Pokaż treść! - Śląska Biblioteka Cyfrowa

Towarzystwem. Od samego początku założenia biblioteki zaczęły napływać dary, przykładdał Jan Konstanty Żupański. 206 Pisząc o bibliotekach nie sposób wspomnieć o jednej znajstarszych bibliotek, jaką jest biblioteka kapituły gnieźnieńskiej. 207Oprócz bibliotek, instytucjami zajmującymi się obiegiem i wprowadzaniem książkiw okręg czytelniczy były księgarnie. Księgarń w Wielkim Księstwie Poznańskim wg J. N.Bobrowicza 208 było ogółem dwadzieścia pięć, z czego w Poznaniu jedenaście: KsięgarniaKamińskiego 209 i spółki, Stefańskiego (1839 r.) 210 , Księgarnia Nowa Łukaszewicza (1841r.) 211 , Mitlera E.S., braci Szerków, Jana Konstantego Żupańskiego (1839 r.) 212 , J. J. Hejne,księgarnia Rejznera, J. Lisnera, oraz księgarnie Lippmana i Susmana, po jednej wRawiczu, Lesznie, Bydgoszczy, oraz jedenaście w różnych mniejszych miastach. W roku1866 w Poznaniu działało dziesięć firm polskich, sześć niemieckich i żydowskich. Oprócztego księgarnie działały w takich miastach jak: Gniezno, Pleszew, Leszno, Ostrów.Od 1820 r. wzrosła imigracja osadników niemieckich, w tym samym okresienastąpiło znaczne zmniejszenie ludności polskiej. 213 Po upadku powstania listopadowegodziedzice Szamotuł – Mycielscy musieli oddać swoje włości w ręce niemieckie 214 ,dokładniej miasto zostało sprzedane przez Annę Mycielską. 215 Sytuacja pomiędzyPolakami a Prusakami uległa poprawie w roku 1840, po ogłoszeniu przez FryderykaWilhelma IV amnestii politycznej. Na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych XIXwieku wybudowano jako pierwszą w Wielkopolsce linię kolejową Poznań - Szczecin, natrasie której znalazły się również Szamotuły.W roku 1838 powstało Kasyno Obywatelskie, które powstało na wzór podobnychdziałających w Gostyniu i Gnieźnie, a w dwa lata później - w roku 1840 powstało pierwsze206 B. Kosmanowa, Biblioteki polskie, op. cit., s. 49-51; S. Kubiak (red. nauk.), Biblioteki Wielkopolski op.cit., s. 170-179, Biblioteki województwa poznańskiego, op. cit., s. 119-124.207 M. Kosmanowa, Biblioteki polskie, op. cit. s, . 42-44; S. Kubiak (red.) Biblioteki Wielkopolski, op. cit., s.186-197.208 J. N. Bobrowicz, Opisanie historyczno-statystyczne op. cit., s. 161.209 B. Kosmanowa, Biblioteki polskie, op. cit. s., 34.210 Op. cit., s. 34.211 Op. cit., s. 34.212 Op. cit., s. 34; biogram zob. WSB, op. cit., s. 888; Słownik pracowników, op. cit., s. 1035-1036; W.Jakóbczyk (pod red.), Wielkopolanie, op. cit., s. 125-149.213 Wpływ na to miała obowiązkowa 5-letnia służba wojskowa dla Polaków wprowadzona w roku 1815.214 Zostały one zakupione przez następcę tronu pruskiego – Fryderyka Wilhelma, który był w rzeczywistościpośrednikiem. Włości szamotulskie przeszły następnie w kolejno w ręce szambelana von Brandta (1837-1842), następnie Albrechta Karola von Lethe (1842-1862), by w ostateczności zostać własnością ostatnichwłaścicieli Szamotuł – rodziny książęcej von Sachsen-Coburg-Gotha (1863-1918). Za: R. Krygier,Szamotuły w latach, op. cit., s. 7-8.215 K. Kościnski, Przewodnik po Poznaniu, op. cit., s. 196.63