunie przyczynę, usuw
- Page 81 and 82: ZAGADNIENIE 90O CZĘŚCIACH POKUTY
- Page 83 and 84: 3. Pokuta przeciwstawia się grzech
- Page 85 and 86: pokuty. Lecz to jest niemożliwe, b
- Page 87 and 88: ozmaitych rodzajów poprawy, jaką
- Page 89 and 90:
12) 5. 22.13) q. 62a . 1.14) Mt 16,
- Page 91 and 92:
20) ad Selencianum. ep. 265.21) a.
- Page 93 and 94:
3) Cap. 2.4) 6, 21.5) De vera et fa
- Page 95 and 96:
7) Homil. 33 in Ev.8) 1-2 q. 82, a.
- Page 97 and 98:
2) 1 Kor 3, 15.3) ep. 265.Q. 87 a.
- Page 99 and 100:
6) 1-2, q. 113, a. 8.7) q. 86, a. 6
- Page 101 and 102:
Q. 90 a. 3.1) q. 84, a. 2.2) a. 2,
- Page 103 and 104:
ierzmowanie i kapłaństwo wyciskaj
- Page 105 and 106:
substantia". Chrystus nie wyznaczy
- Page 107 and 108:
uświęcaniu się i zbawianiu pomag
- Page 109 and 110:
duszy z powodu popełnionych grzech
- Page 111 and 112:
zjednoczyć, trzeba się najpierw o
- Page 113 and 114:
nienawidzi grzechu gdyż jest on sp
- Page 115 and 116:
trudne i przykre dla natury ludzkie
- Page 117 and 118:
Q. 86, a. 1, ad 3. (1) Grzechy prze
- Page 119 and 120:
nadprzyrodzony - łaskę uświęcaj
- Page 121 and 122:
zaczyna. Grzeszący dlatego zrywa z
- Page 123 and 124:
ono całkowite, czy częściowe, st
- Page 125 and 126:
mieści się - implicite - akt skru
- Page 127 and 128:
Q. 87, a. 4. (5) Niemożliwą jest
- Page 129 and 130:
znaczeniu ścisłym) za sadza się
- Page 131 and 132:
działania sakramentu (rozgrzeszeni
- Page 133 and 134:
motywów szlachetnych, od tego rodz
- Page 135 and 136:
Kto dłuższy czas dalekim był od
- Page 137:
Q. 90, 4. (2) Cnota pokuty, w przec