5K - UNEP

ICPDR – Komisioni Ndërkombëtar për Mbrojtjen e Lumit Danub. Më 29 qershor1994, në Sofje, njëmbëdhjetë vende të pellgut të Danubit dhe të BashkimitEvropian, nënshkruan Konventën për bashkëpunimin për mbrojtjen dhe përkrahjennë përdorimin e lumit Danub. Konventa synon të administrojë dhe të mbështesë, nëmënyrë të barabartë, të gjithë pellgun e lumit Danub. Objektivat kryesore tëKomisionit janë vënia në jetë në mënyrë efikase dhe zbatimi i Konventës, nëpërmes :zbatimit të ligjeve; mbështetjes së linjës së drejtimit të saj; dhe stimujve ekonomikë.Synimi i veprimtarisë së Komisionit është shmangia e punës së dyfishtë në projektetpër zhvillimin e orientuar të Danubit, duke zbatuar parimin: një konventë, një zbatim,një program, një kuadër prioriteti, një drejtim informimi.IMG – Grupi Ndërkombëtar i Drejtimit.Vajguri – Një ndarje ndërmjetëse, e siguruar nga rafinimi midis benzines dhegazoilit. Përdoret si lëndë djegëse për reaktivët dhe motorinat, gjithashtu edhe si lëndëdjegëse për ngrohje dhe për llampat me vaj dhe sobat. Përbëhet nga një numër i madhkimikatesh të ndryshëm. Në rast se lëshohet në mjedis, disa nga kimikatet me vajgurqëndrojnë për një kohë të gjatë në ujë, tokë dhe në llum. Dihet shumë pak për pasojatqë shkakton vajguri në shëndetin e njeriut. Në mijtë e laboratorit është vënë re sekontakti i vazhdueshëm me karburant, mund të shkaktojë kancer lëkure dhe kancermëlçie. Është bërë e ditur se ekspozimet profesionale me këtë lëndë djegëse, gjatërafinimit të naftës, ka të ngjarë të jenë kanceroze.KFOR – Forca drejtuese ndërkombëtare ushtarake e NATO-s, e ngarkuar për tëruajtur paqen dhe sigurimin në Kosovë.Plumbi (Pb) – Plumbi është një metal i rëndë. Nuk është i nevojshëm për kafshët(përfshirë këtu edhe njerëzit) ose bimët për rritjen dhe zhvillimin normal të tyre.Nuk ka asnjë funksion të njohur ushques apo biokimik dhe nëqoftëse shfaqet në sasitë mjaftueshme pengon ose ndalon rritjen e bimëve dhe të kafshëve, zhvillimin dheshëndetin e tyre. Në sisteme ujore, plumbi është i rëndë dhe mbetet tek hedhurinat,por ai ka qënë i pranishëm në ushqimet e specieve të fundit të detit. Është helm përtë gjitha organizmat ujorë, gjithashtu edhe për organizmat e tjerë që vijnë më lart nëzinxhirin ushqimor mund të helmohen nëqoftëse suhqehen me lëndë që përmbajnëplumb. Thithja ose gëlltitja e plumbit tek njerëzit mund të shkaktojë dëme të pakthyeshme,në sistemin qendror nervor të njeriut dhe humbje kujtese. Në nivele më tëlarta ekspozimi mund të shkaktojë anemi bashkë me probleme të rënda në veshka.Veçanrërisht fëmijët dyshohen më shumë për helmim nga plumbi, pasi ata absorbojnëdhe marrin më shumë plumb, në proporcion me peshën e tyre, se sa të rriturit.MAP – Plani i Veprimit të UNEP-it për MesdheunZhiva (Hg) – Zhiva është pa ndonjë prejardhje thelbësore dhe nuk ka ndonjëfunksion biokimik ose ushqyes për trupin. Mekanizmat biologjike për heqjen e tij janëtë dobëta dhe zhiva rritet në trupat e kafshëve dhe të njerëzve. Është i vetmi metal injohur që akumulohet nëpërmjet produkteve ushqimore. Është mjaft helmues si tekkafshët, ashtu edhe tek bimët, madje edhe në përqëndrime fare të vogla. Si rrjedhim,ngritja e niveleve të bazelinës, mund të ketë pasoja të dëmshme për çdo kafshë ose bimëqë i ekspozohet asaj. Sapo zhiva metalike hyn në mjedis, ajo mund të absorbohet nga7Fjalorth me sh‘nime