Pokaż treść! - Śląska Biblioteka Cyfrowa

miały stać się (w zasadzie) własnością Towarzystwa (punkt 21). 255 W rozdziale 4: Ozbieraniu opisów rzeczy starożytnych i podań ludu Statuty mówiły m.in. o powiększaniuspisów druków rzadkich, ale również o zbieraniu inskrypcji widocznych na pomnikach itablicach pamiątkowych oraz o spisywaniu w terenie podań ludowych.Zadania, które nakreślił Towarzystwu Jędrzej Moraczewski, wpisywały siędoskonale w ogólny nurt działalności ówczesnych polskich stowarzyszeń we wszystkichtrzech zaborach. Wielką wagę przywiązywano do wiadomości statystycznych; celempoznania stosunków krajowych rozsyłano kwestionariusze. Każde towarzystwo naukowe ikażde towarzystwo rolnicze rozpoczynało od przygotowania i rozsyłania obszernychkwestionariuszy . Od połowy tego roku zaczęto omawiać rzadkie i dawne druki polskie,zamieszczając przy tym ich faksymile. Można się domyślać, że ten ostatni nurt wcytowanym czasopiśmie wiązał się ze zmianą na stanowisku redaktora. Po śmierci bowiemJana Poplińskiego 256 , redaktorem „Przyjaciela Ludu" został Józef Łukaszewicz 257 ,wówczas bibliotekarz Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, mający dostęp donajwartościowszych wytworów polskiej typografii. Jędrzej Moraczewski, obserwując tewysiłki pojedynczych osób w gromadzeniu przedmiotów starożytnych, wydobywaniu urnz cmentarzysk przedchrześcijańskich, kopiowaniu pomników czy zbieraniu podańludowych we wszystkich dzielnicach Polski, mógł łatwo dostrzec korzyści z zespoleniawysiłków na tym polu poprzez utworzenie dla znacznej części Wielkopolski towarzystwastarożytniczego. 258Sprawozdanie z działalności Towarzystwa z 15 listopada 1841 r. przyniosłoomówienie najważniejszych jego dokonań w pierwszym roku działalności. 259 Pozwala onojednocześnie na skonfrontowanie zamierzeń z osiągnięciami. Nie wypadły one zbytimponująco. Wielka w zamierzeniu biblioteka liczyła zaledwie kilka książek, awszystkie zbiory Towarzystwa mieściły się w jednej szafie. Przechowywano w niejm.in. urny i „łzawnice" z grobów ciałopalnych, trochę numizmatów i fragmentów starychzbroi. Do najcenniejszych obiektów należał order wręczony Bene Merentibuskonfederatom barskim na Jasnej Górze 2 lutego 1771 r. przez Kazimierza Pułaskiego, kilkadni po zwycięskim odparciu wojsk rosyjskich Iwana Grigoriewicza Drewicza spod255 R. Marciniak, Towarzystwo Zbieraczów, op. cit., s. 30.256 WSB, op. cit., 583.257 Op. cit., s. 438; PSB, op. cit., T. 18/4, s. 542-544.258 R. Marciniak, Towarzystwo Zbieraczów, op. cit., s. 30.259 „Tygodnik Literacki” 1841 Nr 50, s. 417-419.88